ترسیم نقشه راه بورس کالا در پساتحریم
راه اندازی بازار مشتقه ارز برای هموار کردن راه ورود سرمایه گذاران خارجی به ایران، بازاریابی برای شرکت‌های مختلف از جمله پتروشیمی‌ها، در اختیار گرفتن انبارهایی در دیگرکشورها برای صدور گواهی سپرده کالایی در سطح بین الملل، مذاکره با چند شرکت معتبر خارجی برای عرضه محصولاتشان در بورس کالا و تسویه معاملات رینگ صادراتی با ارزهای رایج دنیا ظرف ماه‌های آینده، بخشی از برنامه‌های بورس کالای ایران برای دوران پساتحریم خواهد بود.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در گفت و گوی اختصاصی با دنیای اقتصاد، در خصوص اقدامات این بورس برای دوران پساتحریم گفت: یکی از برنامه‌های جدی بورس کالا که به طور مستقیم به جذب سرمایه گذاران خارجی مربوط می‌شود، راه اندازی بازار مشتقه ارز است که هم اکنون در انتظار اعلام نظر شورای بورس در این رابطه هستیم. دکتر حامد سلطانی نژاد افزود: با توجه به لزوم جذب سرمایه‌های خارجی در دوران پساتحریم و از آنجا که ریسک نوسانات نرخ ارز یکی از دغدغه‌های اصلی ورود سرمایه گذاران خارجی به کشور تلقی می‌شود، با تلاش کارشناسان و پیگیری‌های مستمر بورس کالای ایران مجوز کلی راه اندازی بازار مشتقه ارز از سوی شورای عالی بورس صادر شد. وی اظهارکرد: هم اکنون کلیه زیرساخت‌های‌های لازم برای راه اندازی معاملات آتی ارز در بورس کالا فراهم شده و امید است با راه اندازی این بازار، مانع مهم ریسک نرخ ارز از سر راه ورود و گسترش سرمایه‌های خارجی به داخل مرزهای ایران برداشته شود.

مدیرعامل بورس کالای ایران به بازاریابی شرکت‌های ایرانی در حوزه بین المللی از سوی بورس کالا اشاره کرد و گفت: یکی از حوزه‌هایی که بورس کالای ایران با توجه به لغو تحریم‌ها می‌تواند به شرکت‌های داخلی به خصوص پتروشیمی‌ها کمک کند، حوزه بازاریابی است، اقدامی که از سوی بورس‌های کالایی دنیا هم صورت می‌گیرد. سلطانی نژاد به نحوه بازاریابی شرکت‌های پتروشیمی اشاره کرد و افزود: امروز پتروشیمی‌های ایران چارچوبی روزآمد برای بازاریابی محصولاتشان در سطح دنیا ندارند و اغلب در قالب مزایده و با ارسال صدها ایمیل برای محصولاتشان بازاریابی می‌کنند. این در شرایطی است که روند بازاریابی محصولات پتروشیمی اگر از سوی بورس کالای ایران انجام شود، با اعتبار بیشتر و در سطح وسیع تری انجام می‌گیرد.

مدیرعامل بورس کالای ایران اظهارکرد: در همین راستا راه اندازی پورتال انگلیسی بورس کالا در مراحل پایانی بوده و این پورتال، امکانی را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند که وقتی قرار است محصولی در رینگ صادراتی عرضه شود، عرضه آن براساس بانک اطلاعاتی بورس کالا به تمام مصرف کنندگان آن کالا در کشورهای مختلف اطلاع رسانی ‌شود. سلطانی نژاد تصریح کرد: از دیگر اقدامات بورس کالا برای صنعت پتروشیمی، انعکاس قیمت‌های درج شده محصولات پتروشیمی بر تابلوی بورس در نشریات بین المللی است که این موضوع رفته رفته می‌تواند ایران را به یکی از مراجع قیمت برخی مواد پتروشیمی در سطح منطقه و دنیا تبدیل کند.

گواهی سپرده کالایی از دریچه بین الملل

مدیرعامل بورس کالا به بحث ساختارسازی در دوران پساتحریم اشاره کرد و گفت: قطعا سرمایه گذاران خارجی که می‌خواهند کالایی را از ایران خریداری کنند یا محصولی را در ایران بفروشند، به دنبال یک ساختار مالی می‌گردند. بخشی از این ساختار مالی، مدیریت ریسک و تسویه و پایاپای است که این امر هم اکنون در بورس کالای ایران وجود دارد. وی افزود: بخش دیگر، ایجاد ساختارهایی نظیر استفاده از انبارها و گواهی سپرده کالایی است که این رویداد در حوزه بین المللی هم می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد.

سلطانی نژاد ادامه داد: وقتی روند توسعه‌ای بورس فلزات لندن را بررسی می‌کنیم، با صدها انبار این بورس در سراسر دنیا روبه رو می‌شویم که محصولاتشان براساس استانداردهای بین‌المللی بدون واسطه به دست مصرف کننده می‌رسد. وی گفت: همچنین اگر قرار باشد واسطه‌ها نیز وارد این بازار شوند، به سراغ اوراق بهادار مبتنی بر کالا یا همان گواهی سپرده کالایی می‌روند تا به بازار نقد و فیزیکی لطمه نزنند. به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، گواهی سپرده کالایی همان سازوکاری است که امسال براساس مصوبه هیات وزیران و برای معاملات ذرت خوزستان در بورس کالا عملیاتی شد و امروز نتایج مثبت آن همچون کاهش هزینه‌های دولت و رسیدن سریع کشاورزان به ۷۰ درصد پولشان را مشاهده می‌کنیم.

وی در ادامه به حضور واسطه‌ها برای توزیع محصولات خارجی در بازار داخل اشاره کرد و گفت: طی رایزنی با یکی از شرکت‌های معتبر خارجی، نماینده آن شرکت اذعان داشت که از طریق چند واسطه محصولاتش را در بازار ایران به فروش می‌رساند آن هم در شرایطی که به صورت کاملا قانونی و از مبادی رسمی کالاهایش را وارد ایران می‌کند. این نماینده شرکت معتبر اعلام کرد، برای فروش محصولات، تا ۱۰۰ دلار به ازای هر تن به واسطه‌ها پرداخت می‌کند. طی مذاکرات انجام شده، این شرکت از عرضه بدون واسطه محصولاتش در بورس کالا و صرفه جویی در هزینه هایش استقبال ویژه‌ای کرده است.

به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، این شرکت که در کشورمان خریداران زیادی دارد به راحتی می‌تواند پس از ذخیره محصولاتش در انبارهای بورس کالا در مناطق آزاد، کالایش را روی تابلوی معاملات ببرد و شرکت‌های خریدار نیز آن کالا را بدون واسطه و با قیمتی واقعی خریداری کنند. به این ترتیب ردپای واسطه هایی که به ازای هر تن تا ۱۰۰ دلار از فروشنده خارجی دریافت می‌کردند از روند معاملات فیزیکی پاک می‌شود. سلطانی نژاد با بیان اینکه عمده کالاهای وارداتی می‌تواند در قالب گواهی سپرده کالایی و در شفافیت کامل مکانیسم بورس کالا وارد کشور شود، افزود: به طور حتم نمی توان واسطه‌ها را از هیچ بازاری حذف کرد اما بازهم تاکید می‌کنم که با معاملات گواهی سپرده کالایی یا همان قبض انبار، می‌توان بخش قابل توجهی از واسطه‌ها را از بازار نقدی به معاملات کاغذی هدایت کرد؛ بازاری که دیگر نیاز به حمل کالاها ندارد و به طور حتم برای خود واسطه‌ها نیز راحت تر خواهد بود.

تسویه معاملات با ارزهای رایج دنیا

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به فعال‌تر شدن رینگ صادراتی این بورس در جزیره کیش اشاره کرد و گفت: به طور حتم با رفع تحریم‌ها رینگ صادراتی بورس کالا فعال تر از گذشته می‌شود، به طوری‌که تسویه و پایاپای با ارزهای مختلف صورت خواهد گرفت. در این زمینه با چند بانک خارجی مذاکره کرده‌ایم و در صورت موافقت بانک مرکزی شاهد افتتاح دفتر نمایندگی و یا شعبه‌ای از این بانک‌ها در ایران خواهیم بود. سلطانی نژاد در پایان گفت: البته این امکان از طریق بانک‌های ایرانی با توجه به بازگشایی سوئیفت نیز فراهم است و به این ترتیب به زودی شاهد تسویه معاملات رینگ صادراتی بورس کالا با ارزهای رایج دنیا و احتمالا افتتاح شعب بانک‌های خارجی، حداقل در مناطق آزاد که قانون اجازه می‌دهد، خواهیم بود.