عباس وفادار *

همان‌گونه که می‌دانیم قانون مالیات بر ارزش افزوده قانونی نوپا است و طبعا تا تکمیل آن راه درازی در پیش است. در کشورهای پیشرفته‌ای چون آمریکا نیز سال‌ها طول کشیده تا نکات و ایرادهای قوانین مالیاتی آنها برطرف شده است. یکی از مسائل بحث‌برانگیز در حوزه مالیات بر ارزش افزوده که در مورد آن اظهار نظرهای متفاوتی ارائه شده است، پورسانت یا کمیسیونی است که اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی از شرکت‌های خارجی دریافت می‌کنند. برخی از کارشناسان مالیات بر ارزش افزوده، پورسانت را مشمول این مالیات می‌دانند و برخی دیگر آن را مشمول نمی‌دانند. استدلال گروهی که پورسانت دریافتی از خارج را مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌دانند، درج نشدن آن در بخش معافیت‌ها در ماده ۱۲ این قانون است، اما گروه مقابل این استدلال را دارند که این پورسانت در قبال ارائه خدمت به شرکت‌های خارجی است و وجه آن نیز از خارج از کشور به حساب ارائه دهنده خدمت واریز می‌شود و در واقع نوعی صادرات خدمت است و بر این اساس به موجب ماده ۱۳ این قانون، مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی‌شود.

همچنین باید به این نکته توجه داشت که در عمل پورسانت‌های یادشده بخشی از قیمت فروش کالاهای خارجی به داخل کشور است که عوارض و حقوق ورودی آن در مبادی کشور به موجب ماده ۴۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده اخذ شده است. با توجه به اخذ عوارض و حقوق ورودی از کل قیمت فروش که پورسانت هم بخشی از آن است، دریافت دوباره مالیات بر ارزش افزوده از پورسانت دریافتی از خارج کشور صحیح به نظر نمی‌رسد. همچنین به نظر می‌رسد پورسانت دریافتی، بابت ارائه خدمات بازاریابی به شرکت‌های خارجی است و می‌توان آن را نوعی صادرات خدمت تلقی کرد که در این صورت از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است.با این حال لازم است سازمان امور مالیاتی با بررسی‌های کارشناسانه و همه جانبه، تکلیف این موضوع را روشن کند، زیرا این موضوع، به بسیاری از شرکت‌ها مربوط است و ادارات مالیات بر ارزش افزوده نیز در حال حاضر رویه یکنواختی جهت برخورد با این موضوع ندارند.

* مدرس دانشگاه، حسابدار رسمی

کارشناس رسمی دادگستری