با ورود شرکت توتال، پرونده فاز توسعه‌ای پارس جنوبی بسته می‌شود
اولین قرارداد نفتی خارجی در پسابرجام
بعد از گذشت بیش از ۱۵ سال، ورود دوباره توتال به صنعت گاز کشور به‌واسطه اجرای برجام و امضای یک قرارداد ۸/ ۴ میلیارد دلاری براساس الگوی جدید قراردادهای نفتی ممکن شد. بر این اساس موافقتنامه اصولی توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی روز گذشته بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی فرانسوی-چینی-ایرانی امضا و تا سه ماه آینده نهایی خواهد شد. در این قرارداد توتال فرانسه ۱/ ۵۰ درصد، CNPCI چین ۳۰ درصد و پتروپارس ایران ۹/ ۱۹ درصد سهم
دارند.
دنیای اقتصاد: بعد از گذشت حدود سه سال از تلاش دولت برای اجرا کردن مدل جدید قراردادهای نفتی، روز گذشته نخستین قرارداد با طرف‌های خارجی بر اساس الگوی جدید در قالب «موافقتنامه اصولی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و تاسیسات ازدیاد برداشت از این میدان مشترک» میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های توتال فرانسه، CNPC چین و پتروپارس ایران امضا شد. موافقتنامه اصولی (HOA) طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که چهار میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلار ارزش دارد، با حضور بیژن زنگنه وزیر نفت، علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، استفان میشل مدیر بخش خاورمیانه توتال، مدیر خاورمیانه شرکت ملی نفت چین (سیانپیسی) و حمید اکبری مدیرعامل پتروپارس به امضا رسید. پیش از این اولین مدل جدید قرارداد نفتی بین شرکت نفت ایران و شرکت توسعه صنعت نفت و گاز پرشیا در تهران امضا شده بود که شریک خارجی در آن حضور نداشت. هرچند مدیرعامل شرکت فرانسوی توتال در این مراسم حضور نداشت، اما در مصاحبه‌ای با CNN Money از اینکه توتال نخستین شرکت خارجی است که بر اساس یک موافقنامه توانسته است وارد ایران شود، ابراز خوشحالی کرد. پاتریک پویان که در کنفرانس نفتی ابوظبی حضور داشت در حاشیه این کنفرانس گفت: هنوز دو طرف قرارداد نهایی امضا نکرده‌اند. او در ادامه گفت: طبیعی است که ما درباره این موضوع با ایران مذاکره میکنیم؛ بنابراین باید ببینیم آیا میتوانیم به توافقی دست یابیم که برای همه طرفها مطلوب باشد.بر همین اساس مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس با تشریح جزئیات قرارداد شرکت توتال در فاز ۱۱ پارس جنوبی در بین خبرنگاران گفت: پیش‌بینی می‌شود قرارداد نهایی با فرانسوی‌ها تا ۳ ماه آینده امضا شود.
با امضای قرارداد نهایی تا سه ماه آینده، پرونده توسعه فاز 11 پارس جنوبی پس از گذشت بیش از 15 سال و به فاصله کمتر از یک سال از اجرایی شدن برجام، بسته خواهد شد. بر اساس این قرارداد، مقرر شده که سهم ساخت داخل در این مگاپروژه گازی تا 70 درصد ارزش قرارداد باشد و تمامی مراحل لوله‌گذاری کف دریا، ساخت سکوهای سرچاهی و تقویت فشار گاز در ایران انجام گیرد. همچنین برنامه‌ریزی شده است تولید اولیه گاز از فاز 11 پارس جنوبی پس از 40 ماه آغاز شود. عملیات اجرای سکوی فشارافزای گاز در پارس جنوبی اقدامی است که تا کنون از سوی قطر به‌عنوان رقیب ایران در این مخزن گازی مورد توجه قرارنگرفته است. با توجه به اینکه افت فشار گاز یکی از معضلات آینده پارس‌جنوبی پیش‌بینی می‌شود این اقدام ایران در مقابل قطر بسیار به‌موقع ارزیابی می‌شود.
با تعیین تکلیف توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، پرونده این میدان گازی مطابق وعده وزارت نفت، در دولت یازدهم بسته شد تا با به ثمر رسیدن این طرح توسعه‌ای، روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب به ظرفیت برداشت ایران از این میدان گازی مشترک با قطر افزوده شود. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، شرکت‌های حاضر در این قرارداد متعهد شده‌اند در طول 20 سال، میزان مشخصی از گاز و میعانات گازی به کشور تحویل بدهند. سهم توتال فرانسه در این قرارداد 1/ 50 درصد، CNPC چین 30 درصد و پتروپارس ایران 9/ 19 درصد است. به گفته معاون امور توسعه وزیر نفت مدت قرارداد مذکور ۱۰ یا ۲۰ سال است و مدت اجرای آن چهار سال پیش‌بینی شده است که سه سال بعد از شروع تولید، سکوها به مدار تولید می‌آیند. بازپرداخت هزینه سرمایه ۱۰ سال و بازپرداخت پاداش نیز در طول ۲۰ سال انجام خواهد شد با این شرط که اگر پیمانکار تاخیر داشته باشد پاداشش با چالش همراه خواهد شد.
قراردادهای بلندمدت، راه چاره افزایش ضریب برداشت
معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت د ر امور توسعه و مهندسی در توضیح نحوه فعالیت کنسرسیوم طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: فاز ۱۱ آخرین فاز پارس جنوبی است که قرارداد آن بسته می‌شود، قبلا این قرارداد مراحلی را طی کرده است اما به دلیل مشکلات مالی و تحریم به سرانجام نرسید. غلامرضا منوچهری در ادامه با اشاره به اینکه نخستین تولید پس از امضای این قرارداد پس از ۴۰ ماه صورت می‌گیرد، گفت: این قرارداد دارای یک بخش مجزای تاسیسات فراساحلی سکو و خطوط لوله و همچنین ایجاد سیستم تقویت فشار است. منوچهری با تاکید بر اهمیت افزایش برداشت، گفت: سیاست بعدی وزارت نفت افزایش برداشت است و در این قرارداد تقویت فشار در جهت ازدیاد برداشت صورت می‌گیرد. هم‌اکنون حجم ذخایر میعانات گازی درجای فاز 11 پارس جنوبی حدود 834 میلیون بشکه و حجم ذخایر گاز آن حدود 569 میلیارد فوت مکعب گاز تخمین زده می‌شود و توتال معتقد است که در یک دوره 20 ساله امکان تولید روزانه 8/ 1 میلیارد فوت مکعب گاز را می‌تواند محقق کند.
منوچهری در مهرماه گذشته و در حاشیه عملیات بارگیری سکوی 17B پارس جنوبی، افت فشار را یکی از تهدیدات جدی پارس جنوبی عنوان کرده و گفته بود: شرکت نفت برای جلوگیری از خاموش شدن زودهنگام فازهای پارس جنوبی از هم‌اکنون چاره‌اندیشی کرده است، در واقع انعقاد قراردادی برای کمپرسورهای افزایش تولید، دومین مرحله توسعه پارس جنوبی محسوب می‌شود. معاون شرکت ملی نفت با بیان اینکه «متوسط ضریب بازیافت از میادین نفت و گاز ایران حدود 25 درصد است»، گفت: باید این ضریب در قالب اجرای یک برنامه 15 ساله سالانه یک درصد افزایش یابد؛ از این رو تا 15 سال آینده باید ضریب افزایش بازیافت از مخازن نفت و گاز کشور از 25 درصد فعلی به 40 درصد برسد که در این صورت حدود 6 هزار میلیارد دلار به حجم ذخایر نفت و گاز ایران افزوده خواهد شد. وی ادامه داد: پیشنهاد‌های شرکت‌های معتبر بین‌المللی برای افزایش ضریب بازیافت از 7 میدان نفتی غرب کشور به ایران ارائه شده و در فاز 11 پارس‌جنوبی هم افزایش ضریب بازیافت مهم‌ترین محور همکاری‌ها با توتال فرانسه و چینی‌ها خواهد بود.منوچهری اعلام کرد: شرکت‌های پیمانکار خارجی فاز 11 پارس جنوبی پاداش تولید و دستمزد خود را صرفا در صورت تحقق اهداف تولید گاز و میعانات گازی دریافت می‌کنند، به‌طور کلی استراتژی وزارت نفت این است که از قرارداد با ریسک کم خارج شود و به قرارداد با ریسک بالا برسد.
وی ادامه داد: به منظور ساخت سکوهای تولید و سکوی تحت فشار گاز هم مناقصات بین‌المللی برگزار خواهد شد و شرکت‌های ایرانی با ارائه قیمت‌های مناسب و منطقی می‌توانند در این حوزه مشارکت داشته باشند. معاون امور توسعه وزیر نفت اظهار کرد: همه شرکت‌ها ریکاوری ۴۰ درصدی را برای میادین غرب کارون مطرح کرده‌اند که نشان می‌دهد فاز حرکتی بزرگی در حال شکل‌گیری است که برای رسیدن به آن چاره‌ای جز انعقاد قراردادهای بلندمدت نداریم.
منوچهری با اشاره به تاکیدات وزیر نفت مبنی بر توسعه نیروی انسانی و جذب نخبگان، ادامه داد: وزیر تاکید دارد همه شرکت‌های خارجی اقدام به جذب نیروهای متخصص داخلی کنند و حتی نیروهایی که از ایران خارج شده و جذب شرکت‌های خارجی شدند به ایران بازگردند. وی در ادامه در مورد کنسرسیوم توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، توضیح داد: شرکت توتال رهبر کنسرسیوم توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی است و سهم این شرکت ۵۰ یا 1/ 50 درصد، شرکت پتروپارس 9/ 19 درصد و شرکت CNPC چین ۳۰ درصد قرارداد دارد. CNPC طرف قرارداد در غرب کارون نیز هست و مذاکره با این شرکت برای فاز دوم آزادگان شمالی نیز در حال انجام است. پروژه‌های غرب کارون و پارس جنوبی نیز به زودی افتتاح می‌شود که خیز بزرگی در نفت و گاز است.
فاز ۱۱، الگویی برای تقویت فشار گاز
اما مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس که روز گذشته در مراسم امضای موافقتنامه اصولی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی حضور داشت، گفت: «با اجرای قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، صنعت نفت ایران برای نخستین بار به سکوی فشارافزای گاز در دریا تجهیز می‌شود.»توجه به موضوع ازدیاد برداشت از طریق بهکارگیری فناوری‌های مدرن و پیشرفته از مزیت‌های طرح توسعه فاز ۱۱ است، بهطوری که برای نخستین بار در میدان گازی پارس جنوبی، ساخت سکویی عظیم برای افزایش فشار گاز هدف‌گذاری شده است. پیش‌بینی می‌شود فاز ۱۱ به مرکز انتقال فناوری‌های روزآمد پارس‌جنوبی بدل شود.
محمد مشکین‌فام در این مراسم با تاکید بر اینکه تا سه ماه آینده قرارداد نهایی برای توسعه فاز ۱۱ میدان مشترک گازی پارس جنوبی بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی بین‌المللی متشکل از شرکت‌های توتال فرانسه، CNPC چین و پتروپارس ایران امضا شود، گفت: 40 ماه پس از امضای قرارداد، تولید گاز آغاز می‌شود که پس از سه سال دچار افت فشار خواهد شد اما یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد توسعه فاز 11 پارس جنوبی در مقایسه با سایر فازهای این میدان مشترک گازی، طراحی و ساخت اولین تاسیسات تقویت فشار گاز است. مشکین فام با بیان اینکه «هدف از توسعه فاز 11 پارس جنوبی تولید روزانه 2 میلیارد فوت مکعب گاز است»، گفت: پیش‌بینی می‌شود پس از آغاز تولید اولیه گاز، میدان با یک افت فشاری روبه‌رو شود که به منظور جلوگیری از افت فشار گاز، طراحی و ساخت تاسیسات تقویت فشار گاز در این فاز در دستور کار قرار گرفته است. وی ادامه داد: تاکنون در هیچ یک از فازهای پارس جنوبی، تاسیسات تقویت فشار گاز، طراحی و ساخته نشده است و تاکنون ایران از هیچ یک از فناوری‌های روز دنیا در این حوزه استفاده نکرده است؛ بر این اساس، قرارداد توسعه فاز 11 با اولویت انتقال دانش فنی طراحی و ساخت تاسیسات تقویت فشار گاز با شرکت‌های معتبری همچون توتال فرانسه امضا می‌شود.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس تصریح کرد: با توجه به آغاز افت فشار گاز در پارس جنوبی تا چند سال آینده، شرکت ملی نفت ایران، طراحی، ساخت و نصب 20 ایستگاه تقویت فشار گاز را در فازهای مختلف این میدان مشترک در برنامه کاری خود قرار داده و فاز 11 می‌تواند از حیث انتقال دانش فنی و تکنولوژیکی، الگویی برای ساخت و راه‌اندازی سایر ایستگاه‌های تقویت فشار فازهای پارس جنوبی باشد. وی افزود: برنامه توسعه‌ای فاز 11 پارس جنوبی شامل حفاری 30 حلقه چاه دریایی، ساخت 2 سکوی تولید گاز هر یک به وزن تقریبی 2600 تن و 2 رشته خط لوله انتقال گاز هر یک به طول 135 کیلومتر است. مشکین فام با بیان اینکه گاز تولیدی از بخش دریایی فاز 11 به پالایشگاه‌های فازهای 6، 7، 8 و 12 پارس جنوبی منتقل می‌شود، گفت: پیش‌بینی می‌شود ایستگاه تقویت فشار فاز 11 پارس جنوبی از ظرفیت 2 میلیارد فوت مکعب گاز برخوردار باشد که در صورت ساخت آن، فشار گاز از 30 بار به 120 بار ارتقا می‌یابد.
این مقام مسوول از وزن 20 هزار تنی هر یک از سکوهای تقویت فشار گاز فاز 11 پارس جنوبی خبر داد و گفت: وزن هر یک از این تاسیسات و سکوهای تقویت فشار حدود 7 تا 8 برابر وزن سکوهای تولیدی این میدان مشترک گازی است. وی ادامه داد: برای ساخت سکوهای تقویت فشار گاز پارس جنوبی نیاز به استفاده از مشاوران معتبر بین‌المللی در حوزه طراحی مفهومی، طراحی پایه و مهندسی تفصیلی داریم؛ علاوه بر این استفاده از کمپرسورهای ویژه گاز ترش با فشار بالا یکی دیگر از ویژگی‌های توسعه فاز 11 پارس جنوبی است. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس اذعان داشت: تاکنون هیچ یک از سازندگان داخلی، کمپرسورهای ویژه گاز ترش با فشار بالا را در داخل کشور طراحی و اجرا نکرده‌اند؛ بر این اساس در بخش‌های مختلف اجرای تاسیسات تقویت فشار گاز به دانش فنی و تکنولوژی‌های پیچیده جهان نیاز داریم.
با قراردادی که روز گذشته بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی بین‌المللی متشکل از شرکت‌های توتال فرانسه، CNPC چین و پتروپارس ایران منعقد شد، کارشناسان انتظار دارند راه برای بازگشت شرکت‌های نفتی غربی به ایران هموار شود. شرکت‌های نفتی اروپایی اگرچه برای ورود مجدد به پروژه‌های نفتی ایران در انتظار به سر می‌برند اما در عین حال محافظه‌کاری را کنار نگذاشته‌اند و با وجود لغو تحریم‌های غرب علیه ایران همچنان مشغول بررسی شرایط جدید قراردادی و رصد سیگنال‌های موسسات بزرگ مالی در زمینه از سرگیری همکاری با ایران هستند. با تمام این تفاسیر باید دید بعد از ورود توتال و CNPC چین به فاز 11 پارس جنوبی در قالب قراردادهای جدید نفتی، قرعه بعدی به نام کدام شرکت خارجی خواهد افتاد.
ارسال نظر