بازبینی منافع متقابل ایران و کانادا

گروه بازرگانی: به دنبال لغو تحریم‌های بین‌المللی ایران، دولت کانادا نیز تحریم‌های اقتصادی خود را علیه ایران لغو کرد. این تصمیم دولت لیبرال کانادا، با استقبال صادرکنندگان این کشور مواجه شده است. اما کارشناسان معتقدند عادی‌سازی روابط میان دو کشور، اندکی زمان بر خواهد بود. دولت سابق کانادا سفارت این کشور در تهران را در سال ۲۰۱۲ تعطیل کرد از این رو هیچ مقام بازرگانی کانادایی در ایران برای کمک به شرکت‌های کانادایی به منظور بررسی مقررات و شرایط بازار ایران وجود ندارد. در این خصوص، جیسون مایرز، مدیرعامل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان کانادا، به پایگاه خبری گلوباند میل گفت: احیای روابط با ایران می‌تواند به میلیاردها دلار قرارداد برای شرکت‌های کانادایی که در این کشور سرمایه‌گذاری می‌کنند، منتهی شود. به گفته مایرز، با لغو تحریم‌ها، فرصت‌های تجاری بزرگی برای شرکت‌های کانادایی در ایران به وجود می‌آید و این شرکت‌ها در موقعیت خوبی برای نفع بردن از آن هستند.

استفان دیون، وزیر امورخارجه کانادا، پس از اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌های هسته‌ای آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، روز جمعه خبر لغو تحریم‌های کشورش علیه تهران را اعلام کرد. طبق بیانیه دولت کانادا، ممنوعیت خدمات مالی، واردات و صادرات علیه ایران برداشته خواهند شد تا امکان همکاری‌های اقتصادی مجدد کنترل شده با این کشور فراهم شود. این خبر خوبی برای شرکت‌های کانادایی مانند شرکت هواپیماسازی بمباردیه است که از صادرات هواپیما یا قطعات به ایران سود خواهد برد. به گفته مایرز، بخش‌های زیرساخت، نفت، کشاورزی، پزشکی و غذایی هم از برداشته شدن تحریم‌ها نفع خواهند برد. وزیر امورخارجه کانادا هفته گذشته گفته بود اگر ایرباس می‌تواند به ایران هواپیما بفروشد باید شرکت بمباردیه هم اجازه صادرات به این کشور را داشته باشد. وی عنوان کرده بود: مخالفت محافظه‌کاران کانادا با برداشته شدن تحریم‌ها به ایرباس کمک کرده است نه به بمباردیه.

مزیت‌های اقتصادی روابط ایران و کانادا

برخی از فعالان اقتصادی معتقدند بهتر است ایران در زمینه داروسازی با کانادا به تفاهم برسد؛ چراکه این کشور درخصوص داروسازی پیشرفت‌های زیادی داشته است. به اعتقاد آنها پس از قطع روابط دو کشور، تجارت ایران با کانادا از سطح یک میلیارد و 500 میلیون دلار ناگهان به 300 میلیون دلار کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر، برخی از کارشناسان تجارت می‌گویند کانادا ماشین‌آلات صنعتی با تکنولوژی بالا دارد و از مواد اولیه و تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای هم برخوردار است. آنچه از شنیده‌ها بر می‌آید حاکی از اعزام یک هیات ایرانی به کانادا در اواخر اردیبهشت‌ماه سال 95 همزمان با برگزاری یک نمایشگاه دراین کشور است. در این سفر بازرگانان ایرانی در تلاش هستند تا هیاتی هم از کانادا به ایران دعوت کنند تا از نزدیک مسائل و مشکلات موجود بررسی شود. به گفته بازرگانان ایرانی، مبادلات‌ ایران و کانادا عمدتا مواد اولیه صنعتی و تکنولوژی است. با توجه به اینکه ماشین‌آلات صنایع ایران نیز فرسوده هستند، می‌توان این را فرصتی برای نوسازی ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی‌ کشور قلمداد کرد. جنرال‌موتورز یکی از شرکت‌هایی است که ماشین‌آلات سنگین صنعتی دارد؛ از این‌رو می‌توان نیاز به واردات ماشین‌آلات سنگین با تکنولوژی بالا را از این شرکت تامین کرد.

همچنین فعالان اقتصادی اعتقاد دارند: کانادا به محصولات کشاورزی ایران نیاز دارد. به‌طور مثال، ایران تولیدات مازاد شکر دارد و اگر بتواند شکر مازاد را به کانادا صادر کند، اتفاق خوبی در عرصه تجارت‌ رخ می‌دهد. در زمینه صادرات محصولات پایین‌دستی و بالادستی پتروشیمی نیز فرصت‌های بسیاری پیش روی ایران است و باید تلاش شود مبادلات تجاری‌ سال آینده ایران و کانادا به یک میلیارد دلار برسد. کانادا، یکی از اعضای سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) و گروه ۸(G8) است. این کشور دارای اقتصاد آزاد است که نسبت به ایالات‌متحده وابستگی بیشتری به دولت دارد، ولی مداخلات اقتصادی دولتی آن کمتر از اکثر کشورهای اروپایی است. در قرن گذشته رشد تاثیرگذار بخش‌های خدماتی، معدن، کارخانه‌ها، باعث شد که اقتصاد این کشور که وابستگی زیادی به اقتصاد مناطق روستایی داشت به اقتصاد شهری و صنعتی، تغییر یابد. همانند دیگر کشورهای جهان اول، اقتصاد کانادا، با صنایع خدماتی اداره می‌شود. سه‌چهارم کانادایی‌ها در بخش خدمات مشغول به کارند. این کشور از نظر اهمیت دادن به بخش صنایع پایه با دیگر کشورهای جهان اول تفاوت‌هایی دارد و دو صنعت نفت خام و چوب‌بری هم در این کشور جزو مهم‌ترین صنایع به حساب می‌آید.

کانادا یکی از معدود کشورهای پیشرفته‌ای است که صادرکننده انرژی در جهان است. کانادا دارای ذخایر وسیعی از گاز طبیعی در سواحل شرق و منابع بزرگ گاز و نفت در آلبرتا است و نیز در همسایگی آن بریتیش کلمبیا و ساسکاچوان قرار دارد. در منطقه وسیع اتاباسکا تارسندز، ذخایر نفت و گاز فراوان است که با استخراج آنها کانادا به دومین کشور دارای ذخایر نفت و گاز در جهان بعد از عربستان سعودی تبدیل شده‌است. در برخی استان‌های کانادا همچون کبک، بریتیش کلمبیا، نیوفولد و لابرادور، انتاریو و مانیتوبا، انرژی الکتریکی ارزان است و از آنجا که به ضرر محیط زیست نیست، استفاده گسترده‌ای از آن می‌شود.

این کشور همچنین یکی از عرضه‌کنندگان اصلی محصولات کشاورزی است که منطقه استپ این کشور یکی از مهم‌ترین صادرکنندگان غلات مثل گندم و انواع دیگر در دنیا است. کانادا بزرگ‌ترین تولیدکننده اورانیوم و روی و بسیاری از محصولات منابع طبیعی، مثل طلا، نیکل، آلومینیوم وسرب است. همچنین دارای بخش صنایع نسبتا بزرگی است که در کبک وانتاریو جنوبی قرار دارد که صنعت اتومبیل‌سازی در آن اهمیت خاصی دارد. شرکت‌های داروسازی معروفی نیز در کانادا مشغول به کار هستند و این کشور به لحاظ بازار دارو هشتمین بازار بزرگ جهان را داراست. فروش این بازار 2درصد فروش کل جهان است. پس از چین، آمریکا و اسپانیا، بازار داروی کانادا چهارمین رشد سریع را در میان بازارهای دارویی جهان دارد و رشد ثابتی را در پیش گرفته است.

کانادا وابستگی بالایی به بخش تجارت بین‌المللی خصوصا تجارت با ایالات‌متحده دارد. قرارداد تجارت آزاد U.S - کانادا(FTA)، در سال ۱۹۸۹ و قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) که مکزیک هم جزو آن می‌شد، باعث افزایش قابل‌توجهی در برقراری مناسبات اقتصادی و تجاری با ایالات‌متحده شد. از سال ۲۰۰۱، کانادا موفق شد که از رکود اقتصادی فاصله بگیرد و از نظر کارکرد امور اقتصادی در میان اعضای گروه ۸ همچنان بهترین باقی بماند. کانادا بزرگ‌ترین صادرکننده نفت به آمریکا است. شرکت بمباردیه اروسپیس، (Bombardier Aerospace) شرکت هوافضای کانادایی است، که به‌عنوان شرکت تابعه‌ای از گروه بمباردیه، در زمینه طراحی و تولید انواع هواگردها و ارائه خدمات مهندسی هوافضا فعالیت می‌کند و پس از شرکت هواپیماهای تجاری بوئینگ و ایرباس، سومین تولیدکننده هواگرد در جهان به‌شمار می‌آید. این شرکت چندملیتی که اکنون مقر اصلی آن در شهر مونترال کانادا قرار دارد، تولیدکننده پیشتاز در صنایع هواپیماسازی، تجهیزات دفاعی، نظامی و ساخت قطار در جهان است. این شرکت در سال 1942 در کبک کانادا تاسیس شده و حالا در فهرست 500 شرکت بزرگ جهان قرار دارد. سهام این شرکت در بورس تورنتو معامله می‌شود. تعداد کارکنان این شرکت بزرگ نزدیک به 700 هزار نفر است. این شرکت در پی لغو تحریم‌های ایران برای همکاری و فروش ناوگان هوایی خود به کشورمان ابراز آمادگی کرده است.