پایان سال رونق را به بازار پتروشیمی‌ها باز میگرداند؟
تاریک و روشن بورس و بازار
محمدحسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی شرایط چندان مطلوبی ندارد هرچند که رشد قیمت برخی گریدها در بازار داخلی در کنار تقویت حجم معاملات در بورس کالا، جهت‌گیری جدیدی را برای این بازار به سمت بهبود فراهم کرده ولی هنوز شرایط کلی بازار و حجم معاملات، انتظارات فعالان بازار را برآورده نساخته است. متاسفانه باید گفت اختلاف آنچه که آمارها و حجم معاملات و نوسان قیمت‌ها نشان می‌دهد، با واقعیت‌های بازار به قدری جدی بوده که باید از آنها به‌عنوان تاریک و روشن بازار و بورس کالا یاد کرد. ترس نهادینه شده در بازار از نوسان قیمت‌ها، نبود خریدار واقعی برای محصولات نهایی، افت حجم تولید در صنایع پایین دستی در روزهای پایانی سال و مخصوصا دورنمای مبهم اوضاع در کنار انتظار برای بهبود سنتی بازار در روزهای پایانی سال، مواردی است که واقعیت‌های بازار را هویدا می‌سازد. معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا در روزهای اخیر شرایط بهتری از هفته گذشته داشت ولی باز هم انتظار بازار را برآورده نساخت زیرا هنوز حجم معاملات نسبتا محدود است و رقابت‌های اندکی در این بازار تجربه می‌شود. البته با توجه به پایین بودن فاصله قیمتی بین بورس و بازار، افزایش قیمت دلار در بازار داخلی و همچنین کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا، در کنار پایین بودن حجم معاملات در هفته‌های گذشته در روزهای اخیر احتمال رشد حجم داد‌و‌ستد پلیمرها در تالار محصولات پتروشیمی وجود داشته و دارد بنابراین حداقل‌های یک روز جذاب در بازار فراهم بود. این در حالی است که برخی از گروه‌های کالایی از عرضه‌های متناسبی برخوردار نیستند که سیگنالی مهم برای عقب‌نشینی فعالان بازار به شمار می‌رود.
همچون هفته‌های گذشته معامله اغلب انواع PVC البته انواع با کیفیت آن از جذابیت بالایی برخوردار بود، حجم معاملات نقدی - مچینگ یا سلف - مچینگ نیز همچون هفته‌های اخیر در سطوح متناسبی قرار گرفت، گریدهایی که در بازار داخلی جذاب به نظر می‌رسیدند همچون گریدهای سبک پلی‌اتیلنی با توجه بالایی رو‌به‌رو نشدند، تقاضای EX۳ باز هم در بازار خودنمایی کرد، عرضه گریدهای سنگین و جذاب کافی نبوده و همچنین رقابت‌های فراگیری را در بازار شاهد نبودیم. با توجه به عدم جذابیت برخی گریدهایی که در بازار آزاد با رشد قیمت‌ها رو‌به‌رو شده‌اند، باید این گونه نتیجه گرفت که هنوز هم کدهای معاف از مالیات در بازار فعال هستند زیرا با قیمت‌های تمام شده پایین تر، بازار را تحت تاثیر قرار داده و سایر فعالان بازار فضای چندانی برای فعالیت نداشته؛ بنابراین باز هم حجم معاملات بالایی به ثبت نرسید. به نظر می‌رسد مشکل کدهای معاف از مالیات به این زودی در بازار مرتفع نشده و به چاره‌اندیشی‌های بیشتری نیاز است.
تضعیف فاکتور ترس با تقویت بهای ارز
نوسان بازار ارز در روزهای اخیر برای اغلب بازارهای کالایی بسیار پراهمیت ظاهر شده زیرا بر جهت‌گیری اغلب آنها تاثیرگذار بوده است. از طرف دیگر نوسان این بازار و به‌خصوص جهت‌گیری کاهشی آن را می‌توان مترادف با تغییر جهت جریان نقدینگی به شمار آورد زیرا با کاهش قیمت دلار در بازار آزاد، بسیاری از سرمایه‌هایی که از بازارهای مختلف به سمت بازار ارز خارج شده بود، به سمت موطن اصلی خود و مخصوصا بازارهای کالایی همچون بازار فولاد یا بازار پتروشیمی‌ها باز‌می‌گردد. این سیگنال را باید بسیار جدی گرفت زیرا در صورت ادامه افت قیمت‌ها، بازارهای بسیاری را به جای بازار ارز منتفع خواهد ساخت.
نکته دیگر درخصوص بهای دلار را باید تغییر جهت جدید آن دانست زیرا پس از رسیدن به قیمت‌هایی نزدیک به 3460 تومان، باز هم در مسیر رشد قرار گرفته و هرچند به‌صورت مقطعی قیمت‌هایی نزدیک به 3495 تومان را نیز تجربه کرده است. این موضوع نیز در بازار بسیار مهم تلقی خواهد شد زیرا یکی از دلایل عقب‌نشینی خریداران و افت قیمت‌ها، ترس فعالان بازار از کاهش بیشتر قیمت دلار به شمار می‌آید، بنابراین با افزایش این نرخ، از یکسو این ترس از بازار خارج شده و از سوی دیگر سیگنالی برای رشد جدی قیمت‌ها به شمار می‌آید.
واقعیت‌های بازار نشان می‌دهد تغییراتی جدی در مناسبات مالی ایران با سایر کشورها در روزهای اخیر محقق نشده و حتی هنوز تحریم یورو که از سوی اتحادیه اروپا وضع شده بود نیز منتفی نشده است. با توجه به افزایش تقاضای ارز برای حواله یا اسکناس در روزهای پایانی سال و همچنین در صورت ادامه یافتن این وضعیت، شاید ادامه رشد قیمت دلار در بازار آزاد داده‌ای محتمل به شمار بیاید و ممکن است دلار باز هم به قیمت‌هایی بالاتر از 3500 تومان بازگردد که برای بازار پلیمرها بسیار مهم تلقی خواهد شد. بهتر است فعالان بازار احتمال افزایش قیمت دلار را در محاسبات خود لحاظ کرده و حتی جدی بگیرند.
رخداد دیگر در روزهای اخیر را باید همکاری و هماهنگی تشکل‌های مختلف صنایع پایین‌دستی برای حمایت از ساز و کار بورس کالا دانست که البته در جلسه‌ای در بخش اقتصادی مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی شد. شاید در نگاه اول این جلسه اهمیت چندانی نداشته باشد ولی واقعیت این است که در خلال این جلسات، اعضا و تشکل‌های مختلف صنایع تکمیلی که در گذشته درخصوص ساز و کار بورس کالا با یکدیگر اختلاف داشتند به این جمع‌بندی رسیده‌اند که بهترین مسیر و یگانه رویکرد تامین مواد اولیه مورد نیاز با قیمت‌های رقابتی بورس کالا است که این مطلب می‌تواند برای دورنمای فعالیت این صنعت بسیار مهم ارزیابی شود.
بازار داخلی محصولات پلیمری
در بازار داخلی محصولات پتروشیمی چند هفته پیاپی قیمت‌ها در مسیر کاهش قرار داشت که افت روزشمار پیشین بهای ارز در کنار کاهش ممتد قیمت‌های پایه در بورس کالا دلایل اصلی این روند نزولی به شمار می‌آید؛ هرچند که در بازارهای جهانی شاهد افت محسوس قیمت‌ها نیستیم. این در حالی است که در روزهای اخیر این روند کاهشی به‌صورت مقطعی در پاره‌ای از اوقات متوقف شده ولی باز هم تاکنون جهت‌گیری غالب بهای پلیمرها در بازار داخلی کاهشی بوده است. نکته مهم در روزهای اخیر را باید تغییر جهت نوسان بسیاری از قیمت‌ها دانست زیرا با کاهش عرضه‌ها در بازار داخلی و همچنین خودنمایی مجدد تقاضا در روزهای اخیر، روند نوسان قیمت برخی گریدهای خاص تغییر کرده است. گریدهای سبک (خطی و فیلم) و پلی‌پروپیلن‌ها هم‌اکنون با تغییر جهت قیمت‌ها رو‌به‌رو شده و در مسیر رشد نرخ‌ها گام بر‌می‌دارد. البته افزایش محدود قیمت دلار در روز گذشته و مخصوصا کاهش حجم عرضه‌ها در بازار داخلی در شرایط اوج تقاضای فصلی را می‌توان از دلایل رشد نرخ‌ها برشمرد. درخصوص شرایط عرضه در بازار داخلی باید با دقت بیشتری به این مطلب توجه کرد زیرا می‌تواند جهت‌گیری غالب بازار را ترسیم کند.
هم‌اکنون نزدیک به ۳ هفته پیاپی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا کاهش داشته که سیگنال مهمی برای کاهش حجم عرضه‌ها به بازار داخلی به شمار می‌آید. هم‌اکنون این وضعیت در بازار آزاد در حال خودنمایی است ولی شدت و شتاب آن متفاوت است. درخصوص گریدهای سبک پلی‌اتیلنی باید گفت در بورس کالا حجم معاملات این گروه‌های کالایی تفاوت چندانی در هفته‌های اخیر نداشته ولی رشد قیمت‌ها در بازار داخلی نشان می‌دهد که تقاضای این گروه بیشتر از عرضه‌های آن است. البته در این بازه زمانی که زمان اوج تقاضای فصلی این گروه کالایی و دقیق‌تر انواع محصولات نایلونی است، وضعیت فعلی منطقی به نظر رسیده و در صورت ادامه این شرایط، رشد بیشتر قیمت‌ها چندان هم دور از ذهن نخواهد بود.
نکته دیگر شرایط کلی معاملات در هفته گذشته بود زیرا گریدهایی همچون پلی‌پروپیلن‌های نساجی، پلی‌اتیلن‌های سنگین تزریق، اکستروژن و گریدهای لوله همچنین پلی‌اتیلن ترفتالات بطری، با کاهش حجم معاملات در بورس کالا رو‌به‌رو شدند که سیگنال مهمی برای کاهش حجم عرضه‌ها در بازار داخلی خواهد بود. در کنار این شرایط به‌صورت خاص باید به کاهش محسوس حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا به‌صورت عام اشاره کرد زیرا در هفته گذشته حجم معامله هفتگی پلیمرها به کمترین حد در ۷ ماه اخیر با ثبت رقمی نزدیک به ۱۶ هزار تن رسید که سیگنال بسیار خطرناکی برای بازار به شمار می‌آید زیرا قطعا حجم عرضه‌ها در بازار داخلی کاهش خواهد یافت. با توجه به تمامی این موارد باید گفت شاید جهت‌گیری کلی قیمت‌ها در بازار داخلی تغییر کند که البته تغییر جهت دلار نیز در بازار آزاد به سمت رشد محدود قیمت‌ها در دورنمای این وضعیت موثر خواهد بود.
کاهش حجم معاملات در بازار آزاد در روزهای پایانی سال را باید بسیار جدی گرفت زیرا به تضعیف حجم تولید در صنایع پایین‌دستی منتهی خواهد شد. در بازارهای جهانی نفت و محصولات پتروشیمی شاهد رشد قیمت‌ها هستیم تا جایی که افزایش نرخ این گروه‌های کالایی به اغلب بازارها سرایت کرده است. این در حالی است که هم اکنون بازار جهانی نفت خام و فرآورده‌های نفتی حالت پرنوسانی دارد ولی به نظر می‌رسد این بازار از کف‌های قیمتی ۳۰ دلار گذر کرده و وارد یک فاز قیمتی جدید شده باشد. در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت نزدیک به ۳۴ دلار و هر بشکه نفت خام سبک آمریکا ۶۳/ ۳۲ دلار مورد معامله قرار می‌گیرد. با توجه به این وضعیت در بازار محصولات پتروشیمی نیز رشد قیمت‌ها به آرامی در حال تجربه شدن است البته با توجه به ثبات نسبی قیمت‌ها در هفته‌های اخیر در کنار جهت‌گیری کاهشی و البته محدود آنها، می‌توان به رشد بهای محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های پالایشی، مواد اولیه صنعت پتروشیمی و در نهایت پلیمرها امیدوار بود.
ارسال نظر