سرگذشت پدر میکی‌ماوس

کوشان غلامی

شاید کمتر کسی در جهان وجود داشته باشد که نام والت‌دیزنی را نشنیده باشد، اما تعداد افرادی که بدانند والت‌دیزنی تنها نام یک استودیو نیست و واقعا فردی با این نام وجود داشته، چندان زیاد نیست. «والتر دیزنی» کارگردان-تهیه‌کننده و خالق بزرگ فیلم‌های نقاشی متحرک، در تاریخ ۵ دسامبر ۱۹۰۱، در خانواده‌ای متوسط در شیکاگو به دنیا آمد. بدون شک اگر فردی مانند والت‌دیزنی نبود، هیچ گاه هنر انیمیشن به جایگاه فعلی‌اش در جهان نمی‌رسید. دیزنی فرد بلندپروازی بود که مدام به دنبال اجرای شیوه‌های جدیدی در دنیای انیمیشن می‌گشت.

پدرش، در ۱۹۱۰ خانواده خود را به کانزاس سیتی برد و در آنجا یک موسسه تحویل روزنامه خرید. والت که در آن زمان ۹ سال بیشتر نداشت، به همراه برادرش «روی» که هشت سال از او بزرگ‌تر بود، به پدر کمک می‌کردند. پس از مدتی، پدر که علاقه والت به نقاشی را می‌دید، به او اجازه داد تا در کلاس‌های «انجمن هنری کانزاس‌سیتی» شرکت کند. بدین‌ترتیب والت در ۱۴ سالگی آموزش‌های هنری کلاسیک دید.

والت در دبیرستان مک کینلی شیکاگو نام‌نویسی کرد و در این مدت برای روزنامه مدرسه نقاشی می‌کشید و موفق شد زیر نظر کاریکاتوریست روزنامه «لروی گاست» آموزش‌هایی ببیند. در زمان جنگ جهانی اول، والت نیز با وجود آنکه ۱۶ سال بیشتر نداشت، در ارتش ثبت‌نام کرد و به عنوان راننده آمبولانس به اروپا فرستاده شد.

والت‌دیزنی در ۱۹۱۹ به ایالات متحده بازگشت و به‌رغم میل پدرش مصمم به گذران زندگی از راه هنرهای تجاری بود. در همان زمان در کانزاس سیتی با «اوب ایورکس» آشنا شد که طراح با استعدادی بود و به زودی به مهم‌ترین دستیار اوایل دوران کاری و یار صمیمی دیزنی تبدیل شد. به تدریج هر دویشان به این فکر افتادند که با کمک هم مستقل شوند.

دیزنی، گروه توانایی از تصویر پردازان را به دور خود جمع کرد و در ۱۹۲۳، فیلم «سرزمین عجایب آلیس» را ساخت که محبوبیت زیادی کسب کرد.

در ۱۹۲۸، شخصیت کارتونی مشهور دیزنی، «میکی‌ماوس» خلق می‌شود. استقبال فراوانی که از شخصیت «میکی‌ماوس» به عمل آمد، دیزنی را قادر ساخت تا استقلال مالی بیشتری کسب کند و به اهدافش نزدیک‌تر شود. میکی‌ماوس دیگر به هویتی بین‌المللی تبدیل شده بود.

اولین تجربه کمیک بوک والت‌دیزنی نیز «کتاب میکی‌ماوس» بود که چاپ آن از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۱ ادامه یافت.

دیزنی در «قایق بخاری ویلی» به ابتکاری دست زد و آن همزمانی موسیقی با حرکات شخصیت‌های داستان بود. این فیلم در سال ۱۹۲۸ اکران عمومی شد و علاوه بر استقبال وسیع تماشاگران، در جراید هم پوشش خبری خوبی برای آن ایجاد شد.

در سال ۱۹۳۳ (۱۳۱۲) اولین انیمیشن رنگی تاریخ سینما با نام «گل‌ها و درختان» را اکران کرد. در سال ۱۹۴۰ انیمیشن بلند فانتازیا را اکران کرد که برای اولین بار در تاریخ سینما، با استفاده از هماهنگی موسیقی کلاسیک و انیمیشن اثری خلق شد که در تازه‌ترین رده‌بندی بهترین فیلم‌های تاریخ سینما، در میان ۲۰ فیلم برتر جای دارد. همچنین برای این انیمیشن، سیستم صدایی ابداع شد که بی شباهت به سیستم دالبی فعلی نیست. دیزنی در همین سال یعنی ۱۹۴۰ انیمیشن بلند پینوکیو را اکران کرد که این انیمیشن جزو بی‌نقص‌ترین انیمیشن‌های تاریخ سینما است.

متاسفانه جنگ جهانی دوم، لطمات زیادی به والت‌دیزنی وارد کرد و بعد از اکران انیمیشن‌های دامبو، بامبی و سیندرلا نتوانست کارهایی به قدرت انیمیشن‌های اوایل دهه چهل میلادی‌اش بسازد. از دیزنی شخصیت‌های ماندگار زیادی همچون دانلدداک، گوفی، پلوتو و... به جای مانده، اما بدون شک مهم‌ترین آنها میکی‌ماوس است. چون موفقیت اصلی دیزنی، با این شخصیت آغاز شد و میکی‌ماوس جزو اولین شخصیت‌های انیمیشنی است که هویت مستقل و تعریف شده‌ای دارد و مهم‌تر از همه اینکه والت‌دیزنی خود صدای میکی‌ماوس را اجرا می‌کرد.

پس از موفقیت این شخصیت‌های کارتونی، از طریق سرمایه‌گذاری‌های بعدی، دیزنی در ۱۹۳۷ توانست یکی از بزرگ‌ترین رویاهای خود را محقق سازد و آن ساخت اولین فیلم بلند انیمیشن با عنوان «سفیدبرفی و هفت کوتوله» بود که بر اساس یکی از افسانه‌های «برادران گریم» و با هزینه‌ای معادل یک میلیون و پانصد هزار دلار ساخته شده بود. این فیلم به فروش بسیار بالایی دست یافت.

والت‌دیزنی در زمان حیاتش، علاوه بر انیمیشن، دو پارک تفریحی بزرگ به نام‌های دیزنی لند و والت‌دیزنی ورلد ساخت که هنوز هم به عنوان مهم‌ترین مراکز تفریحی آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد. آقای دیسنی از دید میلیون‌ها انسان نه تاجر بود و نه یک هنرمند، بلکه همگان او را نابغه‌ای هم ردیف توماس ادیسون یا هنری فورد می‌دانستند. در آثار وی کودکان و حیوانات به شکل بسیار طبیعی ظاهر شده‌اند. این مرد بزرگ سرانجام در سال ۱۹۶۶ در سن ۶۵ سالگی از دنیا رفت.

در حال حاضر، استودیوی والت‌دیزنی دوران خوشی را می‌گذراند و مدیران استودیو به خوبی قدر میراث عظیم عمو والت را می‌دانند. درآمد آنها در سال گذشته میلادی بیش از ۳۶ میلیارد دلار بود. محصول جدید آنها فیلم تاریخچه نارنیا نیز درانگلستان با استقبال چشمگیری از سوی مخاطبان مواجه شد و رکورد فروش فیلم‌های استودیوی دیسنی در انگلستان را شکست، به‌ طوری که میزان فروش آن به ۴۴ میلیون و۴۰۰ هزار دلار رسید و رکورد جدیدی را به نام خود ثبت کرد.