مسیریابی مسکن تا آخر سال

دنیای اقتصاد: ۲۰ صاحب‌نظر و کارشناس بخش مسکن، با شرکت در نظرسنجی «دنیای اقتصاد» چشم‌انداز کوتاه‌‌مدت و میان‌مدت حوزه‌های مختلف بازار ملک - معاملات و ساخت‌و‌ساز - را از ۶ زاویه تشریح کردند. برآیند پاسخ‌ها در این بررسی، از افزایش خوش‌بینی نسبت به «زمان» و «نحوه» شکل‌گیری رونق مسکن - در مقایسه با برداشت‌های ابتدای امسال - حکایت دارد. ۹۵ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی با استناد به آنچه طی ماه‌های اخیر در کارنامه خرید و فروش آپارتمان به ثبت رسیده است، معتقدند بازار مسکن تحت‌تاثیر تقاضای مصرفی می‌تواند تا نیمه سال، از فاز کنونی «پیش‌رونق» عبور کند و به لحاظ حجم معاملات ملک، وارد فاز رونق شود. نتایج رصد بازار ساخت‌و‌ساز و سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی از دوربین صاحب‌نظران نیز گمانه‌زنی‌ها درباره «رشد مثبت در تیراژ آپارتمان‌سازی طی اواسط نیمه دوم امسال» را تقویت کرده است. طی یک فصل اخیر، بازگشت سازنده‌ها به بازار تحت‌تاثیر افزایش سقف تسهیلات بدون‌سپرده ساخت، جلوی تعمیق رکود را گرفت و باعث شد ریزش بیشتر «حجم صدور پروانه‌های ساختمانی» متوقف شود. نگاه کارشناسان درباره «آینده قیمت مسکن» نشان می‌دهد هرچند انتظار کارشناسی برای ثبات نسبی قیمت وجود دارد، اما در صورت نوسان افزایشی، میزان آن حول و حوش نرخ تورم خواهد بود.

گروه مسکن، هاجر شادمانی: آینده کوتاه‌مدت و میان‌مدت بازار ملک از دوربین نخبگان و فعالان بخش مسکن و ساختمان رصد شد. نتایج نظرسنجی «دنیای اقتصاد» از ۲۰‌صاحب‌نظر و کارشناس مسکن درباره «اوضاع بازارهای معاملات و ساخت و ساز در ماه‌های آتی با تاکید بر رفتار ماه‌های گذشته از سال۹۵»، نشان می‌دهد: در حال حاضر هیچ انتظاری برای جهش قیمت مسکن و رشد یکباره تقاضای خرید وجود ندارد. در مقابل این انتظار «صفر» برای وقوع التهاب در معاملات ملک، ۶۰ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی، به «نوسان قیمت مسکن حداکثر به اندازه نرخ حول و حوش تورم» اعتقاد دارند و ۴۰ درصد مابقی، ثبات قیمتی را مطرح می‌کنند. نوع پاسخ‌ها به شش پرسش طرح شده در این نظرسنجی، از تغییر مثبت نگاه کارشناسان در مقطع فعلی بازار مسکن، نسبت به ابتدای امسال، در برخی متغیرها حکایت دارد. در نظرسنجی فروردین ماه «دنیای اقتصاد»، میزان انتظارات نسبت به ثبات قیمت مسکن، معادل نصف آرای فعلی بود. از سوی دیگر، در آن زمان، تعداد کمی از نخبگان مسکن -۴۰درصد- موعد رونق سرمایه‌گذاری ساختمانی را نیمه دوم ۹۵ اعلام کرده بودند. اما دید کنونی کارشناسان که ترکیبی از صاحب‌نظران تخصصی، اقتصاددانان و فعالان بازار ملک را تشکیل می‌دهد، نسبت به شرایط پیش‌رو، خوش‌بین‌تر شده است.

در نظرسنجی جدید، ۹۵ درصد نظردهندگان -۱۹ نفر از ۲۰ نفر- اعلام کردند: معاملات مسکن با تداوم افزایش تدریجی در حجم، تا پایان تابستان، رونق می‌گیرد به این معنا که از فاز پیش‌رونق خارج خواهد شد. همچنین ۵۵ درصد این افراد اعتقاد دارند ساخت و ساز نیز در نیمه دوم امسال رونق خواهد گرفت. علت افزایش انتظار برای رونق ساختمانی در یکی، دو فصل آینده، اثرگذاری تسهیلات ساخت بر رفتار سازنده‌ها در ماه‌های گذشته است که به شکل «توقف تعمیق رکود و پایان ریزش تیراژ ساخت» در آمار پروانه‌های ساختمانی بروز کرده است.

با این حال ۷۵ درصد صاحب‌نظران در این نظرسنجی، در مواجهه با یکی از مهم‌ترین مباحث روز بازار ملک که به «نوع رابطه بین وام خرید و قیمت مسکن» مربوط می‌شود، اعلام کردند: افزایش سقف تسهیلات مسکن در سال جاری، اگرچه در رشد معاملات مصرفی و نه سرمایه‌ای، نقش اصلی را بازی کرده اما یکی از چند عامل موثر بر نوسانات قیمت مسکن به‌حساب می‌آید. قیمت مسکن تابعی از مولفه‌های بیرونی و درونی بازار ملک است که «تقویت قدرت خرید مسکن» نیز در این موضوع بی‌تاثیر نیست. ۹۵ درصد تحلیلگران و کارشناسان شرکت‌کننده در این نظرسنجی معتقدند ادامه پیشروی بازار مسکن در هفته‌های باقیمانده از تابستان، مصادف با افزایش حجم معاملات مسکن در راستای خروج از رکود معاملات خرید آپارتمان‌های مسکونی است.

این در حالی است که به اعتقاد آنان هرچند نشانه‌های آغاز رونق ابتدایی در بازار مسکن طی هفته‌های پیش رو پررنگ تر خواهد شد، اما افزایش حجم معاملات که تا پایان سال جاری هم ادامه خواهد داشت هرگز به معنای «هجوم‌تقاضا» به بازار مسکن و سیر جهش گونه افزایش خرید ملک نخواهد بود. بر این مبنا، پیش‌بینی‌های کارشناسی از ادامه روند بازار مسکن تا انتهای سال ۹۵ حاکی از افزایش آرام، پلکانی و خالی از هر نوع هیجان در جهت افزایش قیمت‌ها و التهاب بازار است. هر چند که این کارشناسان عمده تقاضا برای خرید آپارتمان را معطوف به واحدهای مصرفی ارزان قیمت یا میان قیمت عنوان می‌کنند.

به اذعان کارشناسان و تحلیلگران بازار مسکن شرکت‌کننده در نظرسنجی «دنیای اقتصاد» بررسی مجموعه عوامل تاثیرگذار بر بازار مسکن به ویژه متغیرهای حقیقی اقتصاد کلان که عمدتا وزنه بسیار سنگینی در ایجاد تغییرات بازار مسکن هستند و همچنین سیاست‌های پولی، تا حدودی تحرک در بازار مسکن را طی ماه‌های پیش رو، تقویت کرده است. این در حالی است که به لحاظ نوسانات قیمتی، عمده کارشناسان و تحلیلگران بازار مسکن افزایش ملایم، نسبی و کمتر از نرخ تورم را برای بازار مسکن در ادامه هفته‌های پیش رو منتهی به پایان شهریور ۹۵، پیش‌بینی می‌کنند.

در این میان کارشناسان و تحلیلگران بازار مسکن «تسهیلات بدون سپرده خرید مسکن از محل اوراق حق تقدم» و «صندوق‌های وام و پس‌انداز» را به ترتیب موثرترین روش‌های «کوتاه مدت» برای تحریک رونق از ناحیه تقاضای مصرفی عنوان کردند. این در حالی است که اغلب کارشناسان معتقدند پکیج کامل سیاست‌های تامین مالی که در قالب سبد متنوع ابزارها ونهادهای مالی و پولی هم اکنون در بازار مسکن دردسترس است تاثیرگذارتر از کاربرد تک به تک هر کدام از آنها به‌صورت جداگانه برای رونق‌بخشی به بازار مسکن در بلندمدت خواهد بود. ضمن اینکه لازم است با اصلاح برخی فرآیندها، ابزارهای جدید و کارآمدتری برای تسریع در ایجاد رونق بخش مسکن در بلندمدت به تسهیلات فعلی اضافه شود. آغاز رونق در عملیات ساخت مسکن به اعتقاد ۵۵ درصد از کارشناسان مسکن شرکت‌کننده در این نظرسنجی اواسط نیمه دوم سال اعلام شده است.