دستاوردهای شرکت مادرتخصصی «عمران وبهسازی شهری ایران» در زمینه روشهای برنامه و بودجهریزی
برنامهریزی برای اجرای اهداف سند ملی بازآفرینی شهری، طبق قوانین و مصوبات فرادست با رویکرد «برنامهریزی و بودجهریزی مشارکتی» از سال ۱۳۹۳ آغاز شد. این رویکرد در نظام قوانین شهری کشور پایهگذاری و در ماده ۵۹ قانون برنامه ششم توسعه در پایان سال ۱۳۹۵ با تصویب مجلس شورای اسلامی، برای اجرا ابلاغ شده است. این ماده قانونی، یکی از مهمترین دستاوردهای نظام برنامهریزی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران طی سالهای اخیر است که امکان تنظیم اهداف کمی برنامه و بودجه را تا پایان برنامه ششم فراهم نموده، بهویژه آنکه اجرای ماده قانونی ۵۹، جزو پروژههای در اولویت اقتصاد مقاومتی قرارگرفته و فرصت خاصی را برای توجه سازمان برنامه وبودجه کشور و سایر نهادها در تأمین منابع فراهم نمودهاست.
برنامهریزی برای اجرای اهداف سند ملی بازآفرینی شهری، طبق قوانین و مصوبات فرادست با رویکرد «برنامهریزی و بودجهریزی مشارکتی» از سال ۱۳۹۳ آغاز شد. این رویکرد در نظام قوانین شهری کشور پایهگذاری و در ماده ۵۹ قانون برنامه ششم توسعه در پایان سال ۱۳۹۵ با تصویب مجلس شورای اسلامی، برای اجرا ابلاغ شده است. این ماده قانونی، یکی از مهمترین دستاوردهای نظام برنامهریزی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران طی سالهای اخیر است که امکان تنظیم اهداف کمی برنامه و بودجه را تا پایان برنامه ششم فراهم نموده، بهویژه آنکه اجرای ماده قانونی ۵۹، جزو پروژههای در اولویت اقتصاد مقاومتی قرارگرفته و فرصت خاصی را برای توجه سازمان برنامه وبودجه کشور و سایر نهادها در تأمین منابع فراهم نمودهاست. زمینهسازی برای دستیابی به این مهم، از طریق اقدامات زیر حاصل شدهاست:
1. طراحی نظام تأمین منابع مالی و اهرمی نمودن بودجه
اولین دستاورد مهم این شرکت طی سالهای اخیر، یک نسبت یک به چهارده (یک بر حسب منابع در اختیار شرکت عمران وبهسازی شهری و چهارده برابر از سوی دستاندرکاران مختلف) است که بر اساس سند تفصیلی برنامه ششم توسعه و منشور مصوب برنامه اقتصاد مقاومتی، و برای طراحی نظام تأمین منابع مالی و اهرمینمودن بودجه در اختیار شرکت، تعیین شدهاست.
2. جذب اعتبارات و افزایش بودجه مصوب شرکت مادر
بر اساس زمینههای اشاره شده، دومین دستاورد، افزایش بودجه مصوب شرکت تا ۶۰۰ درصد نسبت به سال ۱۳۹۲ است. همچنین نسبت تخصیص سال ۱۳۹۵ نیز بیش از ۴۰ درصد کل تخصیص برنامه پنجم توسعه را دربرمیگیرد.
3. توزیع منابع بر اساس توسعه متوازن و کاهش نابرابری
سومین برونداد طبق ضوابط و قوانین ناظر بر اجرای قانون بودجه سالیانه، تغییر در روش توزیع منابع در اختیار شرکت، بر اساس توسعه متوازن است.
4. ایجاد پیوند بین برنامههای توسعه شهری در محدودههای هدف با بخش مسکن
چهارمین نتیجه نظام برنامهریزی شرکت، ایجاد پیوند بین برنامههای توسعه در محدودههای ناکارآمد شهری با بخش مسکن است که بر اساس نتایج مطالعات طرح جامع این محدودهها، حدود ۳۰ درصد از سهم تأمین مسکن موردنیاز کشور را دربرگرفته و برنامه ویژه سکونتگاههای غیررسمی را نیز پیشبینی کردهاست.
5. جریانسازی برای پیشگیری و پیشنگری از رشد محدودههای ناکارآمد شهری در سطح ملی
پنجمین دستاورد تلاشهای شرکت در حوزه برنامهریزی، لزوم جریانسازی برای پیشگیری و پیشنگری از رشد محدودههای ناکارآمد شهری است که شامل تهیه برنامه با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای کاهش و مدیریت پیامدهای اقدامات بازآفرینی و شناسایی روستاهای حریم شهرهای بزرگ با همکاری سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور میباشد؛ البته تحقق این هدف، نیاز به سیاستهای کلان، به خصوص در حوزه زمین و محیط زیست دارد.
6. تهیه برنامه میان‌مدت و بلندمدت بازآفرینی شهری تا افق 1404
قوانین برنامه چهارم و پنجم، دولت و شهرداریها را مکلف ساخته بود که سالیانه ۱۰ درصد از بافتهای فرسوده را نوسازی کنند؛ که با توجه به هدف کمی ۷۶۰۰۰ هکتاری، سالیانه ۷۶۰۰ هکتار را دربرمیگرفت.گزارشهای عملکرد تهیه شده، حاکی از آن است که نسبت تحقق این هدف، ناچیز و حدود ۱۳ درصد است. از جمله موانع تحقق این برنامه، ابهام در تعریف هدف کمی و عدم تعیین شاخصهای روشن برای اندازهگیری این هدف بود که به یکی از چالشهای برنامهریزی برای تحقق رویکرد جامع بازآفرینی پایدار در سالهای ابتدایی فعالیت دولت یازدهم تبدیل شد که در همین راستا، بر اساس درسآموختههای دو برنامه پیشین، در برنامه ششم توسعه، پیشنهاد روش برنامهریزی با دو فرایند از بالا به پایین در قالب ستاد ملی و پایین به بالا در قالب نظام محلهمبنا، طراحی و شاخصهای اندازهگیری آن تهیه شدهاست. بر اساس طرحها و برنامههای تهیهشده، ۲۷۰۰ محله در ۵۴۳ شهر، جزو بافتهای ناکارآمد شهری شناسایی و مصوب گردیده است که طبق آمار سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰، دستکم ۱۹ میلیون نفر را در برمیگیرد.
اهداف کمی بازآفرینی شهری
بر اساس دادههای جدول شماره ۲، برنامه بازآفرینی محدودهها و محلههای هدف در دو برنامه پنجساله ششم و هفتم، پیشبینی شده است که هدف از آن ارتقای کیفیت زندگی ساکنان و زیستپذیری محلات هدف متناسب با زمینههای عمومی محلات در مقایسه با متوسط سطح توسعهیافتگی شهر اصلی در چارچوب قوانین موجود است.
روند تغییرات بودجه عمومی مصوب و تخصیص یافته
برنامه اقتصاد مقاومتی، فرصت بیبدیلی را برای حمایتگیری به خصوص در زمینه بودجه، برای استانها و شهرهای با وضعیت خاص از نظر حاشیهنشینی و اسکان غیررسمی از جمله مشهد، شهرهای استان سیستان و بلوچستان و قم و شیراز، فراهم ساخت؛ همچنین ردیف متفرقه خاص ساماندهی حاشیه شهرها نیز به این شرکت ابلاغ شد که جدول شماره ۳، تصویر کلی از این حمایت و عزم ملی را نشان میدهد. بودجه مصوب سال ۱۳۹۶، به صورت کامل ابلاغ نشده و در زمان تهیه این گزارش ۴.۰۴۴.۹۲۲ میلیون ریال بودهاست.
ارسال نظر