فتح‌الله شکرانه مهربانی

مدیر فروش دارویی شرکت پخش البرز

یکی از مهم‌ترین و پیچیده‏ترین مسائلی که امروزه سازمان‌ها با آن روبه‏رو هستند، مساله خلاقیت و بسترسازی کارآفرینی سازمانی است. در جوامع آگاه و اندیشه‌‌ورز، دامنه تاثیر کارآفرینی بسیار وسیع بوده به نحوی که از تغییر در ارزش‏های اجتماعی تا رشد متقابل اقتصادی را شامل می‏شود و مواردی همچون توسعه فناوری، شناخت و گسترش بازارهای جدید، ساماندهی و بهره‏گیری اثربخش از منابع را در بر می‏گیرد.

　

کارآفرینی را می‏توان فعالیتی به‌شمار آورد که به آفرینش کار و ایجاد ارزش افزوده در سرمایه یا تولید و عرضه هرگونه کالا یا خدمت جدید منتج می‌شود و از آن‌‌جایی که نوآوری بدون خلاقیت، ایده‏یابی و پژوهش هدفمند معنا پیدا نمی‏کند، لذا جست‌وجوی راهکارهای موثر برای پرورش خلاقیت،گردآوری و هدایت ایده‏ها در دستور کار تمام سازمان‌های پیشرو قرار گرفته است.از آنجایی که کارآفرینی، موجبات خودباوری و اعتماد افراد را فراهم و یا تقویت می‌کند همین امر موجب می‌شود تا جامعه انسانی به رشد و شکوفایی در همه زمینه‌ها از جمله حوزه اقتصادی دست یابد بنابراین هرگونه فشار درونی و بیرونی را تحمل کرده و با صبر و شکیبایی و نیز سعی و کار و تلاش، مشکلات را از سر راه برمی‌دارد. این همان جایگاهی است که در اقتصاد مقاومتی تبیین شده است. بسیاری از صاحب‌نظران آموختند که پرداختن مدیران به کارآفرینی، فضایی در سازمان به‌وجود می‏آورد که علاوه بر افزایش رضایت شغلی و بالارفتن میزان بهره‏وری، روحیه انجام کارهای یکنواخت و تکراری را به تدریج به رفتارهای خلاقانه در سطح سازمان تبدیل می‏کنند. واضح است که فرآیند مذکور برای توسعه اقتصادی یک جامعه، به‌عنوان یکی از ارزان‌ترین ابزارها با بهترین نتیجه و بیشترین کارایی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. اگر برای کارآفرینی یک شاخص در نظر بگیریم، بهترین شاخص «خلاقیت» است که از آن به‌عنوان اساس و فلسفه کاری روش‏شناسی ارزش نیز نام برده می‏شود.

کارآفرینی فرآیندی است که از طریق تجربه و انتقال آن، قابل آموزش و قابل یادگیری است. به عقیده «آلفرد مارشال» کارآفرینان افرادی هستند که ماجراجویی می‌کنند و ریسک آن را متقبل می‌شوند. سرمایه و نیروی کار را گرد هم می‌آورند، برنامه کلی آن را تنظیم می‌کنند و بر جزئیات آن نظارت می‌کنند. این کارآفرین باید توانایی مدیریت کارها را از طریق افراد داشته باشد و آن را در محیطی سامان دهد که ماجراجویی و ریسک، جزء ذاتی آن است. بنابراین در دنیای در حال تحول امروز، کامیابی ازآن جوامع و سازمان‌هایی است که بین منابع کمیاب و قابلیت‌های مدیریتی و کارآفرینی و خلاقیت منابع انسانی خود رابطه معنی‌داری برقرار سازد. به عبارتی دیگر، جامعه و سازمانی می‌تواند در مسیر توسعه، حرکت رو به جلو و داشته باشد که با ایجاد بسترهای لازم، منابع انسانی خود را به دانش و مهارت کارآفرینی مولد تجهیز کند تا آنها با استفاده از تکنیک‌هایی چون مهندسی ارزش، سایر منابع جامعه و سازمان را به سوی ایجاد ارزش وحصول رشد و توسعه، مدیریت و هدایت کنند. کارآفرینی، قابلیتی است که می‌تواند سازمان‌ها را در این برهه حساس نجات دهد و بقای آنها را تضمین کند. زمانی که کارآفرینی به‌عنوان یک روش زندگی توسط اکثریت افراد جامعه پذیرفته شود، ارکان توسعه در آن جامعه در مقایسه با سایر جوامع سریع‌تر رشد می‌کند، چراکه کارآفرینی و افراد کارآفرین باعث ایجاد اشتغال، انتقال تکنولوژی، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد رفاه و ثروت می‌شوند. به همین دلیل است که کشورهای مختلف به دنبال اجرای برنامه‌هایی برای گسترش فعالیت‌های کارآفرینانه هستند.

کارآفرینی در اقتصاد مقاومتی

بند یکم سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به یکی از مهم‌ترین عوامل برای رسیدن به نقطه‌ی مطلوب اقتصادی اشاره دارد. آنچه که در این بند آمده است تامین شرایط و فعال‏سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‏های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‏های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‏های جمعی و تاکید بر ارتقای درآمد و نقش طبقات کم‏‌درآمد و متوسط است. اما به واقع کارآفرینی چیست و در پی آن افزایش مشارکت مردم در فعالیت‌های اقتصادی چگونه صورت می‌گیرد؟ کارآفرینی عبارت است از پذیرش مخاطره، تعقیب فرصت‌ها و ارضای نیازها و خواسته‌ها از طریق نوآوری و تاسیس یک کسب و کار جدید، در واقع کارآفرینان کسانی هستند که چنین نقشی در جامعه ایفا می‌کنند. بدیهی است که انگیزه‌ فعالیت‌های کارآفرین نفع شخصی است، ولی ایجاد فضای مناسب برای کارآفرینی در کشورها منافع ملی را به دنبال دارد. به عبارت بهتر، کارآفرینی موتور رشد و توسعه است. در عین حال یک کار‌آفرین زمانی می‌تواند به جایگاه والایی از موفقیت دست یابد که دارای تخصص و مهارت در شاخه‌ کاری خود باشد. نباید از یاد برد که عنصر مهارت در روند کارآفرینی بسیار اهمیت دارد. نیروی کار ماهر و صاحب مهارت، نگرش مثبت به رشد و توسعه در عرصه کارآفرینی و تقویت کسب و کارهای کوچک را فراهم می‌آورد. ویژگی کارآفرینان برتر، انگیزه، استقامت، ریسک‌پذیری، کنترل درونی، استقلال‌طلبی و ماهر بودن است که در بین فارغ‌التحصیلان فنی و حرفه‌ای به وفور یافت می‌شود. هم اکنون در عرصه‌های جهانی افراد خلاق و مبتکر به‌عنوان کارآفرینان منشأ تحولات بزرگی در زمینه صنعتی، تربیتی و خدماتی شده‌اند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

کارآفرینی به معنای خلاقیت در کار و ایجاد فرصت‌های جدید اقتصادی و تولیدی و خلق ارزش جدید با خطرپذیری در منابع مالی، از عوامل رشد و شکوفایی اقتصادی است، زیرا کارآفرینی در یک جامعه و اقتصاد به معنای پویایی و بالندگی است. جامعه‌ای که در بستر کارآفرینی حرکت می‌کند، جامعه زنده و پویا و فعال است، از این‌رو به سادگی می‌تواند همه مشکلات و فشارهای بیرونی و درونی را تحمل کرده و پشت‌سر بگذارد. جامعه کارآفرین، از آستانه تحمل بسیار بالایی برخوردار است، زیرا خطرپذیری در آن بسیار بالا و در عین حال امری طبیعی و عادی تلقی می‌شود. از آنجاکه کارآفرینی، موجبات خودباوری و اعتماد افراد را فراهم یا تقویت می‌کند همین امر موجب می‌شود تا جامعه انسانی به رشد و شکوفایی در همه زمینه‌ها از جمله حوزه اقتصادی دست یابد. بنابراین، هرگونه فشار درونی و بیرونی را تحمل کرده و با صبر و شکیبایی و نیز سعی و کار و تلاش، آن را از سر راه برمی‌دارد. کارآفرینی موجب می‌شود تا جامعه به چنان باور و اعتمادی برسد که هر آنچه نیاز اقتصادی است، برآورده سازد و با آبادانی و تولید و تصرف در جهان مادی، آن را برای آسایش جامعه مورد بهره‌برداری قرار دهد.