چگونه یک زوج، اپلیکیشن توریستی راه انداختند؟

شیما رئیسی

استارت‌آپ،‌ مفهومی که در چند سال اخیر بسیار بر سر زبان‌ها افتاده و در فضای کسب‌و‌کار کشور مطرح شده، به شرکت‌های نوپایی اطلاق می‌شود که ایده اصلی شکل‌گیری آنها، طرح مساله و یافتن راه‌حلی برای آن در قالب یک الگوی کسب‌و‌کار است؛ فعالیت‌هایی که در کوتاه‌مدت منجر به درآمدزایی شده و براساس دانش روز و تغییرات تحت مطالعه جامعه هدف مشخص شده به‌عنوان متقاضیان کالای تولیدی این مجموعه‌ها، نو به نو می‌شوند. در همین حال، صنعت گردشگری نیز با توجه به دامنه وسیع مخاطبان و حوزه‌های ارائه‌دهنده خدمات مربوط به آن، یکی از زمینه‌های مورد توجه استارت‌آپ‌ها است؛ به گونه‌ای که این شرکت‌ها رفته‌رفته جای مدل‌های قدیمی بنگاه‌های فعال در حوزه گردشگری را گرفته و کسر قابل‌توجهی از گردش مالی در این بازار را از آن خود می‌کنند. «دنیای اقتصاد» بر آن است با معرفی تعدادی از استارت‌آپ‌های شکل گرفته در حوزه گردشگری، زمینه آشنایی فعالان این صنعت را با این شیوه در حال گسترش فراهم آورد.

سفر با افزایش فراخنای دانش و افق تجربه، فرصت اندیشیدن به‌گونه‌ای متفاوت را فراهم می‌کند و مسیرهایی تازه را در برابر افراد خواهان تغییر و ترقی می‌گشاید؛ امری که زندگی شخصی یک راهنمای گردشگری را با شغل و حرفه‌اش پیوند زده و سرآغاز رقم خوردن اتفاقات شگرف در زندگی‌اش شده است. یکی از مهم‌ترین این اتفاقات، طراحی یک اپلیکیشن جامع در زمینه معرفی مسیرهای سفر است؛ استارت‌آپی که در کمتر از چند ماه توانسته نیمی از سهامش را به یکی از اپراتورهای تلفن همراه کشور واگذار کند و اکنون با چشم‌انداز درآمدی قابل توجه، در مسیر تکامل محتوا و فناوری خود به پیش می‌رود.

مهسا مطهر که ۱۶ سال است به‌عنوان راهنمای گردشگری به گوشه گوشه ایران سفر می‌کند و تجربه حضور در کشورهای گوناگون را داشته، در توصیف شکل‌گیری ایده اولیه طراحی این ابزار، می‌گوید: «من و همسرم هر دو در عرصه گردشگری فعالیت می‌کنیم. همسرم یک آژانس مسافرتی را اداره می‌کند و من هم به‌عنوان راهنمای تور فعالیت می‌کنم. ما به صورت مشترک در حوزه ارائه مشاوره سرمایه‌گذاری گردشگری نیز مشغول هستیم و ایده شکل‌گیری این استارت‌آپ نیز دقیقا با مراجعه یک گروه فنی که به‌دنبال طراحی سیم‌کارت گردشگری بود شکل گرفت.» مطهر که ‌تحصیلات خود را در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری تکمیل کرده، مطالعه مقالات به روز و توجه به نحوه مدیریت و اجرای برنامه‌های گردشگری در دیگر کشورها را از جمله دغدغه‌های همیشگی خود و همسرش عنوان می‌کند؛ عاملی که آنها را در زمره پیشگامان این صنعت در برگزاری بسیاری از تورها در کشور قرار داده است و آنها را در مواجهه با ایده مهندسین جوانی که برای مشاوره به آنها مراجعه می‌کنند، به فکر راه‌اندازی این استارت‌آپ می‌اندازد.

او در توضیح بیشتر اظهار می‌کند: «ما به صورت منظم و منسجم به همه نقاط کشور سفر کرده‌ایم و تمامی ظرفیت‌های گردشگری ایران را می‌شناسیم؛ این در حالی است که مردم ما اطلاع کمی از جاذبه‌ها و مقاصد گردشگری موجود در کشور دارند و به غیر از معدود مقاصدی که همواره با ازدحام جمعیت گردشگران در ایام تعطیل روبه‌رو هستند، مقصد دیگری را برای سفر انتخاب نمی‌کنند. جز این، عدم آشنایی با مسیرهای ممکن برای رسیدن به مقاصد و جذابیت‌هایی که در راه رسیدن به این نقاط وجود دارد، عامل دیگری است که خانواده‌ها را از کسب تجارب گوناگون و متنوع محروم کرده است.» این کارآفرین می‌افزاید: «در همین حال رویه‌های موجود در دنیا نشان‌دهنده گسترش سفرهای فردی و کم شدن تقاضای سفر با تور است که در کنار گسترش فضاهای مجازی در مقام رسانه‌های همه‌گیر که به دست آوردن اطلاعات را برای همگان آسان‌تر کرده‌اند، نیاز به دسترسی به یک سایت یا اپلیکیشن که پاسخگوی تغییرات به‌وجود آمده و همچنین پرکننده خلاهای فعلی باشد، به شدت احساس می‌شد.» ایده اولیه طراحی یک سایت «برنامه سفر محور» از اینجا آغاز شد و این زوج را در همکاری با گروه مهندسینی که برای نخستین بار برای گرفتن مشاوره به آنها مراجعه کرده بودند قرار داد. برای این منظور، آنها به جست‌وجو و مطالعه سایت‌های مشابه در مقیاس جهانی پرداختند و آنگونه که مطهر می‌گوید با تعداد انگشت‌شماری در این زمینه برخورد کردند که اتفاقا همان‌ها نیز فاقد جزئیات مورد نظر این گروه طراح بودند. همین نکته آنها را مصمم‌تر کرد و با هدف معرفی مسیرهای گردشگری از نگاه یک راهنما، به نوشتن برنامه مورد نظر مشغول شدند.

اما این تنها آغاز کار بود و دشواری‌ها در پیش رو. مطهر در این باره می‌گوید: «غلبه بر ترس‌ها و همچنین قدرت خطر کردن، مهم‌ترین پیش‌نیازهای عینی کردن یک فکر بزرگ هستند و در این مسیر ما با کاستن ساعات کاری خود که تنها محل تامین مالی ما برای گذران زندگی بود، این خطرها را پذیرفتیم » اما در نهایت پروژه مذکور با اقبال سازمان متولی گردشگری نیز مواجه و در یک مراسم رسمی از آن رونمایی شد و درست پس از این اتفاق بود که نهادها و موسساتی که برای معرفی طرح و جلب حمایت مالی به آنها مراجعه کرده بودند، خود با پیشنهادهای دور از ذهن برای خرید بخشی از سهام استارت‌آپ آن ها به سراغشان آمدند.

آنگونه که این بانوی جوان فعال در حوزه گردشگری ابراز می‌کند، این طرح نمونه یک بیزینس خانگی است که در ابتدا با سرمایه اندک و بدون حضور در دفتر یا یک محل کاری مشخص شکل گرفت؛ کسب‌و‌کاری که اکنون در مسیر تبدیل شدن به یکی از سایت‌های مرجع گردشگری قرار گرفته و به همین واسطه، دیگر کسب‌و‌کارهای موجود در این حوزه برای معرفی شدن خود در این سایت، هزینه خواهند کرد. مطهر تصریح می‌کند: «استفاده از اطلاعات موجود در این ابزار رایگان است و ما از طریق قرار دادن رستوران‌ها، هتل‌ها و دیگر واحدهای خدمات‌دهنده حوزه گردشگری در مسیرهای معرفی شده که در حال حاضر تعداد آنها به ۸۰۰ مسیر می‌رسد، از این محل درآمدزایی خواهیم کرد و در آینده با راه‌اندازی سیستم رزرواسیون به کار خود ادامه خواهیم داد.» او همچنین به طرح‌های مشترکی که قرار است با شریک تجاری خود اجرا کنند، اشاره می‌کند و می‌گوید: «طراحی و اجرای یک بازی موبایلی که درآمد بسیاری را به‌دنبال خواهد داشت، از آن جمله است.» مطهر در خصوص وجوه تمایز این اپلیکیشن با دیگر ابزار موجود و نیز چشم‌انداز مجموعه گرداننده این طرح نیز بیان می‌کند: «گرچه نمونه‌های مشابهی وجود دارد، اما هیچیک، از تمامی این جزئیات برخوردار نیستند. همچنین پایانی برای ایده‌های ورودی به این ابزار متصور نیستیم و این اپلیکیشن هر روز در حال تکمیل شدن و ارتقا است. از سوی دیگر ترجمه این ابزار به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه و عربی از دیگر برنامه‌های ماست. علاوه بر این، به‌کارگیری اطلاعات صحیح با اعمال‌نظر کارشناسان سه حوزه گردشگری، باستان‌شناسی و تاریخ، نقطه قوت ما برای تبدیل شدن به یک مرجع گردشگری بدون رقیب در کشور است.» این مجموعه در حال حاضر برای ۱۲ نفر ایجاد اشتغال کرده و با توسعه این استارت‌آپ افراد بسیار بیشتری به آن ملحق خواهند شد و آن گونه که مطهر اظهار می‌کند، برای صحت محتوا و مکان‌نمایی صحیح مقاصد و مسیرها، از همکاری افراد زیادی در همه استان‌ها و شهرستان‌ها بهره گرفته شده است.