هوا را از من بگیر، گوشی‌ام را نه
نگار حسینی در حدود نیمی از کاربران تلفن‌های همراه هوشمند می‌گویند که زندگی بدون این گوشی‌ها برای آنها غیر‌قابل‌تصور است. حتی اگر چنین اطلاعاتی از طریق تحقیقات گسترده یک موسسه معتبر به‌دست نیامده بود باز هم دور از ذهن نبود. کافی است چند لحظه به خودمان و به رفتار اطرافیان با گوشی‌های هوشمند تلفن همراه‌شان نگاه کنیم.
منظور دقیقا گوشی‌هایی است که کاربران از طریق آن به شبکه‌های اجتماعی متصل می‌شوند، بازی‌های آنلاین درون شبکه انجام می‌دهند، از طریق آنها می‌توانند جانور خانگی «بو» یا «پو» داشته باشند، ایمیل چک کنند و ... بیشتر افراد گویی به این گوشی‌ها چسبیده‌اند و حتی برای لحظاتی آن را از خود دور نمی‌کنند.

هشدار پزشکان در مورد احتمال خطرناک بودن نزدیک بودن زیاد به این گوشی‌ها هم نتوانسته تاثیرگذار باشد و در نهایت گوشی‌های هوشمند بخشی تفکیک‌ناپذیر از یک فرد شده‌اند. این وابستگی تا جایی پیش می‌رود که درصد قابل‌توجهی از افرادی که در یک تحقیق موسسه گالوپ شرکت کرده‌اند می‌گویند که در صورت گم شدن تلفن همراه دچار اضطراب و نگرانی می‌شوند.
این اضطراب احتمالا نه به‌خاطر ضرر مالی ناشی از گم شدن دستگاه که گذراندن دقایق بدون این گوشی‌های هوشمند است. بررسی‌ها حاکی از آن است که زنان بیش از مردان وابسته گوشی‌های هوشمند هستند. به‌علاوه گروه سنی افراد بالغ بین 18 تا 29 سال بیش از دیگر گروه‌های سنی به گوشی‌هایشان وابستگی دارند و در نهایت افرادی که از سیستم ویندوزفون استفاده می‌کنند نسبت به افرادی که سیستم عامل‌های اندروید، ویندوز، بلک‌بری یا سایر سیستم عامل‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند، به گوشی تلفن همراهشان وابستگی دارند.


زنان وابسته گوشی
هنوز یک دهه از زمانی که تلفن‌های همراه هوشمند وارد بازار شدند، نگذشته است؛ اما همین زمان کوتاه کافی بوده تا هم‌اکنون کاربران تلفن همراه بیش از پیش به آن وابسته باشند. بررسی‌ها در ایالات‌متحده آمریکا نشان می‌دهد که در حدود نیمی از شهروندان این کشور نمی‌توانند زندگی بدون تلفن‌های همراه هوشمند را تصور کنند.
درصد موافقان و مخالفان با این جمله در میان زنان و مردان و گروه‌های سنی مختلف نگاهی گذرا به داده‌های به دست آمده در این بررسی حکایت از آن دارد که میزان وابستگی به گوشی تلفن همراه هوشمند به سن و جنسیت مرتبط است.

بررسی این داده‌ها نشان می‌دهد که اقبال به گوشی‌های همراه هوشمند و به تبع موافق بودن با این گزاره که: «نمی‌توانم زندگی بدون گوشی هوشمند را تصور کنم»، میان زنان بیشتر از مردان و میان جوانان بیش از میان‌سالان دیده می‌شود. در هر حال در هر رده سنی زنان بیش از مردان می‌گویند که برایشان زندگی بدون گوشی‌های هوشمند قابل‌تصور نیست. به‌طور کلی زنان کمتر از سی سال بیش از هر گروه سنی و هر گروه جنسیتی گفته‌اند که نمی‌توانند زندگی بدون گوشی‌های هوشمند را تصور کنند.
اگر بخواهیم در مورد زنان به‌طور خاص این موضوع را بررسی کنیم، باید گفت که زنان گروه سنی 18 تا 29 سال بیش از زنان دیگر گروه‌های سنی به گوشی تلفن همراه هوشمند خود وابسته‌اند.

لازم است به این نتایج این نکته اضافه شود که به‌نظر می‌رسد وابستگی جوانانی که از سیستم ویندوزفون استفاده می‌کنند (52 درصد) نسبت به آن دسته از جوانان که از سیستم اندروید استفاده می‌کنند (43 درصد)، بیشتر است.
تشویش در نتیجه گم کردن تلفن همراه هوشمند
اما حجم وابستگی به گوشی‌های هوشمند تبعاتی نیز دارد. پیش از این اگر فردی گوشی تلفن همراه خود را گم می‌کرد، به سادگی گوشی دیگری می‌خرید، حالا اما کاربران در صورت دور شدن از گوشی تلفن همراه دچار اضطراب و نگرانی می‌شوند.


۴۰ درصد از افراد می‌گویند که در صورت گم کردن گوشی تلفن همراه هوشمند خود دچار تشویش و نگرانی می‌شوند. پیش از این نیز نتایج یک بررسی در موسسه گالوپ نشان می‌داد که ۸۰ درصد کاربران گوشی‌های هوشمند، در تمام طول روز تلفن همراه را جایی در نزدیکی خود نگاه می‌دارند و کمتر از یک ساعت یک‌بار آن را چک می‌کنند. نتایج حاکی از آن است که ۶۰ درصد افراد در هنگام خواب نیز گوشی هوشمند تلفن همراه را جایی در دسترس و با فاصله کم قرار می‌دهند. ۳۰ درصد این کاربران گوشی تلفن همراه نیز گفته‌اند که در ساعت‌های غیر کاری از این دستگاه برای چک کردن ایمیل‌هایشان استفاده می‌کنند. در همین حال ۴۲ درصد از کاربرانی که در این تحقیق شرکت داشته‌اند، گفته‌اند که در صورت گم کردن گوشی خود و جایگزین نکردن آن برای بیشتر از یک روز دچار اضطراب و تشویش می‌شوند. ۳۲ درصد این افراد گفته‌اند که اضطراب‌شان چندان شدید نخواهد بود؛ اما ۱۰ درصد از مشوش شدن شدید خبر داده‌اند. ۳۰ درصد دیگر گفته‌اند که چندان مشوش نمی‌شوند و ۲۹ درصد باقیمانده اعلام کرده‌اند که اساسا گم کردن گوشی هوشمند، آنها را به هیچ‌وجه دچار اضطراب نمی‌کند.


تاثیر گوشی‌های هوشمند در زمان کوتاه
اما زمان زیادی از ظهور و همه‌گیر شدن گوشی‌های همراه هوشمند نگذشته است هرچند ایده ساخت این گوشی‌ها به نزدیک به سه دهه پیش بازمی‌گردد. ایده و سیم‌هایی که تلفن و محاسبه‌ها را با یکدیگر تلفیق می‌کنند نخستین بار در سال ۱۹۷۱ به ذهن تئودور جی پراسکواک رسید و در سال ۱۹۷۳ به ثبت رسید و در آغاز ۱۹۹۳ به بازار فروش عرضه شد. او نخستین کسی بود که مفهوم هوش، پردازش داده و صفحه‌های نمایشی دیواری را در تلفن‌های همراه معرفی کرد که سرانجام این ایده به ساخت تلفن‌های هوشمند انجامید. در سال ۱۹۷۱، پراسکواک که در شرکت بوینگ در‌هانتسویل در ایالت آلاباما کار می‌کرد یک فرستنده و گیرنده دارای راه‌های اضافی ارتباطی با وسایلی که در دوردست هستند معرفی کرد، اما این وسیله اپلیکیشن‌های هدف کلی پی‌دی‌آ موجود در یک وسیله برون‌سیم نمونه تلفن‌های هوشمند را دارا نبود. این وسایل در شرکت تلفن در لیسبورگ در ایالت آلاباما نصب شده و به‌عنوان وسیله دیگری از شرکت‌های تلفن معرفی شدند. مدل‌های اولیه و تاریخی همچنان در تصرف پراسکواک هستند.


نخستین تلفن همراه برای تلفیق با ویژگی‌های پی‌دی‌آ، یک نمونه اولیه آی‌بی‌ام بود که در سال ۱۹۹۲ ساخته شد و همان سال در نمایش تجاری صنعت کامپیوتر او‌ام دی‌ای‌ایکس معرفی شد. یک مدل بهبود یافته از آن محصول در سال ۱۹۹۴ توسط بل سالت تحت عنوان سیمون پرسنال کامینیکتور به مصرف کنندگان عرضه شد. سیمون نخستین تلفن همراه بود که می‌توان از آن به‌عنوان یک تلفن هوشمند یاد کرد. البته این وسیله در سال ۱۹۹۴ یک تلفن هوشمند خوانده نمی‌شد. علاوه بر توانایی آن در ایجاد و دریافت تماس‌های تلفن‌های همراه سیمون قادر به ارسال و دریافت فکس‌ها و ایمیل‌ها بوده و شامل اپلیکیشن‌های دیگری مانند دفترچه آدرس، تقویم، زمانبندی ملاقات‌ها، ماشین حساب، ساعت جهانی و یک نوت پد در صفحه نمایش لمسی خود بود.


اسمارت فون چگونه پیدا شد؟
سیمون نخستین تلفن هوشمندی بود که با ویژگی‌های یک پی‌دی‌آ ترکیب شد. عبارت «اسمارت فون» در سال ۱۹۹۵ برای توصیف یک فون رایت کامینیکتور به‌عنوان یک تلفن هوشمند در مجله‌ها دیده شد. در اواخر سال ۱۹۹۰، بسیاری از دارندگان تلفن‌های همراه یک وسیله جداگانه پی‌دی‌آ را با خود حمل می‌کردند که نسخه‌های اولیه سیستم عامل‌هایی شامل پالم‌او‌اس، بلک‌بری او اس یا ویندوز سی‌ای‌آی‌پی‌سی در آنها اجرا می‌شد. این سیستم عامل‌ها سپس به سیستم عامل‌های همراه تبدیل شدند. در سال ۱۹۹۶، شرکت نوکیا، نوکیا ۴۰۰۰ را عرضه کرد که یک پی‌دی‌آ بر مبنای سیستم عامل جیو ورژن ۳۰ از جئو وورکس را با یک تلفن همراه دیجیتال بر پایه نوکیا ۲۱۱۰ تلفیق می‌کرد. هر دو وسیله توسط یک لولا به یکدیگر متصل شده بودند که تحت عنوان کلامشیل دیزاین شناخته می‌شد. به هنگام بازکردن وسیله، صفحه نمایش در بالای سطح درونی و یک صفحه کلید فیزیکی کیوورتی در پایین وجود داشت.


برنامه‌ریز شخصی، پست الکترونیکی، تقویم، دفترچه آدرس، ماشین حساب، دفترچه یادداشت و جست‌وجوگر وب متنی و نیز توانایی ارسال و دریافت فکس‌ها را ارائه می داد. زمانی که برنامه‌ریز شخصی بسته می‌شد. این وسیله به‌عنوان یک تلفن همراه دیجیتال قابل‌استفاده بود. در ژوئن ۱۹۹۹، کوالکام یک تلفن هوشمند «سی دی‌ام آ دیجیتال پی‌سی‌‌اس» دارای پی‌دی‌آف یکپارچه و قابلیت اتصال به اینترنت ارائه کرد که تحت عنوان تلفن هوشمند پی‌دی‌کیو شناخته می‌شد.
در اوایل سال ۲۰۰۰، اریکسون‌آر ۳۸۰ توسط ارتباطات سیار اریکسون عرضه شد و اولین دستگاهی بود که به‌عنوان تلفن هوشمند در معرض فروش گذاشته شد. این وسیله ویژگی‌های یک تلفن همراه و یک دستیار دیجیتال شخصی (پی‌دی‌آ) را تلفیق کرد و تعداد محدودی جست‌وجوی اینترنتی را پشتیبانی می‌کرد و نیز دارای یک صفحه نمایش لمسی غیر‌هادی و با بهره‌گیری از یک قلم بود در اوایل سال ۲۰۰۱ پالم ال ان سی، کیوکرا ۶۰۳۵ را معرفی کرد که یک پی‌دی‌آ با یک تلفن همراه ترکیب کرده و بر مبنای ورژن کار می‌کرد. این وسیله همچنین تعداد محدود جست‌وجوی اینترنتی را پشتیبانی می‌کرد.


تلفن‌های هوشمند قبل از اندروید، آی‌او‌اس و بلک‌بری معمولا دارای سیستم عامل سیمبین بودند که نخستین بار توسط پیسیون توسعه داده شد. سیمبین تا کیو چهار ۲۰۱۰ رایج‌ترین سیستم عامل برای تلفن‌های هوشمند محسوب می‌شد (ماس آدپشن) به مقبولیت عمومی در ۱۹۹۹ شرکت ژاپنی ان‌ان‌تی دوکومو نخستین تلفن‌های همراه را به‌منظور دستیابی و مقبولیت عمومی در یک کشور عرضه کرد. این تلفن‌ها بر مبنای سیستم عامل آی مد کار می‌کردند که سرعت انتقال داده را تا ۶/۹ کیلو بیت بر ثانیه افزایش می‌داد. بر خلاف نسل‌های آینده سرویس‌های بدون سیم آی مد به ان‌ان‌تی دوکومو از یک سی‌اچ‌تی‌ام‌ال استفاده می‌کرد که برخی از جنبه‌های اچ‌تی‌ام‌ال قبلی را به‌منظور افزایش سرعت داده، محدود می‌کرد. قابلیت‌های محدود، صفحه نمایش‌های کوچک و پهنای باند محدود به تلفن‌ها اجازه می‌داد تا از سرعت‌های پایین‌تر و در دسترس داده استفاده کنند.


افزایش مشترکان به 40 میلیون نفر
پیشرفت آی مد به ان‌ان‌تی دوموکو کمک کرد تا تعداد مشترکان را تا پایان سال ۲۰۰۱ به ۴۰ میلیون نفر افزایش دهد. این شرکت به‌عنوان اولین بازار سرمایه در ژاپن و دومین در جهان رتبه بندی شد. این قدرت در مواجهه با پیشرفت SG و تلفن‌های جدید با شبکه‌های پیشرفت بدون سیم رو به افول گذاشت. خارج از ژاپن، تلفن‌های هوشمند همچنان کمیاب بودند. با این وجود در اواسط ۲۰۰۰، وسیله‌هایی بر مبنای ویندوز موبایل مایکروسافت شروع به جلب توجه بین کاربران کسب‌و‌کار در آمریکا کردند.


بلک‌بری مقبول شد
سپس بلک‌بری به مقبولیت عمومی در آمریکا دست یافت و در سال ۲۰۰۶ کاربران آمریکایی عنوان «کرک بری» را به علت ماهیت ‌اعتیاد‌آور این وسیله به آن نسبت دادند. این شرکت در ابتدا جی‌اس‌ام بلک‌بری ۶۲۱۰ و بلک‌بری ۶۲۲۰ و بلم بری ۶۲۳۰ را در سال ۲۰۰۳ عرضه کرد.
سیمبین در اواسط تا اواخر ۲۰۰۰ رایج‌ترین سیستم عامل تلفن‌های همراه در اروپا بود. در ابتدا دستگاه‌های سیمبین به نوکیا مشابه با ویندوز موبایل‌ها و بلک‌بری بر کسب‌و‌کار تمرکز داشت. از سال ۲۰۰۶ به بعد نوکیا به تولید گوشی‌های هوشمند متمرکز بر سرگرمی پرداخت که با این سرویس به محبوبیت رسید. در آسیا، به استثنای ژاپن، روند مشابه با اروپا بود. در سال ۲۰۰۷ شرکت اپل و آیفون را معرفی کرد که از نخستین تلفن‌های همراهی بود که از یک رابط لمسی چندگانه استفاده می‌کرد. به علت استفاده از یک صفحه لمسی بزرگ با ورودی مستقیم انگشت به‌عنوان ابزار اصلی تعامل به جای قلم، صفحه کلید و یا صفحه کلید رایج تلفن‌های هوشمند در آن زمان، قابل‌توجه بود و در سال ۲۰۰۸ اولین تلفن همراه با سیستم عامل اندروید تحت‌عنوان اچ‌تی‌سی دریم (که به‌عنوان تی‌موبایل جی‌وان نیز شناخته می‌شد) عرضه شد.


اندروید یک پلت فرم منبع باز است که توسط اندی رابین پایه‌گذاری شده و به وسیله گوگل پشتیبانی شد. هرچند مقبولیت اندروید در ابتدا روند آهسته‌ای داشت، اما در سال ۲۰۱۰ مقبولیت عمومی گسترده‌ای را به خود اختصاص داد و اکنون هردو این پلت‌فرم‌ها منجر به سقوط کمپانی‌های پیشرو متکی شدند. به‌عنوان مثال مایکروسافت شروع به استفاده از یک سیستم عامل جدید در قالب ویندوز‌فون کرد که اکنون سومین سیستم عامل مطرح است. نوکیا سیمبین را رها کرد و به‌منظور استفاده از ویندوز‌فون روی گوشی‌های هوشمند خود با مایکروسافت همراه شد.