حذف ارز ترجیحی مواد اولیه اصلی شکلات و شیرینی موجب آزادسازی نرخ این صنعت شد
نوای بهروزی در صنعت خوشمزه
در مقیاس تولید با توجه به کمبود و افزایش هزینه مواداولیه اصلی آنها یعنی شکر، آرد و روغن، وضعیت تولید مطلوب نیست، به‌‌‌طوری که در بهار سال‌جاری نسبت به مدت مشابه قبل رشد 5درصدی و در شهریورماه افت 11درصدی به ثبت رسیده است. با همه این تفاسیر و با وجود افت تولید، آزادسازی و واسپاری تعیین نرخ محصولات به هیات‌مدیره موجب شده است تا شرکت‌های زیرمجموعه گروه شیرینی بتوانند در درآمد فروش رکوردشکنی کنند. براین اساس در بازه سالانه رکورد 12ساله در 1401 با رشد 96درصدی رقم خورده است. همین‌طور در بازه فصلی رشد 52درصدی به وقوع پیوسته است. در بازه ماهانه نیز طی شهریورماه سال‌جاری رشد درآمدی کل صنعت شیرینیجات نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش 5درصدی به ثبت رسیده است.
تشریح شیرینیجات براساس 5شاخص کلیدی
صنایع غذایی همواره جزو کلیدی‌‌‌ترین صنایع در مسیر توسعه اقتصادی هر کشور هستند. اهمیت تغذیه در بحث سلامت جسمی و روانی و حتی در حوزه امنیت ملی کشورها مطرح است. از این‌رو اکثر کشورهای جهان سعی دارند در مسیر توسعه‌یافتگی خود به سطح قابل اتکایی از تولید محصولات غذایی دست یابند. محصولات غذایی را براساس ویژگی‌‌‌های مختلف در چند گروه مختلف طبقه‌‌‌بندی می‌کنند که از جمله آنها می‌‌‌توان به طبقه‌‌‌بندی براساس روش فرآوری، براساس ماندگاری، براساس شاخص سلامت و براساس وعده غذایی اشاره کرد. یکی از گروه‌‌‌بندی‌‌‌های مهم این صنعت شیرینی و شکلات است که به‌‌‌عنوان یکی از گروه‌های اصلی در منابع غذایی شناخته می‌شود. با توجه به ماهیت محصولات این صنعت، می‌‌‌توان اذعان کرد که از لحاظ شاخص طبقه‌‌‌بندی صنعت غذا این گروه جزو غذای فرآوری‌شده محسوب میشوند. همین‌طور براساس شاخص مدت ماندگاری می‌‌‌توان این دسته از محصولات غذایی را بلندمدت و در برخی محصولات از جمله انواع کیک میان‌مدت دانست. همچنین برمبنای شاخص سلامت محصول، شیرینی و شکلات جزو محصولات بدون افزودنی محسوب میشوند. اما در دسته‌‌‌بندی کیک جزو محصولات با افزودنی و دارای نگهدارنده به حساب می‌‌‌آیند. در آخرین شاخص یعنی انواع وعده غذایی، شیرینی و شکلات را در رده میان‌وعده‌‌‌های غذایی و غذای مکمل و فرعی به حساب می‌‌‌آورند.
«غصینو»؛ یکه‌تاز سودآوری
اولین مولفه بااهمیت در هر صنعت تولیدی میزان سودآوری آن است. در این خصوص می‌‌‌توان سه‌حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص را تعریف کرد. در مقیاس سالانه، از سال 1390 تا 1401 میانگین سه‌حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص گروه شیرینیجات بازار سهام به‌‌‌ترتیب 25، 19 و 20درصد به ثبت رسیده است. بیشترین میزان سودآوری در بازه 12ساله، طی سال 1401 با ثبت میانگین 31درصدی در هر سه حاشیه سود به ثبت رسیده است. عمده‌‌‌ترین عامل جهش سود گروه شکلات و شیرینی در سال اخیر را می‌‌‌توان آزادسازی نرخ فروش عمده محصولات این صنعت دانست که موجب شد شرکت‌ها بتوانند نرخ محصولاتشان را همگام با رشد هزینه‌‌‌ها افزایش دهند و در نتیجه سودآوری بیشتری را تجربه کنند. بررسی حاشیه سود شرکت‌های شیرینیجات بازار سهام نشان می‌دهد که از بهار 99 تا بهار سال‌جاری که درمجموع 13فصل را شامل می‌شود، میانگین سه‌حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص گروه شیرینیجات بازار سهام به‌‌‌ترتیب 31، 24 و 30درصد به ثبت رسیده است. بیشترین میزان سودآوری طی مدت یادشده در زمستان1401 رقم خورده و میانگین سه‌حاشیه سود این گروه غذایی 33درصد به ثبت رسیده است. در میان 9شرکت تولیدکننده شکلات و شیرینی بازار سهام بیشترین میزان سودآوری در بازه سالانه و فصلی به شرکت «غصینو» تعلق دارد که طی سال 1401 با ثبت میانگین سه‌حاشیه سود 41درصدی و در بهار سال‌جاری با ثبت میانگین حاشیه سود 40درصدی توانسته است سردمدار سودآوری این گروه از بازار سهام شود.
نزول تولید بر اثر فقدان ماده‌‌‌اولیه
عملکرد شیرینیجات بازار سهام در مولفه تولید نشان می‌دهد که در بازه سالانه از سال 1390 تا 1401 میانگین رشد 2درصدی در هر سال را تجربه کرده‌‌‌اند. طی سال اخیر تجمیع تولیدات شرکت‌های شیرینی بازار سهام نسبت به مدت مشابه گذشته، افت 4درصدی را تجربه کرده که با توجه به میانگین می‌‌‌توان گفت عملکرد ضعیفی برای این صنعت محسوب می‌شود. بهترین عملکرد تولید در این صنعت در سال 96 با افزایش 12درصدی به ثبت رسیده است. در این بین عملکرد فصلی شیرینیجات بازار سهام نشان می‌دهد که طی بهار سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش 5درصدی در تولیدات این گروه به وقوع پیوسته است. با این حال در بازه ماهانه آمارها نشان می‌دهد که عملکرد شرکت‌های شیرینی بازار سهام وضعیت مناسبی را طی سال‌جاری تجربه نکرده است. بر این اساس طی شهریورماه تولیدات این صنعت نسبت به مدت مشابه سال قبل با افت 11درصدی همراه بوده است. همچنین میانگین درصد تغییر تولیدات در سال‌جاری نشان می‌دهد که تنها یک‌درصد تولیدات نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است. بیشترین سهم تولید این صنعت را «غصینو» در اختیار دارد که بیش از 39درصد از تولیدات کل صنعت را از آن خود کرده است. همان‌طور که مشاهده شد، تولیدات این صنعت در بازه سالانه و ماهانه عملکرد ضعیفی از خود به نمایش گذاشته و تنها در بازه فصلی توانستند رشد نسبتا متعادلی را تجربه کنند. بیشترین عامل کاهش مقداری و درصدی تولید طی آخرین گزارش‌های سالانه و فصلی و ماهانه را می‌‌‌توان معضل ماده‌‌‌اولیه عنوان کرد. اصلیترین مواداولیه این صنعت شکر، آرد، تخم‌‌‌مرغ و شیرخشک است که با حذف ارز ترجیحی مواد یادشده در اردیبهشت 1401، قیمت این مواد جهش چندبرابری داشته و موجب شد بهای تمام‌شده محصولات تولیدی این صنعت افزایش یابد. در این بین از نیمه 1401 تاکنون معضل کمبود شکر به دلیل جهش تاریخی نرخ جهانی آن مطرح بوده است که این کمبود موجب شد شرکت‌های شیرینی نتوانند ماده‌‌‌اولیه خود را به‌‌‌راحتی تهیه کنند و این موضوع خود را در تولیدات آنها نمایان کرد.
رهایی از قفس نرخ دستوری
نرخ‌‌‌گذاری در صنعت شرینی‌جات با توجه به حذف ارز ترجیحی عمده مواداولیه آنها که شامل آرد، روغن و شکر است، به هیات‌مدیره شرکت‌ها واگذار شده است. البته باید در نظر داشت در سه‌شرکت از 9شرکت فعال صنعت شیرینی، قیمت‌گذاری به‌صورت نرخ بازار آزاد صورت می‌گیرد. این سه شرکت عبارتند از: «غسالم»، «غگرجی» و «غگز». می‌‌‌توان گفت در شرکت‌های یادشده با توجه به نرخ‌‌‌گذاری کاملا آزاد افزایش یا در برخی موارد همچون مردادماه سال‌جاری کاهش نرخ فروش محصولات با سرعت بالاتر نسبت به سایر هم‌‌‌گروهی‌‌‌ها به وقوع می‌‌‌پیوندد که این امر موجب بهبود وضعیت سودآوری آنها می‌شود. بر این اساس شرکت‌های شیرینیجات میتوانند با رشد هزینه‌‌‌های ماده‌‌‌اولیه خود نرخ فروش محصولاتشان را با تصویب هیات‌مدیره افزایش دهند. پس می‌‌‌توان اذعان کرد که فضای رقابتی در محصولات تولیدی این صنعت حاکم است و شرکت‌ها میتوانند با توجه به کیفیت محصولات و قدرت چانه‌‌‌زنی خود محصولاتشان را با نرخ بیشتری نسبت به رقبای خود به فروش برسانند. به جهت ارزیابی وضعیت نرخ فروش محصولات در صنعت شیرینیجات، نرخ فروش اصلیترین محصول هر شرکت که بیشترین سهم درآمدی را برای آن به دنبال داشته، در نظر گرفته شده است. مهم‌ترین محصولات تولیدی این 9شرکت بورسی از قرار بیسکویت، ویفر، کیک، خمیرمایه، آدامس بادکنکی و گز هستند. در بازه فصلی میانگین رشد نرخ فروش محصولات شیرینیجات نسبت به میانگین سال 1401، 23درصد به ثبت رسیده است. در این مقیاس چهار شرکت «غپینو»، «غمایه»، «غمینو» و «غگز» در اصلیترین محصول خود که به‌‌‌ترتیب گروه ویفر، خمیرمایه خشک، بیسکویت و گز هستند نسبت به 1401، 31درصد افزایش را تجربه کرده‌‌‌اند. در بازه ماهانه، طی شهریورماه سال‌جاری نسبت به میانگین 1401، کلیت گروه شیرینی بازار سهام رشد 11درصدی را در نرخ مهم‌ترین محصول خود تجربه کرده‌‌‌اند. با این حال قیاس نرخ محصولات اصلی این صنعت در شهریور نسبت به میانگین سال‌جاری نشان می‌دهد که عملکرد این صنعت مطلوب نبوده و بهطور میانگین کاهش 12درصدی به وقوع پیوسته است. بیشترین کاهش نرخ فروش در «غگرجی» بوده که افت 29درصدی در محصول اصلی بیسکویت آن رقم خورده است. با این حال «غمایه» در این مقیاس توانسته خمیرمایه خود را با افزایش 13درصدی نسبت به میانگین سال‌جاری به فروش برساند.
تعدد رکوردشکنی درآمد شیرینیجات
با بررسی حاشیه سود، تولید و میزان نرخ فروش محصولات گروه شکلات و شیرینی بازار سهام حال نوبت به ارزیابی وضعیت درآمد این صنعت رسیده است. با نگاهی به روند سالانه رشد درآمد شیرینیجات می‌‌‌توان دریافت که از سال 1390 تا 1401 توانسته‌‌‌اند بهطور میانگین هر سال درآمد فروش خود را 38درصد افزایش دهند. جهش اصلی درآمدی در این صنعت طی 12ماه 1401 به وقوع پیوسته که مجموع درآمدی آنها رشد 96درصدی را تجربه کرده است. عمده‌‌‌ترین عاملی را که موجب عملکرد مناسب درآمدی در این صنعت بوده می‌‌‌توان آزادسازی نسبی نرخ محصولات و رقابتی شدن آن دانست که موجب رشد نرخ محصولات این صنعت و در نتیجه ثبت جهش درآمدی آنها شده است.
در مقیاس فصلی طی بهار امسال نسبت به سال گذشته رشد 52درصدی در درآمد این صنعت به ثبت رسیده است که عملکرد بسیار خوبی در این بازه از زمان محسوب می‌شود. در بازه ماهانه میانگین افزایش درآمدی در 6ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 30درصد است که بیشترین افزایش درآمدی این صنعت طی ماه اردیبهشت که افزایش نرخ عمده این شرکت‌ها به تصویب هیات‌مدیره رسیده، رقم خورده است. با این حال طی مرداد سال‌جاری عملکرد گروه شیرینیجات بازار سهام مطلوب نبوده، به‌‌‌طوری که نسبت به مدت مشابه سال قبل متوسط درآمد فروش محصولات رشد 5درصدی را تجربه کرده است.
