گل‌های گچی بر سقف منزل شما
گچ یکی از پرکاربردترین مصالح در ساختمان‌سازی است، از زمان‌های گذشته هم در ساختمان‌سازی مورد توجه بوده و مخصوصا در دوران صفویه، اغلب ساختمان‌های اصفهان با گچ‌بری‌های زیبای آن دوران تزئین شده‌اند.
یکی از اولین کاربردهای گچ در ساختمان‌سازی استفاده از آن به عنوان یک مشخص‌کننده یا برای ایجاد حد و مرز ساختمان است و همانند یک مداد نقشه کلی یا مرز ساختمان را روی زمین با آن مشخص می‌کنند و تا آخرین مرحله ساخت که سفید کاری و نصب گچ‌بری‌ها است کاربرد دارد. گچ از پختن و آسیاب سنگ به دست می‌آید و جزو گروه مصالح کلسیم‌دار می‌باشد که به وفور هم در طبیعت پیدا می‌شود، از لحاظ فراوانی در رتبه پنجم است و در ایران هم در مناطقی چون کویر مرکزی، اطراف تهران(جاجرود) و آذربایجان یافت می‌شود. از آنجایی که سنگ گچ از نوع سنگ‌های ته‌نشستی است و میل شدیدی به ترکیب دارد، معمولا به طور خالص یافت نمی‌شود و به دو صورت ترکیب با کربن و ترکیب با اکسیدهای آهن و خاک رس به دست می‌آید. سنگ گچ خالص بی‌رنگ است و سنگ گچ ترکیبی با کربن خاکستری، سنگ گچ ترکیب شده با اکسیدهای آهن هم بی‌رنگ، زرد روشن، کبود و یا سرخ می‌باشد و دلیل این تفاوت رنگ‌ها نوع اکسیدهای آهن است.
کاربرد گچ
گچ در صنایع مختلفی کاربرد دارد از جمله؛ در سیمان برای افزایش زمان گیرایی آن، در چینی‌سازی و سرامیک‌سازی برای ساخت قالب چینی و سرامیک، در شیشه‌سازی برای تنظیم ویسکوزیته مذاب، در ریخته‌گری، در کشاورزی برای تهیه کود شیمیایی، در پزشکی و کاغذسازی و پتروشیمی و چرمسازی و.... اما آشناترین کاربرد گچ برای ما کاربرد آن در ساختمان‌سازی است، که در بخش‌های مختلفی ساخت همچون؛ اندود، سفیدکاری، تمیزکاری، پرداخت، گچ‌بری، ملات‌های گچی، آجر، گچ و ماسه، عایق حرارتی و صوتی، ورقه‌های پیش‌ساخته کف و دیوار و در نهایت برای مجسمه‌سازی کاربرد دارد. در سفیدکاری از نظر میزان مصرف حدود ۷۵ درصد گچ برای روکش دیوار، گچ‌بری و تهیه ملات‌های مختلف استفاده می‌شود. مصرف گچ و خاک هم بیشتر در طاق‌های ضربی و دیواره‌های تیغه‌ای ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری است. دیواره‌های گچی هم برای جداسازی فاصله بین دو فضا در ساختمان به کار می‌رود و از محاسن آن وزن کم، خاصیت آکوستیکی، ایجاد سطح صاف و سرعت نصب آن است. در حالت عادی رنگ گچ ساختمانی سفید است و سطح سفید شده با گچ را می‌توان با رنگ‌های پلاستیکی یا روغنی رنگ کرد. گاهی هم برای اینکه پوسته رومالی گچ رنگی باشد، به ملات گچ رنگ اضافه می‌کنند، به این صورت که ملات را آماده می‌کنند و روی سطح صاف می‌ریزند و پیش از آنکه ملات بگیرد، آن را به شکل دلخواه می‌برند و سپس تکه‌های بریده شده را با رنگ‌های گوناگون کنار هم قرار داده و بعد پشت آن را ملات گچ می‌ریزند که به صورت یک تکه درمی‌آید و می‌توان آن را به شکل لوحی روی دیوارها و سقف چسباند. بسیاری از بناهای بزرگ مانند عالی قاپو و چهلستون با این روش ساخته شده‌اند. دقت کنید گرفتن ملات گچ ساختمانی نباید زودتر از ۵ تا ۸ دقیقه آغاز شود و همچنین نباید دیرتر از ۲۰ الی ۶۰ دقیقه پایان یابد و در مورد گچ سفیدکاری هم نباید زودتر از ۴ دقیقه آغاز و دیرتر از ۱۰ دقیقه تمام شود.
ویژگی‌های گچ
زودگیر بودن یکی از مهم‌ترین مزایای گچ است، ملات گچ در حدود ۱۰ دقیقه می‌گیرد و این خاصیت باعث می‌شود که تیغه‌های ۵ سانتی‌متری و طاق‌های ضربی را قبل از چیدن هر ردیف آجر، ردیف قبلی سخت شده باشد. خاصیت دیگر گچ ازدیاد حجم است. گچ تنها ملاتی است که هنگام سفت شدن یک درصد به حجمش اضافه می‌شود و پس از خشک شدن هم تقلیل حجم پیدا نمی‌کند که این ازدیاد حجم خود باعث می‌شود ترک و شکافی در آن نباشد و در نتیجه حشرات نتوانند به این سطح نفوذ کنند و این کیفیت بهداشتی این سطح را نشان می‌دهد. ویژگی مهم دیگر گچ مقاومت در برابر آتش است و ۲ تا ۳ ساعت می‌تواند مقابل سرایت آتش به فضاهای دیگر مقاومت کند. آکوستیک بودن هم خاصیت دیگر گچ است، گچ در برابر ارتعاشات صوتی بین ۶۰ تا ۷۵ درصد ارتعاشات را جذب می‌کند و مانع انعکاس آن می‌شود و در نتیجه پژواکی ایجاد نمی‌شود. یک ویژگی گچ که در گچ‌بری‌های تزئینی بیشتر اهمیت دارد شکل‌پذیری فوق‌العاده آن است که می‌توان با آن شکل‌ها و نقش‌های زیبایی به وجود آورد. رنگ سفید گچ دلیل دیگری است که از گذشته تا کنون محبوبیت گچ حفظ شود و به ساختمان جلوه خوبی می‌دهد، همچنین خاصیت رنگ‌پذیری گچ هم تنوع کار با آن را بالا می‌برد، چرا که شما می‌توانید رنگ‌های متفاوتی از جنس‌های مختلف را به کار ببرید. اما آنچه شاید بیش از هر چیزی دلیل کاربرد گچ و مدوامت آن در این سال‌ها باشد قیمت ارزان و سهل‌الحصول بودن آن است. اگر گچ قیمت بالایی داشت، تا این حد در موارد متفاوت کاربرد پیدا نمی‌کرد. این روزها استفاده از گچ در ساختمان‌سازی بسیار آسان‌تر از پیش شده، یکی از انواع گچ‌کاری استفاده از گچ پلیمری پاششی است، پاشیدن گچ به روش‌های سنتی بر روی سطح کار ضایعات فراوانی دارد و این باعث از بین رفتن هزینه‌های اجرا و هدر رفتن مواد می‌شود، اما گچ پلیمری پاششی این نواقص را تا حدی رفع می‌کند. این گچ پس از گرفتن مانند بتن سفت می‌شود و در مقابل رطوبت و حرارت مقاوم است، با استفاده از این گچ دیگر نیازی به گچ و خاک ندارید، این نوع گچ ضخامتش بیشتر از گچ معمولی است و مستقیما روی فلز و بتون می‌توان آن را به کار برد. گچ پلیمری را به وسیله دستگاهی بر روی سطح مورد نظر می‌پاشند، به همین دلیل سرعت اجرای آن ۵ برابر روش عادی است و تمام ترک ها و درزها را می‌پوشاند.