اولین خیابان دوطبقه در تهران  احداث می‌شود

سمیه‌فراهانی

گروه مسکن- شهر تهران هر روزه شاهد ۱۲میلیون سفر داخلی با خودروهای شخصی است. این در حالی است که شبکه معابر شهر تهران به دلیل بافت سنتی خود پاسخگوی تقاضای این تعداد سفر نیست. از این‌رو مسوولان شهرداری هر از چندگاه از افتتاح پل، بزرگراه و یا آزادراهی خبر می‌دهند که این پل‌ها و بزرگراه‌ها با هدف کاهش ترافیک و استفاده سهل و آسان مردم از معابر احداث می‌شود. با علی معدنی، مدیر نظارت بر پروژه‌های سازمان مهندسی شهرداری تهران درباره پروژه‌های شهری در پایتخت گفت‌وگویی کرده‌ایم که متن آن در پی می‌آید:

در مورد پروژه‌هایی که در سطح شهر تهران در سال‌جاری در دست احداث دارید و به بهره‌برداری می‌رسند، توضیح دهید؟

پروژه‌های عمرانی چهار منطقه شمال، شرق، جنوب و قسمتی از مرکز در حیطه اختیارات ما است. پروژه‌های یادگار امام، تقاطع بزرگراه‌های سئول و نیایش و تقاطع بزرگراه‌های کردستان- نیایش از جمله پروژه‌های عمرانی منطقه شمال تهران است.

فاز سوم پروژه بزرگراه یادگار امام حدفاصل سعادت‌آباد تا تقاطع بزرگراه چمران در سال‌جاری به بهره‌برداری می‌رسد که با افتتاح این پروژه بار ترافیکی شمالی و جنوبی به سمت شرق و غرب تهران کاهش می‌یابد.

در این پروژه ۲ پل بزرگ درکه و چمران پیش‌بینی شده است. پروژه خیابان سئول و بزرگراه نیایش، پروژه دیگر منطقه شمال است که قسمتی از آن به بهره‌برداری رسیده است اما خروجی این پل که شمال خیابان سئول را به غرب بزرگراه نیایش متصل می‌کند در دست اجرا است و به زودی تکمیل می‌شود و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

تقاطع بزرگراه‌های کردستان و نیایش پروژه دیگری است که معاونت فنی عمرانی شهرداری در منطقه شمال تهران در دست اجرا دارد. این پروژه بزرگراه کردستان را به خیابان ولنجک متصل می‌کند. در این پروژه، بزرگراه با قسمتی از زمین‌های صدا و سیما و مجموعه ورزشی انقلاب برخورد کرده است از این رو ادامه پروژه به کندی صورت می‌گیرد و خروجی‌های آن تکمیل نشده است اما خود تقاطع به بهره‌برداری رسیده است.

همچنین پروژه تقاطع سه راه آزمایش، بهسازی و تعریض جاده آبعلی، آزادراه شهید یاسینی و میدان کلاهدوز از پروژه‌های پیش‌بینی شده برای منطقه شرق تهران است.

پروژه تقاطع سه راه آزمایش بزرگ‌ترین تقاطع تهران است که در منطقه شرق تهران احداث می‌شود. وسعت این پروژه بالغ بر ۵۰۰هزار متر مربع است. در این پروژه ۶ پل با عرشه‌ای بالغ بر ۱۵هزار متر مربع پیش‌بینی شده است. سازمان هوا و فضا و کارخانه آزمایش معارضان عمده این پروژه‌اند.

این تقاطع بسیار مهم است زیرا شهروندان از غربی‌ترین منطقه تهران می‌توانند به شرقی‌ترین منطقه آن دسترسی داشته باشند و دسترسی به جاده دماوند، آبعلی، تلو و سرخه حصار را فراهم می‌کند. این تقاطع در زنجیره برون‌شهری‌ طراحی شده است که بار ترافیکی بیرونی را با ایمنی کامل به داخل شهر هدایت می‌کند.

پروژه بهسازی و تعریض جاده آبعلی به سمت دماوند با هدف کاهش بار ترافیکی آن منطقه و دسترسی آسان به مناطق ییلاقی شرق تهران طراحی شده است.

پروژه دیگر این منطقه که تکمیل کننده زنجیره برون‌شهری است، پروژه آزادراه شهید یاسینی (سرخه حصار) است، در این پروژه چندین پل به طول اتوبانی ۵/۴ کیلومتر طراحی شده است که البته مراحل ساخت آزادراه به پایان رسیده است اما پل‌های رسالت، مهربار، تیرانداز و دماوند را در سال‌جاری احداث و به بهره‌برداری می‌رسانیم.

پروژه شهید کلاهدوز که از سال ۷۲ مطالعات آن آغاز شد به دلیل برخورد با سردر ستاد مشترک سپاه و مخالفت آنها با عقب‌نشینی تا سال ۸۲ متوقف بود و با پیگیری‌های شهرداری منطقه این مساله حل شد. این تقاطع به دلیل دسترسی شهروندان از انتهای پیروزی (نیروی هوایی) به افسریه از اهمیت زیادی برخوردار است و باعث تکمیل زنجیره برون‌شهری می‌شود.

۲ پروژه بزرگراه امام علی و میدان رسالت از پروژه‌های مهم منطقه مرکزی تهران است که در سال‌جاری تکمیل می‌شود.

پروژه زیرگذر میدان رسالت از پروژه‌های بسیار مهم شهرداری است زیرا در حقیقت گلوگاه‌ حرکت شرق به غرب است و محدوده تهرانپارس و نارمک را به سیدخندان و بزرگراه رسالت متصل می‌کند. مشکل ادامه این پروژه معارضین تجاری و ملکی محدوده شمال میدان رسالت حد فاصل میدان تا خیابان شهید آیت است که با همکاری معارضین و شهرداری درصدد حل آن هستیم. با اتمام این زیرگذر میدان رسالت شبیه میدان امام حسین می‌شود اما در طراحی این زیرگذر استانداردهای جدید پروژه‌های شهری رعایت شده است.

ادامه بزرگراه زین‌الدین پروژه دیگر معاونت فنی و عمرانی شهرداری در منطقه شرق تهران است که به دلیل برخورد با قسمتی از جنگل‌های لویزان متوقف شده است. اما عملیات اجرایی قسمتی از این پروژه در تقاطع خیابان هنگام به زودی آغاز می‌شود. همچنین در ادامه این بزرگراه پل قنات‌کوثر به بهره‌برداری رسیده است و پل تقاطع خیابان استخر نیز در حال احداث است.

بزرگراه شهید کاظمی یا بزرگراه نور از پروژه‌های منطقه جنوب تهران است که میدان جهاد را به سه راه نعمت‌آباد متصل می‌کند.

با احداث این بزرگراه و بهره‌برداری کامل از آن دسترسی آسان شهروندان از آن منطقه به مرکز شهر و همچنین اتوبان قم فراهم می‌شود. در این بزرگراه، پل تقاطع میدان جهاد و بزرگراه آزادگان و پل شکوفه رضایی به بهره‌برداری رسیده است، پل شقایق از دیگر پل‌های این بزرگراه است که محور اصلی ارتباط مرکز تره‌بار جنوبی با مرکز شهر است. ۳۰ تا ۴۰درصد عملیات احداث این پل انجام شده است.

دیگر پروژه در دست این معاونت شهرداری احداث پل بر روی اتوبان بهشت زهرا است. این پل ارتباط ساکنین شرقی و غربی منطقه صالح‌آباد را بدون تردد بر روی اتوبان آزادگان تسهیل می‌کند.

این تعدادی از پروژه‌های در دست احداث در منطقه شرق، شمال، جنوب و قسمتی از مرکز است که مطالعات اجرایی آنها از سال‌ها پیش انجام شده است و پروژه بزرگراه آسیا و تونل چمران تنها پروژه‌هایی هستند که در زمان آقای قالیباف کلنگ‌زنی شده‌اند.

شما به پروژه‌های مختلف شهرداری اشاره کردید، این پروژه‌ها در چه تاریخی به بهره‌برداری می‌رسد؟

ما سه پروژه مهم سه راه آزمایش، میدان کلاهدوز و میدان رسالت را در سال‌جاری به بهره‌برداری می‌رسانیم.

بعضی از پروژه‌ها به دلیل منابع محدود شهرداری و هزینه‌بر بودن آنها در سال‌جاری به بهره‌برداری نمی‌رسد. مثلا یک پروژه با هزینه ۲۰میلیارد تومانی برای رفع معارضین در سال‌جاری نمی‌تواند به بهره‌برداری برسد زیرا اگر شهرداری بخواهد این چنین برای یک پروژه هزینه کند نمی‌تواند به طور همزمان چند پروژه را در دست داشته باشد.

سایر پروژه‌ها در چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسند؟

مقداری از منابع شهرداری برای رفع معارضین ملکی و تاسیساتی هزینه می‌شود. در احداث پروژه‌های شهری معارضین ملکی و تاسیساتی وجود دارند و به دلیل زمان‌بر بودن توافق با آنها نمی‌توان زمان مشخصی را برای بهره‌برداری از پروژه‌ها مشخص کرد. مثلا بزرگراه امام‌علی به طول ۲۲کیلومتر است که ۵/۲کیلومتر آن در زمستان سال گذشته به بهره‌برداری رسید اما حدفاصل پل آغاز تا بزرگراه آزادگان به دلیل وجود معارضین ملکی عملیات احداث آن زمان زیادی لازم دارد.

از سوی دیگر وجود معارضین خدمات شهری و تاسیسات به زمان‌بر بودن پروژه‌های شهری افزوده است. به عنوان نمونه اداره گاز در ۶ماه پاییز و زمستان به دلیل سرمای هوا و اوج مصرف شهروندان نمی‌تواند مسیر خط لوله‌ای را تغییر دهد.

ما در پروژه زیرگذر میدان رسالت به لوله آب برخورد کرده‌ایم که با وجود پرداخت هزینه و خرید لوله‌ها ۳ماه است که پروژه در آن قسمت متوقف شده است.

شرکت‌های خدماتی به دلیل عدم مدیریت واحد در سطح شهر تهران زمان زیادی در روند پروژه‌های شهری هدر می‌دهند اما به هر حال با ما به توافق می‌رسند.

از این رو احداث پروژه‌های شهری در برخورد با معارضین زمان زیادی لازم دارد.

شهرداری از زمان آقای قالیباف در برخی از پروژه‌های شهری اقدام به نصب تابلوهای روزشمار افتتاح پروژه کرده است آیا نصب این تابلوها در تمام پروژه‌ها اجباری می‌شود؟

شهرداری در پروژه‌‌هایی که حدود ۷۰درصد از مشکلات معارضاتی آن حل شده باشد اقدام به نصب تابلوهای روزشمار می‌کند اما شهرداری نمی‌تواند پروژه‌هایی برای که با حجم بالای معارضین در دست احداث است، تابلوهای روزشمار نصب کند.

به عنوان نمونه شهرداری در پروژه بزرگراه صیاد شیرازی جنوبی با تعدادی معارض تجاری و بیمارستان ارتش مواجه بود که برای معارضان تجاری بالغ بر ۶۰میلیارد تومان هزینه لازم دارد، معارض اصلی این پروژه، بیمارستان خانواده ارتش است که شهرداری پس از ۲سال با این معارض به توافق رسیده اما هنوز احداث ادامه بزرگراه به مرحله عملیاتی نرسیده است. طبیعی است که این پروژه با چنین وسعتی قابلیت نصب تابلوی روزشمار ندارد. اما برخی از پروژه‌ها چون تونل رسالت و یا پل آغاز به دلیل رفع درصد زیادی از مشکلات اجرایی و خرید املاک قابلیت نصب چنین تابلوهایی را دارد.

شنیده شده است که شهرداری برخی از خیابان‌های تهران را در دو طبقه احداث می‌کند آیا این مطلب صحت دارد؟

مطالعاتی در این زمینه شده است و در سال‌جاری شاهد شروع عملیات ساخت اولین خیابان دو طبقه تهران در بزرگراه زین‌الدین حد فاصل پل پروین تا سه راه آزمایش هستیم. در این منطقه به دلیل تراکم زیاد، تملک ملکی و زمان‌بر بودن تعریض بزرگراه، این طرح از سوی سازمان مهندسی شهرداری پیشنهاد شد. در این طرح قسمتی از بزرگراه زین‌الدین در ۲طبقه پیش‌بینی شده است که طبقه اول در زیرزمین و طبقه دوم در کف خیابان زین‌الدین قرار می‌گیرد.

چه دلیلی باعث انتخاب این مسیر برای اجرای طرح اولین خیابان دو طبقه در تهران شده است؟

تملک معارض ملکی در آن منطقه بسیار زیاد است و شهرداری برای فرار از این هزینه‌ها بزرگراه را یک طبقه پایین‌تر از سطح اصلی شهر احداث می‌کند. این مسیر در ابتدا به دلیل دکل‌های برق فشار قوی و عدم جابه‌جایی آن با عرض پوسته ۱۰۸متر پیش‌بینی شده بود، از این رو شهرداری باید ۷۵۰پلاک را خریداری می‌کرد اما با اجرای این طرح عرض پوسته به ۶۰متر کاهش یافت و شهرداری باید ۲۵۰پلاک را خریداری کند و همین امر باعث صرفه‌جویی اقتصادی و زمانی در احداث بزرگراه می‌شود.

احداث تونل و زیرگذر با موانع و مشکلاتی همراه است آیا برای معارضان تاسیساتی اجرای این پروژه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟

به هر حال شهرداری با معارضان تاسیساتی و خدمات شهری به توافق می‌رسد.

شما می‌دانید بیشتر مشکلات ترافیکی تهران مربوط به بزرگراه و خیابان‌های مرکزی شهر است، فکر نمی‌کنید که اجرای طرح خیابان‌های دو طبقه در مرکز تهران اولویت بیشتری دارد؟

زمانی ما می‌توانیم چنین مطلبی را تصدیق کنیم که زنجیره برون و درون‌شهری تکمیل شده باشد و همچنان مشکل ترافیکی داشته باشیم. اکنون این دو زنجیره تکمیل نشده است.

معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران همه ساله بسیاری از پروژه‌های خود را به بهره‌برداری می‌رساند، در این پروژه‌ها پل‌ها و زیرگذرهای زیادی وجود دارد. آیا برای مواقع بحرانی چون وقوع زلزله در تهران اندیشیده‌اید؟ و این سازه‌ها در مقابل زلزله چندریشتری مقاوم هستند؟

سازه‌های شهرداری تهران براساس آیین‌نامه‌های جدید بین‌المللی احداث می‌شود که در مقابل زلزله با قدرت ۸ریشتری و بالاتر مقاوم است.

خلاصه گفت‌وگو

بزرگراه شهید کاظمی در جنوب تهران قرار است میدان جهاد را به سه‌راه نعمت‌آباد متصل کند.

احداث یک پل بر روی اتوبان بهشت زهرا دسترسی ساکنین شرقی و غربی منطقه صالح‌آباد را بدون تردد بر روی بزرگراه آزادگان فراهم می‌کند.

بزرگراه آسیا و تونل چمران فعلا تنها پروژه‌هایی هستند که در زمان قالیباف کلنگ‌زنی شده‌اند.

پروژه‌های سه‌راه آزمایش، میدان کلاهدوز و میدان رسالت در سال جاری به بهره‌برداری می‌رسند.