غلامرضا کیامهر

صنعت ساخت لوله‌های قطور فولادی طی یک دهه اخیر با سرمایه‌گذاری‌های سنگین بخش خصوصی به پیشرفت‌های بزرگی نائل شده است. این صنعت در زمینه ساخت انواع لوله‌های موردنیاز صنعت نفت، گاز و پتروشیمی و نیز شبکه‌های آبرسانی به مرز خودکفایی رسیده است، با این وجود، به دلیل وابستگی شدید این صنعت به پروژه‌های دولتی هر زمان که وقفه یا کاهشی در حجم و اندازه این پروژه‌ها صورت گیرد، صنعت لوله‌‌سازی کشور به اصطلاح دچار نوسان یا بحران می‌شود و کسب و کار آن در رکود و سکون سنگین و ناخواسته فرو می‌رود. درست شبیه وضعیتی که کارخانه‌های لوله‌سازی کشور در یکی دو سال اخیر به آن دچار شده‌اند. آنها به دلیل دریافت نکردن سفارش ساخت از کارفرمایان دولتی- مجریان پروژه‌های گاز- زیر ۲۰ درصد ظرفیت اسمی خود کار می‌کنند. چالشی که کسب و کار، دوام و بقای کارخانه‌های عظیم لوله‌سازی ما را تهدید می‌کند، به عدم اعلام مناقصه‌ها و کاهش تعداد پروژه‌های نفت و گاز محدود نمی‌شود، بلکه حتی در صورت وجود چنین پروژه‌هایی، متولیان اجرای آنها به جای تامین نیازهای خود از تولیدکنندگان داخلی، متاسفانه اقدام به واردات لوله‌های ساخته شده از کشورهایی می‌کنند که خود، فروشنده ورق‌های فولادی به کارخانه‌های لوله‌سازی ما هستند. یکی از تازه‌ترین نمونه‌های بی‌توجهی به حال و روز صنعت لوله‌سازی کشور، خرید یک هزار کیلومتر لوله‌های گاز ترش با قطر ۳۲ اینچ از یک کشور اروپایی بسیار فعال در زمینه اجرای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، برای یکی از پروژه‌های پارس جنوبی است که ارزش آن حدود ۸۵۰ میلیون دلار است. واردات این حجم از لوله‌های گاز ترش در حالی صورت می‌گیرد که شرکت‌های بزرگ لوله‌سازی داخلی با صرف هزینه‌های سنگین به تکنولوژی و دانش فنی ساخت این نوع لوله‌ها دست یافته‌اند و می‌توانند نیازهای پروژه‌های در دست اجرا را به خوبی تامین کنند. در تابستان گذشته خط تولید و آزمایشگاه بسیار پیشرفته مربوط به لوله‌های گاز ترش در یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های لوله‌سازی کشور در ماهشهر راه‌اندازی شد. اما در نهایت تاسف خبرهای رسیده حاکی از آن است که به دلیل بی‌توجهی و کم‌لطفی مجریان پروژه‌های نفت و گاز، این کارخانه و دیگر کارخانه‌های بزرگ لوله‌سازی در نقاط مختلف کشور به دلیل دریافت نکردن سفارش ساخت، با حداقل ظرفیت تولیدی خود کار می‌کنند و اگر فریادرسی پیدا نشود خط تولید این کارخانه‌ها در آینده نزدیک به طور کامل متوقف خواهد شد و افزوده شدن کارکنان آنها به خیل عظیم بیکاران کشور در آینده نزدیک، دور از انتظار نخواهد بود.

Kiamehr@hotmail.com