آیا پلت‌فرم‌های پژو- سیتروئن قدیمی است؟

در حالی دو شرکت ایران خودرو و سایپا در قراردادهای جدید خودرویی خود بعد از اجرای برجام بار دیگر همکاری با گروه پژو - سیتروئن را در برنامه خود قرار داده اند که برخی منتقدان از قدیمی بودن پلت‌فرم‌های این دو شرکت ابراز نارضایتی می‌کنند. این موضوع در شرایطی مطرح می‌شود که ایران خودرو و پژو قرار است در شرکت جوینت ونچر مشترک خود به تولید خودروهای ۲۰۸، ۲۰۰۸ و ۳۰۱ بپردازند و شرکت سیتروئن نیز ۴ محصول خود با نام‌های سیتروئن C۴ air cross، سیتروئن C۴l، سیتروئن C۳ XR و سیتروئن C۶ را در سایپا کاشان به تولید برساند.

از آنجا که پژو و سیتروئن دو شرکت مجزا اما تحت مدیریت مشترک هستند بسیاری معتقدند که پلت‌فرم‌های خودروهای درنظر گرفته شده برای تولید در ایران یکسان و قدیمی است. منتقدان تاکید دارند که دو خودروساز بزرگ کشور طی قراردادهای جداگانه قرار است دو خودروی فرانسوی با نام‌های متفاوت اما با پلت‌فرم مشترک تولید کنند که مزیتی از نظر انتقال تکنولوژی برای کشور به دنبال نخواهد داشت. شاید در ابتدا باید به این سوال پاسخ داد که پلت‌فرم چیست و پس از آن به بررسی پلت‌فرم‌های شرکت پژو و سیتروئن پرداخت. درواقع بخشی از خودرو که از دید مصرف‏کننده پنهان است و قوای محرکه و قطعات و مجموعه‏های مرتبط با آن را دربرمی‏گیرد، پلت‌فرم نامیده می‏شود و حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد ارزش خودرو را تشکیل می‏دهد. شرکت پژو-سیتروئن برای تولید محصولات خود از ۴ پلت‌فرم مشترک pf۱، Pf۲، Pf۳ و EMP۲ بهره می‌برد. اما نکته مهم آنجاست که محصولات منتخب توسط این شرکت برای تولید در دو شرکت خودروساز ایرانی بر روی ۳ پلت‌فرم pf۱، Pf۲، Pf۳ این شرکت قرار دارند.

نکته قابل توجه دیگر اینکه پژو ۲۰۰۸، پژو ۲۰۸ و پژو ۳۰۱ که سه محصول منتخب پژو و ایران خودرو برای تولید در شرکت ایکاپ است هر سه بر روی پلت‌فرم Pf۱ تولید شدند اما سال ساخت هر یک از خودروها متفاوت است. پژو ۲۰۰۸ که یک خودروی کراس اوور است در سال ۲۰۱۳ میلادی به بازار معرفی شد و جانشین پژو SW۲۰۷ محسوب می‌شود. پلت‌فرم به‌کار رفته در آن PF۱ نام دارد که با خودروی پژو ۲۰۸ مشترک است. این پلت‌فرم در سال ۱۹۹۸ تولید شده است. پژو ۲۰۸ نیز که بر روی پلت‌فرم Pf۱ قرار دارد در سال ۲۰۱۲ تولید شده است. این خودرو بر اساس طرح بهبود یافته خودروی پژو ۲۰۷ ساخته شده است. پژو ۳۰۱ نیز در سال ۲۰۱۳ بر روی پلت‌فرم Pf۱ تولید شد. اما نکته قابل توجه آنکه این خودرو در حال حاضر در کشورهای اروپای غربی عرضه نمی‌شود و بازار هدف آن کشورهای در حال رشد واقع در اروپای شرقی، روسیه و غرب آسیا است. هر چند همه محصولات پژو بر روی یک پلت‌فرم ساخته و تولید شده‌اند اما محصولات منتخب سیتروئن برای تولید در سایپا کاشان از میان پلت‌فرمهای مختلف شرکت پژو -سیتروئن انتخاب شده‌اند.

براین اساس سیتروئن C۴ air cross بر روی پلت‌فرم Pf۲ و در سال ۲۰۱۲ تولید شده است. اما نکته مهم آن است که این پلت‌فرم نیز در سال ۲۰۰۱ تولید شده است. به گفته کارشناسان این شاسی‌بلند سیتروئن بر پایه میتسوبیشی ASX و پژو ۴۰۰۸ ساخته شده است. این خودرو علاوه‌بر پلت‌فرم مشترک با میتسوبیشی ASX، از نظر فنی و پیشرانه نیز کاملا مشابه با میتسوبیشی است. سیتروئن C۴L نسخه سدان مدل اروپایی هاچ­بک C۴ است که برای نخستین بار در چین رونمایی و از ابتدای سال ۲۰۱۳ وارد بازار شد. پلت‌فرم این خودرو نیز Pf۲ است. این خودرو در بازار چین توسط جوینت‌ونچر دانگ فنگ-PSA به تولید می‌رسد. سیتروئن C۳XR نیز که یک کراس‌اوور است بر روی پلت‌فرم Pf۱ برای بازار چین ساخته شده و از پلت‌فرمی مشترک با پژو ۲۰۰۸ بهره می‌برد. این خودرو نسبت به سایر محصولات سیتروئن کمی ارزان‌قیمت‌تر بوده و براین اساس کارشناسان معتقدند که شاید این خودرو دارای کیفیت مرغوبی نباشد.

آخرین خودرو نیز سیتروئن C۶ است که بر روی پلت‌فرم PF۳ ساخته شده است که این پلت‌فرم نیز متعلق به سال ۲۰۰۱ است. نسل قبلی این خودرو برای آخرین بار در فرانسه در سال ۲۰۱۲ تولید شد و پس از آن تولید آن متوقف شد؛ اما در سال ۲۰۱۶ سیتروئن نسل جدید آن را که برای بازار چین ساخته شده بود، رونمایی کرد. از آنجا که کارشناسان عمر یک پلت‌فرم را بین ۱۰ تا ۱۵ سال می‌دانند؛ به طوری که عمر پلت‌فرم‌های اروپایی ۱۵ سال و آسیایی ۱۰ سال عنوان می‌شود؛ براین اساس می‌توان گفت پلت‌فرم خودروهای نامبرده قدیمی به حساب می‌آید. موضوع مهم دیگری که کارشناسان بر آن تاکید دارند این است که داخلی‌سازی این خودروها در ایران نیز بر طول عمر این خودروها می افزاید، بنابراین نمی‌توان گفت که دانش و تکنولوژی به صنعت خودروی ایران منتقل می‌شود.

در این میان یکی از موضوعات دیگر مشترک بودن پلت‌فرم‌های این خودروها است. در حالی این موضوع یک نقطه ضعف عنوان می‌شود که کارشناسان استراتژی تولید خودرو بر روی پلت‌فرم مشترک را در دنیا مرسوم می‌دانند. به اعتقاد آنها کاهش هزینه‏ها، ارتقای کیفیت و تحویل به موقع انواع مدل‏های خودرو به مشتریان مختلف و در مکان‏های جغرافیایی متفاوت جزو اهداف برتر تمامی خودروسازان جهانی است. پلت‌فرم مشترک، خودروسازان را در دستیابی به این اهداف یاری می‏کند. با به کارگیری این استراتژی، به جای این که منابع مختلف شرکت صرف تولید یک نوع خودرو شود، برای تولید و مونتاژ چند نوع خودرو مورد استفاده قرار می‏گیرد.

بر این اساس کارشناسان تاکید دارند از آنجا که تولید پلت‌فرم در توان نقدینگی امروز صنعت خودروی کشور نیست، بنابراین در همکاری با خودروسازان خارجی باید به موضوع انتقال دانش و تکنولوژی توجه شود و اینکه در قالب این همکاری‌ها بتوانیم به کاهش هزینه‌های خود بپردازیم. اما نکته مهم آن است که شرکت پژو و سیتروئن باید پلت‌فرم جدید خود یعنی EMP۲ را برای تولید مشترک با خودروسازان ایرانی ارائه می‌کرد زیرا این پلت‌فرم در سال ۲۰۱۳ تولید شده است و مزیت‌های بسیاری دارد.