سیاست مصرف سوخت بهینه به بن بست رسیده است؟

تقریبا ۵ سال از زمانی که باراک اوباما از توافق تاریخی برای رسیدن به مصرف سوخت بهینه در خودرو‌های سواری در جهت کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای و آلودگی‌های ناشی از آن خبر داد، می‌گذرد. در این اعلامیه سال ۲۰۲۵ سالی لقب گرفته است که در آن خودروها می‌توانند با یک گالن سوخت ۵/ ۵۴ مایل (معادل ۳۲/ ۴ لیتر در هر صد کیلومتر) را طی کنند. بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در صورت تحقق این هدف ۷/ ۱ تریلیارد دلار توسط آمریکایی‌ها صرفه جویی خواهد شد و ۶ میلیارد تن گازهای گلخانه‌ای کمتری وارد جو کره زمین خواهد شد. اما برای ترویج ساخت و خرید خودروهای کم مصرف یا سبز، مشوق‌های زیادی برای حرکت به سمت این برنامه و کاهش ۵۰ درصدی در مصرف سوخت توسط دولت آمریکا در نظر گرفته شده است. شرکت تسلا موتورز با دریافت این مشوق‌ها در قالب اعتبار و فروش آنها درآمد بیشتری از فروش محصولاتش به‌دست آورده است تا با کاهش هزینه‌های تولید سیاست‌های سوختی اعمال شوند. عوامل متعددی روی بازار و سلیقه خریداران خودروها تاثیر می‌گذارند که یکی از آنها قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی است. کاهش قیمت نفت تا ۵۰ درصد باعث شده است که پیش‌بینی صرفه‌جویی‌ها با خطا مواجه شود و کم بودن قیمت نفت خود عاملی بازدارنده است تا حرکت به سمت این مقدار کم شدن مصرف با مشکلات زیادی همراه شود. برای بررسی مقدار پیشرفت و امکان سنجی تحقق سیاست‌های کنترل مصرف سوخت، در سال ۲۰۱۸ شرایط خودرو‌سازی و محصولات موجود در بازار بررسی خواهند شد تا مشخص شود این هدف تعیین شده تا چه مقدار محقق شده است. این سیاست که دستاوردهای زیست محیطی کاملا قابل دفاعی را به همراه خواهد داشت با چالش‌های متعددی روبه‌رو‌ شده است و البته مورد توجه برخی فعالان محیط زیست نیز قرار گرفته است و آنها معتقدند این حرکت گامی است موثر برای ملت‌ها تا برای کاهش گرمای زمین اقداماتی موثر و درخور توجه انجام دهند.

آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا اعلام کرده است رسیدن به مقدار تعیین شده در مصرف سوخت باعث تولید خودروهای کم مصرف و پاک می‌شود و فناوری‌های مورد نیاز در این زمینه سریع تر از گذشته در حال توسعه و رشد هستند. خودروسازها به واسطه همین قوانین و استانداردهای مصرف سوخت یا کاهش آلودگی مجبور هستند همواره موتورهای احتراقی را بازطراحی کنند و با استفاده از فرمول‌ها و تجهیزات جدید با سوخت کمتری نیروی بیشتری تولید کنند. موتورهای کوچک تر، سبک تر با آلیاژ‌های ترکیبی و پیشرفته، توربوشارژرها و جعبه دنده‌های تغییر داده شده، اصول آیرودینامیک بهتر همگی در جهت کاهش مصرف سوخت در خودروها صورت گرفته است که میلیاردها دلار برای خودرو‌سازها خرج برداشته‌اند. در برخی موارد خودرو‌سازها برای کاهش چنین هزینه‌هایی ممکن است با دستکاری در سیستم موتور در نشان دادن میزان مصرف واقعی یا مقدار آلایندگی تخلف کنند که رسوایی بزرگ فولکس واگن و میتسوبیشی نمونه‌های آشکاری بوده‌اند که در این صنعت مدت‌ها در صدر اخبار قرار داشته‌اند. استانداردهای مختلفی میزان مصرف سوخت خودروها را با تعیین معیارهای دقیق مشخص می‌کنند که توسط موسسات همین حوزه نظارت می‌شوند. میانگین مصرف سوخت در خودروهای سال ۲۰۱۴ در آمریکا ۶۳/ ۹ لیتر در هر صد کیلومتر بوده است که توسط موسسه حفاظت محیط زیست آمریکا اعلام شده است. قیمت سوخت روی الگوی خرید مشتریان اثر می‌گذارد و افراد توجه کمتری به خودروهای کوچک و کم مصرف یا هیبرید و برقی نشان می‌دهند و بیشتر به سمت تراک‌ها و خودروهای شاسی بلند با مصرف به مراتب بیشتر گرایش پیدا می‌کنند. اگر چه آمارها نشان می‌دهند گرایش به سمت خودروهای برقی افزایش پیدا کرده است اما همچنان سهم این خودروها در بازار خرید فروش کم و در حد ۳ درصد در آمریکا گزارش شده است. البته در برخی ایالت‌ها مانند کالیفرنیا این مقدار بسیار بیشتر است؛ چرا‌که بسترهای لازم برای تردد این خودروها فراهم شده است. میزان فروش تمام مدل‌های هیبرید و برقی نصف میزان فروش تنها تراک محبوب فورد F۱۵۰ بوده است. این تراک فورد جزو پر فروش ترین‌ها در آمریکا بوده است که در مدل‌های مختلفی با توان‌های متفاوتی عرضه شده‌اند. در مدل ۵ لیتر و ۸ سیلندر در حالت چهار چرخ متحرک مصرف خودرو ۸/ ۱۳ لیتر در هر صد کیلومتر است و در صورتی که تنها محور عقب فعال باشد مصرف به ۱۱ لیتر در هر صد کیلومتر می‌رسد که فاصله بسیار زیادی تا مقدار استاندارد مشخص شده در سال ۲۰۲۵ دارد. در سال گذشته فورد با بازطراحی در موتور توانست ۵ تا ۲۹ درصد در مصرف سوخت صرفه جویی کند اما با وجود تمام اصلاحات انجام شده به نظر می‌رسد رسیدن به استانداردهای پیش‌بینی شده برای خودرویی با این مشخصات بسیار چالش برانگیز خواهد بود. در رابطه با صفر بودن آلایندگی خودروهای برقی شک و شبهه‌هایی وجود دارد. موضوعی که همواره در رابطه با این خودروها مطرح می‌شود این است که برق مصرفی این خودروها از چه طریقی تولید می‌شود و نیروگاه‌ها از چه منابعی برای تولید برق استفاده می‌کنند و آیا این منابع تجدید‌پذیر هستند یا فسیلی؟ در صورت فسیلی بودن این منابع تولید برق، نمی‌توان گفت حرکت یک خودرو هیچ نوع آلودگی ندارد هر‌چند این آلودگی مقدارش نا چیز باشد. کشمکش میان خودرو سازان و حامیان محیط زیست هر چه به ۲۰۲۵ نزدیکتر می‌شویم بیشتر می‌شود و فعالان محیط زیست بر این باورند که خودروسازها می‌توانند بر اساس اولویت‌های محیط زیستی فناوری‌های جدید را روی خودروهای بیشتری نصب کنند تا از تولید خودروهای پرمصرف جلوگیری شود. اما آنچه در بازار خودروها اتفاق می‌افتد ملاک‌هایی مانند طراحی، قدرت، سرعت و شتاب خودرو هستند که جذابیت ایجاد می‌کنند و مسائل محیط زیستی در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد خودروسازان برای رسیدن به مقدار مصرف ۴ لیتر در هر صد کیلومتر باید با مدل‌های معروف زیادی خداحافظی کنند که این موضوع قطعا برای بسیاری از افراد خوشایند نخواهد بود و از طرفی رسیدن به فناوری‌های خاص برای کاهش مقدار مصرف سوخت با حفظ توان خودرو کمی دشوار می‌نماید.