تعزیه غریب برای شب‌های قدر
عکس: آ‌کو سالمی
آن زمان‌هایی که ما هیچی، حتی مادر و پدرانمان هم یادشان نیست، ماه رمضان که می‌آمد مردم شب‌ها بعد از افطار در کنار عبادت برنامه‌های زیادی داشتند. قهوه‌خانه‌ها و زورخانه‌ها برای دیدن پرده‌خوانی و ترنابازی و میل گرفتن پر می‌شد. آن زمان‌هایی که تلویزیون هنوز اختراع نشده بود و پایش به زندگی باز نشده بود؛ هنوز «تیاتر» یک واژه فرنگی بود یک تکیه دولت بود و یک «تهروون» که هر وقت سال به خصوص ایام محرم و ماه رمضان و شب‌های قدر می‌خواستی تعزیه‌ای برپا بود، که هم تماشایی بود و هم استخوانی سبک می‌شد با ذکر پیامبر (ص) و فرزندانش.
آن زمان‌هایی که ما هیچی، حتی مادر و پدرانمان هم یادشان نیست، ماه رمضان که می‌آمد مردم شب‌ها بعد از افطار در کنار عبادت برنامه‌های زیادی داشتند. قهوه‌خانه‌ها و زورخانه‌ها برای دیدن پرده‌خوانی و ترنابازی و میل گرفتن پر می‌شد. آن زمان‌هایی که تلویزیون هنوز اختراع نشده بود و پایش به زندگی باز نشده بود؛ هنوز «تیاتر» یک واژه فرنگی بود یک تکیه دولت بود و یک «تهروون» که هر وقت سال به خصوص ایام محرم و ماه رمضان و شب‌های قدر می‌خواستی تعزیه‌ای برپا بود، که هم تماشایی بود و هم استخوانی سبک می‌شد با ذکر پیامبر (ص) و فرزندانش.
عکس: آ‌کو سالمی
آن زمان‌هایی که ما هیچی، حتی مادر و پدرانمان هم یادشان نیست، ماه رمضان که می‌آمد مردم شب‌ها بعد از افطار در کنار عبادت برنامه‌های زیادی داشتند. قهوه‌خانه‌ها و زورخانه‌ها برای دیدن پرده‌خوانی و ترنابازی و میل گرفتن پر می‌شد. آن زمان‌هایی که تلویزیون هنوز اختراع نشده بود و پایش به زندگی باز نشده بود؛ هنوز «تیاتر» یک واژه فرنگی بود یک تکیه دولت بود و یک «تهروون» که هر وقت سال به خصوص ایام محرم و ماه رمضان و شب‌های قدر می‌خواستی تعزیه‌ای برپا بود، که هم تماشایی بود و هم استخوانی سبک می‌شد با ذکر پیامبر (ص) و فرزندانش. درست است که این روزها برنامه‌های تلویزیون و سریال‌های بعد از اذان دیگر کمتر فرصتی برای برنامه‌های بعد از افطار گذاشته و حتی همین حالا که تیاتر فرنگی در چندین سالن پایتخت و چند شهر اجرا می‌شود، با نزدیک شدن محرم و شب‌های قدر بساط این هنر قدیمی ایرانی یعنی تعزیه که یکی دو سالی هست که در فهرست میراث معنوی جهانی هم ثبت شده برپا می‌شود. چند سالی هم هست قرار است یک مجموعه تئاتر آیینی سنتی در پایتخت برپا شود که هنوز خبری از آن نیست. اما اینها را گفتیم تا بگوییم اگر این روزهای ماه مبارک رمضان به خصوص شب‌های مبارک قدر علاقه به دیدن تعزیه دارید کافی است که سری به مقابل تئاتر شهر بزنید. از فردا جمعه ۱۳ مرداد قرار است که بعد از افطار برنامه‌ای برگزار شود که در آن آیین‌های رمضانی چون کرنا خوانی و پرده خوانی و البته تعزیه خوانی به نمایش در خواهد آمد. البته این نکته را باید یادآوری کنیم که تعزیه‌ای که قرار است برپا شود گونه‌ای تعزیه است که به تعزیه‌های غریب مشهور است و البته خاص این ایام تعزیه‌های علوی است. این‌که گفتیم تعزیه‌های غریب به این دلیل است که در دوره ناصرالدین شاه قاجار به تعداد روزهای سال تعزیه برپا می‌شد. برای همین بعضی از معین‌البکاها و بیاض نویس‌ها که به شکلی کارگردان و نویسنده تعزیه بودند بعضی از داستان‌های مذهبی را به صورت تعزیه در آوردند. اما تعزیه‌های علوی که خاص ایام ماه مبارک رمضان است تعزیه‌هایی است که شرح رشادت‌ها و مصائب مولای بزرگ متقیان یعنی امام علی (ع) است. حضرت علی و گریه و زاری قنبر غلام وفادار حضرت در پشت خانه امام علی تعزیه‌هایی است که با نام مولاعلی پیوند خورده‌اند. قرار است سه شب قدر سه مجلس از تعزیه‌های علوی توسط بهترین گروه از تعزیه‌خوانان تهران و ری برپا شود و شرح رشادت‌های امام علی(ع) را بازگو کنند. در کنار این مراسم هر شب یکی دو آیین از آیین‌های رمضان مثل کرنا‌خوانی؛ منقبت خوانی و پرده خوانی هم اجرا می‌شود. پس اگر دوست داشته باشید تعزیه ببینید نشانی آن سرراست است: چهارراه ولی عصر مقابل تئاتر شهر.
آن زمان‌هایی که ما هیچی، حتی مادر و پدرانمان هم یادشان نیست، ماه رمضان که می‌آمد مردم شب‌ها بعد از افطار در کنار عبادت برنامه‌های زیادی داشتند. قهوه‌خانه‌ها و زورخانه‌ها برای دیدن پرده‌خوانی و ترنابازی و میل گرفتن پر می‌شد. آن زمان‌هایی که تلویزیون هنوز اختراع نشده بود و پایش به زندگی باز نشده بود؛ هنوز «تیاتر» یک واژه فرنگی بود یک تکیه دولت بود و یک «تهروون» که هر وقت سال به خصوص ایام محرم و ماه رمضان و شب‌های قدر می‌خواستی تعزیه‌ای برپا بود، که هم تماشایی بود و هم استخوانی سبک می‌شد با ذکر پیامبر (ص) و فرزندانش. درست است که این روزها برنامه‌های تلویزیون و سریال‌های بعد از اذان دیگر کمتر فرصتی برای برنامه‌های بعد از افطار گذاشته و حتی همین حالا که تیاتر فرنگی در چندین سالن پایتخت و چند شهر اجرا می‌شود، با نزدیک شدن محرم و شب‌های قدر بساط این هنر قدیمی ایرانی یعنی تعزیه که یکی دو سالی هست که در فهرست میراث معنوی جهانی هم ثبت شده برپا می‌شود. چند سالی هم هست قرار است یک مجموعه تئاتر آیینی سنتی در پایتخت برپا شود که هنوز خبری از آن نیست. اما اینها را گفتیم تا بگوییم اگر این روزهای ماه مبارک رمضان به خصوص شب‌های مبارک قدر علاقه به دیدن تعزیه دارید کافی است که سری به مقابل تئاتر شهر بزنید. از فردا جمعه ۱۳ مرداد قرار است که بعد از افطار برنامه‌ای برگزار شود که در آن آیین‌های رمضانی چون کرنا خوانی و پرده خوانی و البته تعزیه خوانی به نمایش در خواهد آمد. البته این نکته را باید یادآوری کنیم که تعزیه‌ای که قرار است برپا شود گونه‌ای تعزیه است که به تعزیه‌های غریب مشهور است و البته خاص این ایام تعزیه‌های علوی است. این‌که گفتیم تعزیه‌های غریب به این دلیل است که در دوره ناصرالدین شاه قاجار به تعداد روزهای سال تعزیه برپا می‌شد. برای همین بعضی از معین‌البکاها و بیاض نویس‌ها که به شکلی کارگردان و نویسنده تعزیه بودند بعضی از داستان‌های مذهبی را به صورت تعزیه در آوردند. اما تعزیه‌های علوی که خاص ایام ماه مبارک رمضان است تعزیه‌هایی است که شرح رشادت‌ها و مصائب مولای بزرگ متقیان یعنی امام علی (ع) است. حضرت علی و گریه و زاری قنبر غلام وفادار حضرت در پشت خانه امام علی تعزیه‌هایی است که با نام مولاعلی پیوند خورده‌اند. قرار است سه شب قدر سه مجلس از تعزیه‌های علوی توسط بهترین گروه از تعزیه‌خوانان تهران و ری برپا شود و شرح رشادت‌های امام علی(ع) را بازگو کنند. در کنار این مراسم هر شب یکی دو آیین از آیین‌های رمضان مثل کرنا‌خوانی؛ منقبت خوانی و پرده خوانی هم اجرا می‌شود. پس اگر دوست داشته باشید تعزیه ببینید نشانی آن سرراست است: چهارراه ولی عصر مقابل تئاتر شهر.
ارسال نظر