گفت‌وگو با دکتر بابک مصباحی مدیرعامل شرکت دارویی راموفارمین و عضو هیات‌مدیره انجمن داروسازان تهران
کمبودهای مقطعی دارو ناشی از سیاستگذاری‌های نادرست است
از وقتی مباحث مربوط به مشکلات دارویی در کشور آغاز شده تاکنون، بسیاری از رسانه‌ها از مشکلات مصرف‌کنندگان و داروخانه‌ها به عنوان توزیع‌کنندگان سخن به میان آورده‌اند، اما تاکنون آنگونه که باید از شرکت‌های تولیدکننده دارو در کشور و مشکلاتی که در این مدت به آنها تحمیل شده سخنی به میان نیامده است. برای پیگیری مشکلات همین صنف به سراغ یکی از اعضای هیات‌مدیره انجمن داروسازان تهران رفتیم. دکتر بابک مصباحی از مدیران جوان صنعت داروسازی کشور و مدیرعامل شرکت دارویی راموفارمین است و از نزدیک با مشکلاتی از این دست آشنا است، شرکتی که او مدیرعاملی‌اش را بر عهده دارد هم در این مدت از بحران‌هایی که دارو در کشور دارد در امان نمانده است.
از وقتی مباحث مربوط به مشکلات دارویی در کشور آغاز شده تاکنون، بسیاری از رسانه‌ها از مشکلات مصرف‌کنندگان و داروخانه‌ها به عنوان توزیع‌کنندگان سخن به میان آورده‌اند، اما تاکنون آنگونه که باید از شرکت‌های تولیدکننده دارو در کشور و مشکلاتی که در این مدت به آنها تحمیل شده سخنی به میان نیامده است. برای پیگیری مشکلات همین صنف به سراغ یکی از اعضای هیات‌مدیره انجمن داروسازان تهران رفتیم. دکتر بابک مصباحی از مدیران جوان صنعت داروسازی کشور و مدیرعامل شرکت دارویی راموفارمین است و از نزدیک با مشکلاتی از این دست آشنا است، شرکتی که او مدیرعاملی‌اش را بر عهده دارد هم در این مدت از بحران‌هایی که دارو در کشور دارد در امان نمانده است. آنگونه که این مدیر صنعت داروسازی کشور می‌گوید اصلی‌ترین دلیل بحران و کمبودهای مقطعی دارو در بازار کشور مربوط به مشکلات ناشی از ارز است. متن این گفت‌وگوی کوتاه در ادامه می‌آید: آقای مصباحی! در این مدت که مساله دارو در کشور تبدیل به بحران شده از مشکلات مصرف‌کنندگان و بیماران خبرهای زیادی شنیدیم، اما در رابطه با تولیدکنندگان صنعت دارو در کشور خبرهای کمتری منتشر شده، با توجه به اینکه بخش عمده‌ای
از نیاز دارویی کشور در داخل تامین می‌شود شما که خودتان تولیدکننده دارو هستید توضیح دهید این شرکت‌ها در این وضعیت چه شرایطی دارند؟ مشکلات صنایع و شرکت‌های داروسازی را باید از جنبه‌های مختلفی دید، مساله اول موضوع اختصاص ارز برای واردات مواد اولیه است. پیش از این ارزی که به این موضوع اختصاص داده می‌شد ارز مرجع با قیمت 1226 تومانی بود، اما حالا مدتی است که این ارز به ارز مبادله‌ای که قیمتی در حدود 2500 تغییر کرده است. تازه اختصاص همین ارز هم با سرعت بسیار کمی انجام می‌شود از سویی دیگر همین ارز هم تخصیص داده نمی‌شود بلکه به خود تولیدکنندگان داده می‌شود. این تفاوت قیمت میان ارز مرجع و ارز مبادله‌ای هم مشکلات دیگر را به مشکلات صنعت دارو افزوده است. این تفاوت قیمتی که از آن می‌گویید مشخصا چه تاثیری بر قیمت دارو و دیگر بخش‌های صنعتی که شما در آن فعال هستید گذاشته است؟ این تفاوت قیمت بین ارز مرجع و مبادله‌ای در قیمت محصول نهایی دیده می‌شود، البته من تاکید دارم که نباید این را افزایش قیمت یا گرانی دارو عنوان کرد. من ترجیح می‌دهم از آن به عنوان اصلاح قیمت دارو یاد کنم. این اصلاح قیمت در نهایت این روزها بین 30 تا 50
درصد قیمت داروهای داخلی را افزایش داده است و این اصلاح قیمت را هم باید از منظر همین تفاوت ارز اختصاص داده شده دید. از سویی دیگر این اتفاقات هزینه مالی شرکت‌های تولیدی را هم زیاد کرده است؛ چرا که اختلاف ارز باعث شده که هزینه پولی شرکت‌ها زیاد بشود. به این شکل میزان سوددهی نیز کاسته شده است. ماجرای تخصیص ارز فقط در داخل ایجاد مشکل کرده یا برای انتقال ارز و تبادل آن هم مشکلاتی وجود دارد؟ بله، به‌عنوان مثال مدتی است مشکلات انتقال ارز با اروپا به‌خوبی و به راحتی انجام نمی‌شود اما با چین و هند راحت انجام می‌شود، حتی برخی شرکت‌های اروپایی که مالکیت آنها در اختیار آمریکایی‌ها است تمایلی به همکاری با ایران ندارند. صنعت دارویی کشور چه مقدار از نیاز بازار را تامین می‌کند و چه مقدار از این نیاز از خارج تامین می‌شود؟ اگر بخواهیم آماری و عددی به لحاظ محصول نهایی صحبت کنیم باید گفت بیش از 95 درصد محصولات دارویی در صنعت داخل تولید می‌شود و 5 تا 6 درصد آن از خارج تامین می‌شود، اما حجم ریالی این 5 تا 6 درصد در حدود 50 درصد هزینه مالی نیاز دارویی کشور از کل بودجه بخش دارو است. چه مقدار از مواد اولیه مورد نیاز صنعت دارو از خارج
تامین می‌شود؟ در این زمینه کشور ما در حدود 70 درصد از نیاز خود به مواد اولیه را از کشورهای خارجی وارد می‌کند، البته حتی آن قسمتی از مواد اولیه داخلی هم در برخی قسمت‌ها به این واردات وابسته است که همان هم تحت‌تاثیر مواد خارج و تحریم‌ها قرار گرفته است، البته واردات مواد اولیه در تمام دنیا وجود دارد بعضی جاها بیشتر و بعضی نیز کمتر وارد می‌کنند. در زمینه بحران دارویی که در کشور ایجاد شده اصلی‌ترین مشکل چیست، یعنی باید عدم تخصیص ارز، قیمت بالای ارز، یا تحریم‌ها را در این زمینه عامل اصلی بدانیم؟ مشکلی که الان در کشور ما برای مبحث دارو به وجود آمده در اصل مشکل چرخش کاری است، یعنی فرآیند دریافت ارز، تامین ارز و انتقال ارز که سه مشکل جداگانه هستند که هر کدام به نوعی روند و چرخه کار برای سفارش تا دریافت آن مواد مورد نیاز دارویی را طولانی می‌کند. ما به عنوان تولیدکنندگان از وزارت بهداشت می‌خواهیم که ردیف بودجه مشخص و بدون حاشیه‌ای را به وزارت بهداشت پیشنهاد بدهند و از بانک مرکزی بخواهند تسهیلاتی برای صنعت دارو لحاظ شود که این چرخه دچار مشکلات بیشتر نشود. چرخه معمولی از سفارش تا دریافت مواد اولیه دارو در حالت عادی و
بدون مشکل چقدر طول می‌کشید و در شرایط کنونی این مقدار به چه مدت رسیده است؟ پیش از این مشکلات و در شرایط عادی سفارش ماده اولیه به تولیدکننده خارجی و رساندن پول به آن تا وارد کشور شود و به چرخه تولید برسد در حدود 70 تا 90 روز طول می‌کشید، اما مشکلاتی که در این زمینه تاثیر گذاشته این چرخه را گاه در مواردی که تولیدکنندگان اروپایی بوده‌اند این مدت را به 6 ماه رسانده است. الان بخشی از مشکلات کمبود مقطعی دارو در کشور مربوط به همین طول کشیدن چرخه سفارش تا دریافت مواد اولیه است. در این عرصه هم هر چقدر مشکلات دیگر اضافه شود، این چرخه طولانی‌تر می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت که این کمبودهای مقطعی دارو در کشور بیش از هر چیز ناشی از سیاستگذاری‌های نادرست در زمینه اختصاص به‌موقع و مناسب ارز بوده است.
ارسال نظر