عباس وفادار*

بخش دوم

چندی پیش در نوشتاری با عنوان «ضرورت شمول جایزه ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌ها به ۵ درصد علی‌الحساب مالیات مکسوره از مودیان» که در روزنامه وزین دنیای‌اقتصاد مورخ ۰۶/۰۶/۱۳۹۰ منتشر شد، به این موضوع اشاره کردم که مفاد ماده ۱۰۴ قانون مالیات‌های مستقیم و ماده ۱۹۰ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم، صراحت بر این موضوع دارد که مبلغ ۵درصد کسر شده از مودیان توسط اشخاص ثالث که به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌شود، در واقع علی‌الحساب پرداختی بابت مالیات عملکرد هر سال مالی، قبل از سر رسید مقرر آن در قانون است و موجب تعلق جایزه‌ای معادل یک درصد مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا سررسید مقرر خواهد بود. همچنین در پایان نوشتار یاد شده نیز ضرورت ابطال رای شماره ۱۲۲۰۴/۳۰۴ مورخ ۰۱/۱۲/۱۳۷۳ هیات عمومی شورای عالی مالیاتی را یادآور شدم. به نظر می‌رسد مطالعه سابقه تاریخی ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم و اصلاحیه‌های آن، نشان‌دهنده نداشتن اعتبار قانونی رای مورخ ۰۱/۱۲/۱۳۷۳ هیات عمومی شورای عالی مالیاتی از تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۸۱ یعنی تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ است. براین اساس به بررسی سابقه تاریخی این ماده قانونی می‌پردازیم.

ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه ۱۳۶۶ بیان می‌داشت: «معادل چهار درصد از مالیات‌های پرداختی مودی تا سررسید مقرر، به عنوان جایزه خوش حسابی از بدهی مالیاتی او کسر خواهد شد». این بخش از ماده ۱۹۰ قانون، به‌رغم اصلاح این ماده قانونی در مورخ ۰۷/۰۲/۱۳۷۱، تغییری نیافت و عینا در اصلاحیه یاد شده نیز درج شد.

اگرچه در متن ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه ۱۳۶۶ و اصلاحی مورخ ۰۷/۰۲/۱۳۷۱ آن نیز عبارت «مالیات‌های پرداختی مودی» به طور واضح و روشن بر کلیه مالیات‌های پرداختی اعم از پرداختی توسط مودی یا توسط نماینده مودی یا کسر شده و واریز شده از درآمدهای مودی توسط اشخاص ثالث اطلاق دارد و در ماهیت موضوع تغییری ایجاد نمی‌کند، اما از آنجا که هیات عمومی شورای عالی مالیاتی به موجب رای شماره ۲۲۰۴/۴/۳۰ مورخ ۰۱/۱۲/۱۳۷۳ نسبت به عدم شمول ۴درصد جایزه خوش حسابی موضوع ماده ۱۹۰ اصلاحی ۰۷/۰۲/۱۳۷۱ بر ۵درصد علی‌الحساب مالیات مکسوره از مودیان موضوع ماده ۱۰۴ قانون مالیات‌ها اظهار نظر کرده و اساسا مفاد ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌‌های مستقیم و اصلاحیه مورخ ۷/۲/۱۳۷۱ آن، به موجب ماده ۸۶ قانون اصلاحی موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ تغییر کرده است، بنابراین رای هیات عمومی شورای عالی مالیاتی بر ماده ۱۹۰ اصلاحی مورخ ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ تسری ندارد و بدون ضرورت انجام هرگونه اقدام قانونی، علی‌الحساب‌های مالیاتی پرداختی موضوع ماده ۱۰۴ قانون مالیات‌های مستقیم از تاریخ ۰۱/۰۱/۱۳۸۱ تاکنون، مشمول یک درصد جایزه خوش حسابی موضوع ماده ۱۹۰ اصلاحی مورخ ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ قانون یاد شده، قرار می‌گیرند.

با توجه به آثار مالی هنگفت ناشی از اجرا نشدن صحیح مفاد ماده ۱۹۰ اصلاحی مورخ ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم نسبت به ۵درصد علی‌الحساب‌های مالیاتی موضوع ماده ۱۰۴ قانون بر مودیان مالیاتی، ضروری است در اسرع وقت سازمان امور مالیاتی اقدام لازم از این بابت به عمل آورد.

* حسابدار رسمی، مدرس دانشگاه و کارشناس رسمی دادگستری