سانحه اتوبوس؛ این بار برای گردشگران عراقی

گروه گردشگری، نرگس لطیف‌پور: حمل‌ونقل یکی از زیرساخت‌هایی است که امنیت و احساس آرامش مسافر و گردشگر را تامین می‌کند؛ اما این زیرساخت در ایران از سال‌های گذشته تاکنون اعتماد را از مسافران گرفته و حالا به گردشگران خارجی نیز رسیده است. اتوبوس گردشگران عراقی روز سه‌شنبه ۱۲ خردادماه امسال به‌دلیل نقص فنی در ترمز، به دره سقوط کرد و ۲۶ تن از آنها جان خود را از دست دادند. براساس اعلام پلیس راه کشور، ساعت ۱۶ و ۴۵ دقیقه سه‌شنبه ۱۲ خردادماه ۱۳۹۴ یک دستگاه اتوبوس اسکانیا متعلق به شرکت تعاونی ترکیبی تهران شمال (ترمینال غرب) با ۴۰ مسافر تبعه عراقی که از تهران به مقصد رامسر در حرکت بودند در محور کرج -چالوس در محدوده پیچ کمرزرد روبه‌روی سد سیاه‌بیشه به دره سقوط می‌کند. علیرضا مردانشاهی، معاون درمان دانشگاه مازندران به «ایسنا» گفته است: تعداد کل کشته شدگان این حادثه ۲۶ نفر بود که ۲۲ نفر در صحنه تصادف فوت کردند. به گزارش «دنیای اقتصاد» این سانحه در حالی اتفاق افتاده است که عراقی‌ها سهم ویژه‌ای در آمار گردشگران ورودی به کشور دارند. براساس گزارش سالنامه آماری ۲۰۱۵ سازمان جهانی جهانگردی، کشورهای عراق، آذربایجان، افغانستان و ترکیه به ترتیب، بیشترین سهم از بازار ورودی کشور را به خود اختصاص داده‌اند. مشابهت‌های فرهنگی و مذهبی عراق با ایران موجب ورود حجم بالای گردشگر از این کشور به ایران شده و البته علاوه‌بر اینها، ورود به ایران با هدف گردشگری مذهبی و سلامت نیز بر این آمار افزوده و نشانگر ظرفیت بالای ایران برای جذب و ورود این گردشگران از کشورهای منطقه و به‌ویژه عراق است. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران نیز، ورود گردشگران به کشور از هر سه مسیر زمینى، هوایى و آبى رو به افزایش است و در این میان بیشترین سهم به راه‌هاى زمینى تعلق دارد. پس از آن راه‌هاى هوایى و آبى به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار دارند.

نداشتن زیرساخت درست از توریست سلب اعتماد می‌کند

در همین راستا نایب رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و گمرک و ترانزیت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران و عضو هیات‌رئیسه انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایران به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در نگاه کلی و یک اجماع نظر در رابطه با حمل و نقل که یکی از مولفه‌های آن مسافر است، در مقابل افراد، مسوولیت اجتماعی داریم و بخشی از این مسوولیت مربوط به امنیتی است که برای مسافر این جاذبه را ایجاد می‌کند تا در یک مسیر تردد کند. سیده فاطمه مقیمی با ابراز تاثر و تاسف از این حادثه می‌افزاید: دلیل حادثه نقص فنی ترمز اتوبوس اعلام شده، اما با توجه به اینکه یکی از شاخصه‌های وسیله نقلیه که مسافر یا گردشگر با آن جابه‌جا می‌شود این است که معاینه فنی داشته باشد، دو سوال پیش می‌آید؛ نخست اینکه اگر اتوبوس مذکور معاینه فنی داشته چرا این اتفاق افتاده؟ و دوم، اگر نداشته چرا پلیس راه و ارگان یا اتحادیه مربوطه اجازه تردد در جاده را به آن داده است؟ او درباره وضعیت کلی حمل و نقل در ایران می‌گوید: در رابطه با امنیت وسایل نقلیه عمومی که در جاده‌های ایران تردد می‌کنند باید این نکته را یادآوری کرد که عمر متوسط ناوگانی که در ایران در حال تردد هستند بالای ۱۸ سال است درحالی‌که این رقم در کشورهای اروپایی پنج سال است. علاوه‌بر این، اتوبوس‌هایی را وارد ایران کرده‌ایم که ابتدا نو بوده‌اند اما مساله امنیت و کیفیت آنها در نظر گرفته نشده بود و تمام اینها در برهه‌های مختلف موجب بروز سانحه‌های جاده‌ای و هوایی شده‌اند که این بار برای گردشگران عراقی اتفاق افتاد. به گفته این عضو هیات رئیسه انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی ایران، نداشتن زیرساخت درست از توریست سلب اعتماد می‌کند. او اضافه می‌کند: ما در ایران جاذبه‌های طبیعی، مذهبی و سیاحتی فراوانی داریم که اگر توان و همت جذب و نگه داشتن این سرمایه‌ها را نداشته باشیم آنها را به عنوان یک منبع درآمد خوب از دست خواهیم داد و تامین امنیت جان مسافر و گردشگر یکی از آنهاست. این مساله درباره مسافران داخلی نیز رعایت نمی‌شود و فرقی نمی‌کند استفاده‌کننده از وسیله نقلیه ایرانی، عراقی، توریست یا مسافر عادی باشد، بلکه مساله رعایت استانداردهای ایمنی در وسایل نقلیه و در پی آن جلب اعتماد عمومی برای استفاده از ناوگان حمل‌ونقل است که متاسفانه در این مورد با ضعف مواجهیم. او تاکید می‌کند که در این سانحه با اینکه دقیقا نمی‌دانیم علت حادثه چیست اما بدیهی است که مالک اتوبوس، راننده یا آژانس به‌تنهایی نمی‌توانند مقصر باشند بلکه یک مجموعه دخیل است چراکه نگاه کامل و درست به امنیت و جان انسان‌ها ارزش‌گذاری نشده است.

جاده‌ها استاندارد نیست

رئیس سابق کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی اما معتقد است که وضعیت حمل‌ونقل در ایران اگر بهتر از بسیاری کشورها نیست، بدتر هم نیست و تنها مساله‌ای که وجود دارد مربوط به وضعیت جاده‌های کشور و به‌ویژه شمال ایران است که موجب بروز این سانحه‌ها می‌شود. محمد کاوه می‌گوید: در این حادثه نیز با اینکه نقص فنی ترمز موجب سقوط اتوبوس به دره شده اما اگر جاده‌های چهاربانده یا بیشتر داشته باشیم راننده می‌تواند کنترل کرده و مانع از بروز این حوادث شود. او این حادثه‌ها را ناشی از استاندارد نبودن جاده‌ها دانسته و می‌افزاید: اگر به دنبال درآمدزایی از طریق گردشگری هستیم باید زیرساخت‌ها را بسازیم که جاده‌ها، فرودگاه‌ها، خطوط ریلی و بنادر بخشی از آنها است. چراکه ناامن بودن جاده‌ها و حمل‌ونقل ما تاثیر منفی بر گردشگری خواهد داشت. در این میان، ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر ضمن ابراز تاسف از بروز این حادثه برای گردشگران عراقی و همدردی با خانواده قربانیان، این حادثه را به دولت و ملت عراق تسلیت گفت. به گزارش «دنیای اقتصاد»، با تمام این اقوال و احوال، حادثه اتوبوس گردشگران عراقی بار دیگر اهمیت جان انسان‌ها؛ گردشگر یا مسافر عادی را گوشزد می‌کند. در همین زمینه مسائل ایمنی زیرساختی یا فنی بارها و بارها در خطوط زمینی، هوایی و ریلی ما حادثه آفریده، اعتماد سلب کرده و به ناامنی خطوط حمل‌ونقل دامن زده است. چیزی که بی‌شک در جذب و نگه داشتن گردشگران خارجی نیز بی‌تاثیر نیست.