نسخه‌جهانی برای‌آلودگی‌هوا

فرید قدیری
دبیر گروه مسکن

بیش از 10 کشور اروپایی از حدود دو دهه پیش برای مهار روند فزاینده آلودگی هوای شهرهای بزرگ، به طراحی یک نسخه کنترلی برای تنظیم جریان تردد خودروهای مولد ذرات آلاینده، دست زدند و با اجرای این طرح موسوم به LEZ (طرح محدوده کاهش حجم انتشار ذرات آلاینده) توانسته‌اند حجم آلودگی هوا را در شهرهای مختلف از 5 تا 60 درصد کاهش دهند.

این طرح، مبنای اعمال محدودیت ورود خودرو به محدوده مشخصی از مرکز شهر را بر «نوع موتور خودرو» و «میزان آلایندگی خودرو» پایه‌ریزی کرده است؛ به‌طوری‌که برای خودروهای هیبریدی، هیچ محدودیتی اعمال نمی‌شود، خودروهای انژکتوری در همه روزها به جز روزهای آلوده می‌توانند وارد محدوده طرح «کاهش» شوند و در روزهای آلوده فقط از 7 صبح تا 7 بعد از ظهر ممنوعیت ورود دارند. خودروهای کاربراتوری نیز در همه روزهای سال، از صبح تا بعد از ظهر امکان ورود به محدوده طرح را ندارند و خودروهای فرسوده نیز در همه شبانه روز ممنوع الورود خواهند بود.طرح LEZ نسخه آزموده شده کنترل آلودگی هوا در دنیا محسوب می‌شود به‌طوری‌که تقریبا هیچ کشوری دیگر از شیوه «تهران» و طرح «زوج و فرد» برای پاکسازی هوای شهرهای بزرگ استفاده نمی‌کند. در یکی دو کشور، از جمله آمریکا و چین، طی دهه‌های گذشته، فقط یک روز در سال آن هم برای برگزاری جشن‌های ملی، از طرح زوج و فرد با هدف کاهش بار ترافیک خودروهای شخصی در خیابان، استفاده شده است. کارشناسان ترافیکی تاکید می‌کنند. طرح زوج و فرد هیچ اثر مثبتی در کاهش آلودگی هوای تهران نداشته است.قرار بود از پاییز امسال طرح «کاهش» جایگزین زوج و فرد شود اما فعلا ترکیبی از این طرح و زوج و فرد، در معابر پایتخت به اجرا درآمده است که در قالب آن، معاینه فنی، اجباری شده است