تجربه اسپانیا در احیای مسیر تاریخی سانتیاگو

گروه ترجمه: اسم من خوزه آنتونیو د لا ریرا است. من اکنون در روستای کوچکی در حاشیه فینیستره واقع در سانتیاگو د اولبیروآ اسپانیا هستم. زندگیم وقف احیای مکان‌هایی مانند اینجا شده است و مسیر زیارتی سانتیاگو به‌عنوان یک کار تحقیقاتی، بخشی از زندگی‌ام شده است. این مسیر از قرن‌ها بی‌توجهی آسیب دیده است و احیای آنها برای ما یک چالش حقیقی به حساب می‌آید و قطعا آسان نیست.

علاوه‌بر اینکه باید تحقیقات تاریخی و کارهای میدانی انجام دهیم، با تردیدی کلی رو به رو شده‌ایم؛ تردیدی حول این محور که چگونه می‌توان یک زیارت بدوی عهد باستان و مسیری به سمت یک مقبره دوردست در غرب را که از صدها روستا مانند اولبیروآ می‌گذرد، در قرن بیست و یکم احیا کرد؟ مردم از ما می‌پرسند چگونه مردم قرن بیست و یکم را به سفر در یک مسیر قدیمی فراموش شده و روستایی مانند اولبیروآ ترغیب می‌کنیم؛ اما این رویا به‌دلیل ارزش‌های مشترک و با ذهن و قلب و دست قابل تحقق است.

ما اغلب می‌گویم مسیر سانتیاگو همچون ریسمانی با مهره‌هایش است، ریسمانی از یک تسبیح قدیمی. مهره‌ها یعنی کلیساهای جامع، در اینجا هستند، اما آنچه که آنها را نمایان می‌کند و به آنها جان می‌بخشد ریسمان تسبیح است؛ یعنی صدها روستای کوچکی که در مسیر قرار دارند. بناهای تاریخی کوچک، زیارتگاه‌های کوچک و کلیساها میراثی ملموس و باشکوه هستند و علاوه براین، ما میراث معنوی باارزشی ازجمله افسانه‌ها، سنت‌ها و موسیقی قدیمی داریم.

در آغاز چیزی جز ویرانه‌ها در آخرین نقطه مرزی دورافتاده در منطقه‌ای جدا افتاده وجود نداشت، اما اکنون بهترین‌های همه اروپا به اینجا می‌آیند و این به‌دلیل احیای مسیرهای قدیمی سانتیاگو و فینیستره است.

در سال ۲۰۱۰ یعنی سال مقدس کمپوستلا، بیش از ۲۷۲ هزار زائر برای برگزاری مراسم سنتی زیارت به سانتیاگو د کمپوستلا آمدند. مراسم «سنتی» به معنی طی کردن مسیر به صورت پیاده، سوار بر اسب یا با دوچرخه است. این جاده، مسیر آزادی، همبستگی، ماجراجویی، معنویت و راهی است که باید پیموده شود.

در‌های باز مسیر سانتیاگو

علاوه‌بر مسیر، بخش گردشگری که محیط طبیعی و قوم‌نگاری تاریخی را محترم می‌شمارد، رشد کرده است. همه اینها در کنار هم هستند: اول از همه احترام به زائران و دوم مزایای اقتصادی برای روستاهایی که محکوم به مرگ بودند، اما اکنون با وجود مسیر سانتیاگو و بازگشت زائران و گردشگری فرهنگی که حول آن شکل گرفته است، شاهد احیای جامع و هماهنگ بوده‌ایم.

آنچه که من یادگرفته‌ام طبیعت سفرگرای انسان است. مسیر سانتیاگو به دلایل بسیار، متمایز از گردشگری مذهبی است. اصلی‌ترین دلیل چند فرهنگی بودن و وحدت‌گرایی کلیسایی به شمار می‌رود. علاوه‌بر همه اینها افسانه‌های قرن پنجم را حفظ کرده است. در اینجا«در‌ها به روی همه باز است.» اینجا محل کار من است. طی قرن‌ها، هزاران نفر از زمینی که ما در آن گام برمی‌داریم عبور کرده‌اند و من واقعا نمی‌دانم بدون این کار- این کار فداکارانه- زندگیم چگونه می‌بود. ما اکنون یک انجمن فرهنگی هستیم؛ انجمن دوستان مسیر سانتیاگو و من به اینجا تعلق دارم. در آینده، امیدوارم این سنگ‌های قدیمی و این گذرگاه زائران، برای فرزندان و نوادگانمان حفظ شود. امیدوارم روستاهای این مسیر علاوه‌بر مزایای فرهنگی از بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی برخوردار شوند. آنها سزاوار ابقا شدن در دوران مدرن هستند. مسیر سانتیاگو مطمئنا زندگی همه کسانی را که روی آن کار می‌کنند تغییر می‌دهد. در حال حاضر تصور زندگی بدون این کار، بدون این تعهد، برایم دشوار است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، طی قرن‌ها سانتیاگو خاستگاه میلیون‌ها زائر با اعتقادات، پیشینه، سن و باورهای گوناگون بوده است. این سفر زیارتی ردپای دوران باستان را دنبال می‌کند که اوج آن از قرن ۹ تا قرن ۱۶ بوده است و سالانه حدود ۲ میلیون نفر معادل ۵ هزار نفر در روز برای پرستش در مکانی که آن را محلی برای سیر و سلوک می‌دانستند، تجمع می‌کردند. حفظ این مسیرها، مکان‌های عبادت و جوامع اطراف آن کار و زندگی بسیاری از مردم محلی همچون انجمن دوستان مسیر سانتیاگو را به خود اختصاص داده و مسیر گردشگری حول این جاذبه مذهبی شکل گرفته است.