آخرین جزئیات سهام عدالت

گروه بورس- هدیه لطفی: «آزاد‌سازی سهام عدالت» از جمله مواردی است که بعد از شروع به کار دولت یازدهم بحث‌های زیادی را پیرامون خود به وجود آورد، زمزمه‌های آزاد‌سازی این سهام از بهمن سال ۹۲ آغاز شد که در پی آن اختلاف‌نظرها در رابطه با روند آزاد‌سازی را به همراه داشت. در این میان، دو گزینه مطرح‌شده شامل آزاد‌سازی «تدریجی» سهام عدالت (به موازات کسر اقساط سهام واگذاری به مشمولان از سوی دولت) و آزاد‌سازی «یکباره» آن (در انتهای کار و پس از تسویه کامل اقساط سهام واگذاری) بود که در نهایت مقرر شد تا پس از اتمام دوره ۱۰ساله آن یعنی پایان سال۹۴ و تکمیل پرداخت سود شرکت‌های مشمول در این طرح، به مشمولان اعلام خواهد شد که در ۱۰ سال گذشته چه مبالغی را پرداخت یا دریافت کرده‌اند و چه مقدار از مابقی حساب آنها به‌صورت سهام عدالت قابل آزاد‌سازی‌ است و در واقع تعیین تکلیف برای مشمولان سهام عدالت صورت خواهد گرفت.

حال که به هر صورت دولت، مجلس و سازمان خصوصی‌سازی بر سر نحوه آزادسازی سهام عدالت به یک اجماع رسیده‌اند بحث بر سر زمان آزادسازی آن است؛ تا‌کنون بیش از ۱۸هزار میلیارد تومان سود بابت سهام عدالت به خزانه واریز شده که با فرض پرداخت سود شرکت‌های جامانده تا پایان سال جاری، پیش‌بینی می‌َشود دو دهک پایینی جامعه با درنظر گرفتن تخفیف ۵۰درصدی، تمام یک میلیون تومان سهام عدالت خود را دریافت کنند. در این راستا مشاور کل سازمان خصوصی‌سازی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» تاکید کرد که به‌طور قطع سرنوشت این سهام تا پایان سال ۹۵ مشخص خواهد شد و در واقع تا پایان سال جاری صورت حساب وضعیت کلی برای حدود ۴۹ میلیون سهامدار عدالت مشخص و اعلام می‌شود که ارزش سهام آنها تا پایان امسال چقدر است و چه میزان از سهمشان طی این ۱۰ سال تادیه و پرداخت شده است.

تعیین تکلیف نهایی تا پایان سال

سیدجعفر سبحانی، مشاور رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی در این باره اظهار کرد: دوره ۱۰ساله طرح سهام در اسفند ۹۴ به اتمام رسید اما چون پایان دوره مالی سال ۹۴ شرکت‌های حاضر در سبد سهام عدالت با برگزاری مجامع آنها در تیرماه ۹۵ همراه بود و باید این مجامع برگزار و سود تقسیم آنها در نظر گرفته می‌َشد تا سود واریزی به حساب سهام عدالت مشخص شود. وی ادامه داد: افزون بر این با توجه به مصوبه قانون تجارت، شرکت‌ها ۸ماه فرصت برای توزیع سود به سهامداران دارند که به این ترتیب ممکن است واریز سود شرکت‌های موجود در پرتفوی عدالت تا پایان سال ادامه داشته باشد.

سبحانی در ادامه افزود: اما در حال حاضر خصوصی‌سازی مشغول نهایی کردن سودهای واریزی به خزانه است و با این پیش‌فرض که تا کنون حدود ۱۸هزار میلیارد تومان سود بابت سهام عدالت به خزانه واریز شده و تا پایان سال نیز تمامی دیگر سودها پرداخت شود، شاهد تعیین تکلیف برای حدود ۴۹ میلیون سهامدار عدالت خواهیم بود و مشخص می‌شود که ارزش سهام آنها تا پایان امسال چقدر است و چه میزان از سهمشان طی این ۱۰ سال تادیه و پرداخت شده است.

وی ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود در صورت واریز مابقی سود به حساب خزانه، دو دهک پایین درآمدی جامعه شامل مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی و روستائیان فاقد شغل با توجه به برخورداری تخفیف ۵۰ درصدی مالک ۱۰۰درصدی سهام خود شوند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: اما ۴ دهک بعدی تخفیفی ندارند و به میزان سودی که در پایان دوره ۱۰ ساله به حساب خزانه واریز بشود به همان میزان صاحب سهم خواهند شد و دراین‌صورت دو راه پیش روی آنها خواهد بود؛ یا اینکه به میزان آزادسازی به آنها سهم داده شود یا برای اقساط پرداخت نشده خود اقدام و بقیه را نیز نقدی پرداخت کرده تا ۱۰۰درصد سهام را دریافت کنند. به‌طور مثال اگر از محل حسابرسی شده مشخص شود که ۵۰۰ هزار تومان باید به ازای سهام در دست مردم، به خزانه پرداخت شود، به مردم اعلام می‌شود که این میزان را به خزانه واریز کنند تا یک میلیون تومان آزاد شود، یا اینکه ما به این نتیجه برسیم که خودمان طی یک عملیات حسابداری، بدون دریافت وجه از مردم، با کسر همان ۵۰۰ هزار تومان از سود پرداختی، تنها ۵۰۰ هزار تومان به سهامداران پرداخت کنیم.

سبحانی درخصوص لایحه آزادسازی سهام عدالت نیز اظهار کرد: این لایحه در هیات دولت تصویب شده و منتظر امضای رئیس‌جمهوری برای ارائه به مجلس و تصویب توسط نمایندگان است تا مبنای آزادسازی سهام عدالت قرار گیرد که لایحه مزبور اصلاحاتی از ماده‌های ۳۴ تا ۳۸قانون را در‌برمی‌گیرد تا در نهایت ابهامات موجود در این زمینه برطرف شود.به گفته سبحانی این لایحه نیز تا پایان سال جاری با همکاری مجلس شورای اسلامی نهایی خواهد شد تا پس از سال‌های طولانی مردم از موجودی سهام خود مطلع شوند و پرونده سهام عدالت در سال ۹۵بسته شود.

گزارش مراحل مختلف سهامداران نهایی «عدالت»

بررسی‌ها حاکی از آن است که مشمولان دریافت سهام عدالت بیش از ۴۹میلیون و ۱۳۲هزار نفر هستند که ارزش سهامی بالغ بر ۴۷۶هزار و ۱۸۳میلیارد ریال را به خود اختصاص داده‌اند که بیشترین حجم این سبد در اختیار بیش از ۱۳میلیون نفر کارکنان شاغل در دستگاه‌های اجرایی، بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین اجتماعی به ارزش بیش از ۱۳۴هزار میلیارد ریال است.

کلیه روستائیان و عشایر نیز با جمعیتی بالغ بر ۲/ ۱۱ میلیون نفر، ارزشی معادل ۴/ ۱۰۸ هزار میلیارد ریال در این پرتفو را به خود اختصاص داده‌اند، همچنین دو دهک پایین درآمدی جامعه ارزش سهامی معادل ۲/ ۱۲۵ هزار میلیارد ریال را در این پرتفو دارند. همچنین بررسی مبالغ واریزی به حساب خزانه بابت اقساط و پرداختی به مشمولان طرح «عدالت» تا پایان ۱۹مرداد ۹۵ نیز حاکی از آن است که تا‌کنون ۱۷۸هزار و ۹۲۸میلیارد ریال سود به خزانه واریز شده که طی ۳ سال ۸۵ تا ۸۷ مبلغ ۱۳هزار و ۸۴۰میلیارد ریال پرداختی به مشمولان طرح صورت گرفته است.

چه شرکت‌هایی بیشترین سهام را در سبد عدالت دارند؟

افزون بر این، بررسی پرتفوی سهام عدالت نشان از اختصاص ۹۰درصد از سهام پالایش نفت تهران به «عدالت» دارد، سهام بیمه دانا نیز ۵۵درصد، سیمان داراب ۵۰درصد و پارس سوئیچ ۴۶درصد به سهام عدالت اختصاص دارد.همچنین شرکت‌های پالایش نفت شیراز، پالایش نفت کرمانشاه، پالایش نفت لاوان، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت آبادان، پالایش نفت تبریز، بانک تجارت، بانک صادرات و صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز هر کدام پرتفوی ۴۰درصدی از سهام خود را به سهام عدالت اختصاص داده‌اند.این در حالی است که سه شرکت ایران خودرو، سایپا و سرمایه‌گذاری رنا کمترین درصد سهام عدالت را دارند به‌طوری‌که «خودرو» و «خساپا» تنها یک درصد و «ورنا» نیز ۳درصد از سهام خود را به «عدالت» داده‌اند.

واگذاری‌های جدید در راه است

سبحانی در ادامه اظهاراتش به واگذاری‌های جدید سازمان خصوصی‌سازی که از نیمه شهریورماه سال جاری آغاز می‌شود، اشاره کرد و گفت: پروسه واگذاری‌های خصوصی‌‌سازی طبق روال سنتی خود به دلیل زمان بر بودن از ۴ماه ابتدایی سال روند کندی را طی می‌کند که علت اصلی آن نیز در مراحل آماده‌سازی شرکت‌ها برای عرضه از قبیل تشکیل جلسه هیات واگذاری و همچنین ارزش‌گذاری سهام است. این امر بعد از اتمام فصل مجامع روندی پرسرعت در پیش می‌گیرد که بر این اساس نخستین عرضه‌های امسال در ۱۵شهریور ماه با عرضه ۲۱هزار میلیارد ریال سهم انجام می‌شود که هم از لحاظ ارزشی و هم از نظر تعدادی، قابل توجه خواهد بود. وی ادامه داد: بر این اساس ۸۰درصد از سهام پتروشیمی دماوند به ارزش کل پایه ۱۳.۷هزار میلیارد ریال و ۲۰درصد از سهام پتروشیمی ابن‌سینا به ارزش پایه کل ۱۷۲میلیارد ریال در فرابورس عرضه خواهد شد.

وی در ادامه گفت: همچنین ۰۵/ ۹۲درصد از سهام نساجی قائمشهر، ۱۰درصد از سهام صنایع پتروشیمی دهلران سپهر، ۴۹درصد از سهام پلی‌استر لرستان و همچنین بخشی از املاک شرکت نخکار از طریق مزایده عرضه می‌شوند. مشاور سازمان خصوصی‌سازی بخش عمده‌ای از واگذاری‌های مزبور را مربوط به عرضه جایگاه‌های سوخت عنوان کرد و گفت: ۱۲۱جایگاه سوخت از ۲۵ استان کشور در فهرست عرضه‌ها قرار دارد که قیمت کل پایه آنها در مجموع ۷هزار میلیارد ریال برآورد شده است که این عرضه‌ها نیز در ۱۵شهریورماه انجام می‌َشود. سبحانی دو ویژگی مهم را در این عرضه‌ها متفاوت از دوره‌های قبل دانست که به نفع خریداران خواهد بود و گفت: در این دوره تسهیلات جدیدی برای خریداران درنظر گرفته شده که یکی از آنها پرداخت اولیه ۳۰درصدی به جای ۴۰درصد خواهد بود و همچنین باقیمانده اقساط که باید طی ۲سال پرداخت می‌شد را از این پس می‌توان ۴ساله بازپرداخت کرد. وی خاطرنشان کرد: امید است با عرضه‌های جدیدی که در راه است شرایط بهتری را در واگذاری‌ها شاهد باشیم و جهشی درخصوصی‌سازی و رونق این موضوع صورت گیرد.