بگذاریم ارز قیمت واقعی اش را داشته باشد
تعیین نرخ ارز در دنیا تعریف دارد و در هر کشوری با توجه به بازار عرضه و تقاضا و شرایط رقابتی آن کشور تعیین می شود.
ما نباید به طور دستوری نرخ ارز را پایین بیاوریم یا بالا ببریم. مسئولیت تعیین نرخ ارز برعهده بانک مرکزی است، اما چگونگی تعیین نرخ ارز ما شناور مدیریت شده است. مهندس محسن جلال پور نایب رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و رییس اتاق کرمان در گفت و گو با دنیای اقتصاد، اولین مسئله در بحث صادرات غیرنفتی طی سال های گذشته را توقف صادرات نفت و فروش آن و کاهش ارزحاصل از صادرات نفت ذکر کرد که سایه سنگینی بر صادرات غیر نفتی ما می انداخت و افزود: چون شرایط خوبی در بازارهای جهانی نفت داشتیم و امکان استفاده از سرمایه نفتی، فرا نسلی و زیرزمینی در کشور فراهم بود، ارز حاصل از این صادرات را به وفور داشتیم که باعث می شد روابط بخش خصوصی و صادرات غیر نفتی و فروش ارز حاصل از این صادرات با ارز صادرات رقابتی، رقابت نابرابری باشد و ما نتوانیم در بخش صادرات غیرنفتی رونق و پیشرفتی داشته باشیم؛ اما تحریم های دو سال گذشته، هرچند مشکلات و مسایل جدی برای ما به وجود آورد و ما را از بسیاری پیشرفت ها محروم کرد، اما از این جهت برای کشور خیر داشت و توانستیم نگاه جدی تر و عمیق تری به صادرات غیر نفتی داشته باشیم.
به اعتقاد وی، کشور ما همانطور که بعد از جنگ تحمیلی متوجه آسیب های دفاعی و دیگر آسیب هایش شده بود، بعد از تحریم ها و در زمان تحریم ها نیز به این مطلب که از این نقطه اقتصاد کشور آسیب پذیر است پی برد. بنابراین درحال حاضر باید آسیبی را که صادرات ما و ارز حاصل از آن را تهدید می کند، جدی بگیریم.
جلال پور با بیان اینکه اصلی ترین دغدغه ما طی یکی دو سال گذشته کمرنگ شده و در صادرات غیرنفتی عملا رقیبی به نام نفت و صادرکننده ای به نام شرکت ملی نفت و فروشنده ارزی به نام شرکت نفت ایران برای رقابت در بازار نداریم، خاطرنشان ساخت: اما از جهت دیگر تحریم ها مسایلی را در تولیدات و صادرات به وجود آوردند، از جمله اینکه بعضی از خریدارهای ما به دلیل تحریم ها با ما قرارداد منعقد نکردند. از طرفی نقل و انتقال پول و حمل کالا موانعی است که اگر بتوانیم مدیریت کنیم حتما رونق صادرات را خواهیم داشت. وی گفت: در بعد خارجی، برگشت شرایط عادی و رفع تحریم ها اصلی ترین نیاز صادرات است مشروط بر اینکه بعد از این جریان دوباره به اتکاء ارز حاصل از صادرات نفت برنگردیم و نگاه به صادرات غیرنفتی کمرنگ نشود. باید دقت داشت طی دو سال گذشته ارز تقریبا سه برابر شده و نیاز به نقدینگی برای کالاهای صادراتی بیشتر شده است. بنابراین بایستی در جهت تامین نقدینگی برای صادرکنندگان راهکار منطقی اندیشیده شود. وی با اشاره به اینکه در دنیای امروز ، با یکی شدن بنگاه ها و مجموعه های بزرگ و با یک پارچه شدن اقتصاد جهان مواجه هستیم افزود: باید به دنبال شرایط بسیار ویژه برای بزرگ شدن ، یکی شدن و ادغام بنگاه ها و برند سازی باشیم. البته به نظر می آید که این روند طبیعی است و خود به خود شکل می گیرد. بخش خصوصی به این موضوع توجه ویژه دارد و در سال های آینده این امر بیشتر خودش را نشان خواهد داد.
او بانک ها را جزو موسسات انتفاعی دانست و با تاکید براینکه بانک های تخصصی مثل بانک توسعه صادرات باید به میدان بیایند، افزود: وقتی با بانک ها صحبت می کنیم می بینیم خودشان هم دچار اشکال هستند. بنابراین در بحث صادرات باید بانک های تخصصی مثل بانک توسعه صادرات را تقویت کنیم و از طرف دیگر اگرمشوق هایی برای صادرات بگذاریم ، با نظارتی که در این بانک ها اتفاق می افتد می توانیم تسهیلات را به سمت و سوی صادرات سوق دهیم. به اعتقاد نایب رییس اتاق بازرگانی در بحث تعیین نرخ ارز، باید نگاه همه جانبه به تحریم ها، میزان تولید ، نقل و انتقال پول و تمام مواردی داشته باشیم که برابری قدرت خرید ارز بین کشور ما و کشورهای دیگر را تعیین می کنند. اگر به هر دلیل نتوانیم نفت مان را بفروشیم دچار اغتشاش و شرایط غیر قابل کنترل می شویم. اما اگر نرخ ارزمان را برمبنای تولید و واقعیت های جامعه، توانمندی ها و ظرفیت های واقعی و بخش خصوصی که شامل بازار رقابتی و عرضه و تقاضاست مدیریت کنیم، این تنش ها کم می شود.
وی افزود: با توجه به عملکرد نادرستی که در دهه ۸۰ صورت گرفت که از جمله مهمترین آن می توان به مصنوعی نگه داشتن ثابت نرخ ارز در ۱۰ سال گذشته اشاره کرد که باعث تخریب اقتصاد کشور شد. اما از این به بعد باید مجموعه ای از همه پارامترها را در نظر بگیریم و بگذاریم ارز قیمت واقعی اش را داشته باشد. اینکه امروز نرخ ارز واقعی چقدر باشد، باید به همه جوانب نگاه کرد. یکی از این جوانب بحث تحریم ها و خروج از آن¬هاست. در شرایط امروز و با وجود تحریم ها ، نرخ ارز فعلی قابل قبول است. اگر تحریم ها از میان برداشته و شرایط بهتری برای مراودات در همه بخش های اقتصادی از جمله نفت، بخش خصوصی و تولیدات کشور فراهم شود، مسلما امکان کاهش قیمت به وجود خواهدآمد.
رییس اتاق کرمان با اشاره به برنامه های خوبی که دولت یازدهم در عرصه بین الملی دارد و دیپلماسی خوبی که در پیش گرفته است، اظهار امیدواری کرد که به سال های اتکا به ارز حاصل از نفت بازنگردیم و نخواهیم دوباره با ارز حاصل از نفت، کشور را اداره کنیم.
وی تاکید کرد که باید سقفی را برای ورود ارز حاصل از نفت به داخل بودجه کشور تعریف کنیم، براساس آن گام برداریم و مازاد درآمد نفتی نسبت به سقف تعیین شده را به عنوان سرمایه صندوق توسعه ملی در کارهای زیربنایی و گسترش و توسعه بخش خصوصی و توانمند کردن آن به کار بگیریم. همچنین باید سعی کنیم ارز حاصل از نفت در بودجه را برای تقویت صادرات و تولید به کار بگیریم.