گروه صنعت و معدن: برنامه‌ریزی برای افزایش تولید کالاهای مهم و استراتژیک کشور در سال ۹۴ در حالی در دستور کار متولیان حوزه صنعت و معدن قرار گرفته که بیشترین رشد تولید در سال ۲۰۱۴ میلادی به گروه خودروسازان تعلق دارد. مطابق جدول تولید کالاهای منتخب صنعتی، در گروه خودروسازان رشد تولید حدود ۴۷ درصدی به ثبت رسیده و ایران رتبه ۱۸ را در بازار بزرگ خودرو جهان کسب کرده است.

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی معاونت طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سال گذشته تولید انواع خودرو سواری در کشور به ۹۷۴ هزار دستگاه رسید و مطابق برنامه وزارتخانه، تولید یک میلیون و ۲۳۵ هزار دستگاه انواع خودرو سواری در سال ۹۴ پیش‌بینی شده است.

رشد تولید خودرو در سال گذشته میلادی در حالی بود که در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ میلادی این بخش با رشدهای منفی به ترتیب ۳۹ و ۲۵ درصد همراه بود.

صعود یک پله‌ای رتبه فولاد

پس از خودرو، فولاد خام با بیشترین رشد تولید (۷/۵ درصد) در سال ۲۰۱۴ میلادی همراه بوده است. در عین حال، مطابق گزارش انجمن جهانی فولاد، ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی در رتبه‌بندی فولادسازان جهان به جایگاه چهاردهم دست یافت.

آمار عملکرد سال ۲۰۱۴ میلادی ایران نسبت به دو سال ماقبل آن موجب صعود یک پله‌ای در میان فولادسازان جهان شد. بر پایه گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید فولاد خام ایران در سال ۹۳ به حدود ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسید و مطابق برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار است این میزان تولید در سال ۹۴ به ۱۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تن برسد.

۱۰ تولیدکننده برتر سیمان

بر اساس این گزارش، سیمان سومین محصول استراتژیک است که در سال ۲۰۱۴ میلادی با رشد تولید ۲/۴ درصدی همراه بوده است.

بر اساس رتبه‌بندی جهانی، ایران چهارمین تولیدکننده بزرگ سیمان در جهان در سال ۲۰۱۴ میلادی معرفی شده است. ایران در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ نیز رتبه چهارمین تولیدکننده سیمان را در اختیار داشت.

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که چین، هند و آمریکا به ترتیب در رده اول تا سوم بزرگترین تولیدکنندگان سیمان جهان در سال ۲۰۱۴ میلادی قرار دارند و پس از این سه کشور، ایران و ترکیه به صورت مشترک در رتبه چهارم قرار دارند. برزیل، روسیه، عربستان سعودی، ویتنام، اندونزی و ژاپن به ترتیب در رتبه‌های پنجم تا دهم بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سیمان سال گذشته میلادی قرار گرفتند.

مجموع تولید جهانی سیمان در سال گذشته میلادی بیش از ۴ میلیارد تن اعلام شده بود. عملکرد سال گذشته نشان می دهد که تولید سیمان ایران به ۶۷ میلیون تن رسید و برنامه وزارتخانه برای تولید این محصول در سال ۹۴ رسیدن به رقم ۷۲ میلیون تن است.

ضرورت تکمیل طرح‌های توسعه‌ای

آلومینیوم چهارمین محصول مهم و استراتژیک کشور است که برنامه تولید آن در سال جاری ۳۵۰ هزار تن در نظر گرفته شده است. میزان تولید این محصول در سال گذشته بیش از ۲۸۶ هزار تن بوده است. این در حالی است که در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ تولید حداقل یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم پیش‌بینی شده است.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در صورت اجرایی شدن طرح‌های توسعه‌ای در این بخش تا دو سال دیگر تولید آلومینیوم کشور به حدود یک میلیون تن برسد.

روند تولید و رتبه جهانی ایران در تولید آلومینیوم در سال ۲۰۱۴ میلادی در جدول منتشر شده از سوی وزارتخانه اعلام نشده است؛ با این حال ایران در تولید این محصول در سال ۲۰۱۳ میلادی رتبه ۲۱ جهانی را در اختیار داشته و نسبت به سال ماقبل آن ۴ پله صعود کرده است.

چالش زنجیره تولید فولاد

سنگ آهن پنجمین محصول است که ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی رتبه نهم را در میان کشورهای تولیدکننده کسب کرده است؛ با این حال رشد تولید این محصول در سال گذشته میلادی منفی ۱۰ درصد بوده است.

این در حالی است که رشد تولید سنگ آهن درسال ۲۰۱۳ میلادی معادل ۳۵ درصد بود.

بر اساس گزارش عملکرد تولید کالاهای منتخب در سال ۹۳، ظرفیت تولید سنگ آهن در سال گذشته معادل ۳۲ میلیون تن بوده که مطابق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته ظرفیت تولید آن در سال جاری ۳۵ میلیون تن پیش‌بینی شده است.

بیشترین توزیع ذخایر سنگ آهن ایران در استان‌های کرمان (۱۶/۴۸ درصد)، خراسان رضوی (۸۶/۲۳ درصد)، یزد (۳۱/۲۲ درصد)، کردستان (۰۷/۲ درصد)، فارس (۸۲/۰ درصد)، هرمزگان (۸/۰ درصد) و سایر مناطق (۹۸/۱ درصد) متمرکز است.

برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت این است که ظرفیت تولید این محصول در سال آینده به ۴۶ میلیون تن برسد که منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرح‌های در دست اجرا در این بخش معادل ۸/۱ میلیارد دلار است. به اعتقاد کارشناسان، در حال حاضر زنجیره تولید فولاد کشور کماکان در حلقه کنسانتره و سنگ‌آهن با کمبود مواجه است؛ بنابراین برای برقراری توازن در زنجیره فولاد باید توسعه فعالیت‌های اکتشاف و استخراج مواد معدنی، همچنین سرمایه‌گذاری مشترک با سایر کشورها به منظور تجهیز معادن و احداث واحدهای معدنی در دستور کار قرار گیرد.

برنامه تولید 5 کالای استراتژیک