کنفدراسیون صنعت: «استراتژی توسعه صنعتی» فقط یک کتابچه با ادبیات فاخر نیست

گروه صنعت و معدن- مسوولان وزارت صنایع و معادن در حالی که به تازگی اعلام کرده‌اند استراتژی توسعه صنعتی ظرف یک ماه آینده آماده ارائه به مجلس می‌شود، کنفدراسیون صنعت ایران به عنوان یکی از تشکل‌های نماینده بخش خصوصی در حوزه صنعت، نسبت به روند کنونی تهیه و تدوین این استراتژی ابراز نگرانی کرده و به مسوولان صنعتی هشدار داده است: «در صورت ادامه این روند، بخش صنعت در پیاده‌سازی و اجرای استراتژی توسعه صنعتی با موانع عدیده‌ای روبه‌رو خواهد شد.» کنفدراسیون صنعت با انتشار گزارشی از وزارت صنایع درخواست کرده ‌است: «در تدوین استراتژی صنعت برخی ملاحظات را در نظر بگیرد، حتی اگر این موضوع منجر به طولانی‌تر شدن فرآیند تصویب آن از سوی هیات وزیران شود. شفاف کردن راهبرد تدوین استراتژی توسعه صنعتی، مشارکت ذی‌نفعان در تدوین و پیاده‌سازی این استراتژی، ایجاد تحول بنیادی در نوع نگاه‌ها، رویکردها و مدل‌های ذهنی در تدوین و بازنگری استراتژی توسعه صنعتی از جمله این ملاحظات است.»

این تشکل صنعتی سپس با ارائه پیشنهاداتی آمادگی خود را برای اصلاح سند توسعه صنعت و مشارکت در طراحی و تدوین استراتژی توسعه صنعتی اعلام کرده است.

جای خالی محدود کننده‌های جهانی

براساس گزارشی که از سوی دبیرکل کنفدراسیون صنعت در اختیار «دنیای اقتصاد» قرار گرفته، آمده است: «در طول سال‌های گذشته و در زمان تصدی وزرای مختلف در وزارت صنایع و معادن، سند استراتژی توسعه صنعتی تهیه، تدوین یا بازنگری شده است، اما در اجرا و پیاده‌سازی سند مزبور، اقدامات کمتری صورت گرفته و بدون در نظر گرفتن عوامل محدودکننده جهانی و تاثیرگذار بین‌المللی تهیه شده است. دلیل عمده آن هم در نوع نگاه به طراحی و تدوین سند استراتژی، رویکرد و مدل‌های ذهنی افرادی است که در این زمینه مسوولیت داشته و به این کار اقدام کرده‌اند.»«حسین ساسانی» می‌افزاید: «نگاه و رویکرد نسبت به سند استراتژی توسعه صنعتی در کشور ما، با ادبیات و بنیان‌های علمی ‌و در عین حال تجربیات کاربردی سایر کشورهایی که این مسیر را طی کرده و دستاوردهای قابل توجهی داشته‌اند، تفاوت‌های زیربنایی دارد؛ چرا که در حال حاضر تصور بر این است که سند استراتژی «یک تافته جدا بافته» از عملیات روزانه بازیگران و افراد فعال در حوزه صنعت چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی است.»گزارش کنفدراسیون صنعت حاکی از آن است که استراتژی توسعه صنعتی، برنامه‌ها و اقدامات مرتبط با آن براساس مطالعات و شناسایی فرصت‌ها، تهدیدات بیرونی و توانمندی‌ها و قابلیت‌های داخل کشور در حوزه صنعت تدوین می‌شود و می‌تواند در مقاطع مختلف با موانع و مشکلاتی همچون تحریم‌های اقتصادی یا تاثیر تورمی ‌هدفمندی یارانه‌ها بر صنایع، مقابله کند یا اینکه تهدیدات و ضعف احتمالی را به فرصت‌ها و نقاط قوت تبدیل کند. این میسر نیست مگر اینکه بستر و ساختار مناسب برای ایجاد تفکر و انجام اقدامات استراتژیک از پیش طراحی شده باشد.

استراتژی، کتابچه نیست

کنفدراسیون صنعت ایران، خطاب به وزیر صنایع می‌گوید: «سند استراتژی، موضوعی نیست که از سوی افراد یا سازمان‌هایی طراحی و تدوین شود که در پیاده‌سازی آنها مشارکت نداشته و در فرآیند توسعه صنعتی و عملیات مرتبط با آنها نقش اجرایی کمتری دارند. در عین حال، استراتژی صنعتی کتابچه‌ای نیست که دارای عبارت‌های زیبا و ادبیات فاخر باشد و در گوشه‌ای از دفتر مدیران ارشد صنعتی به نمایش گذاشته شود و با عملیات روزانه صنعت کشور که منجر به توسعه صنعت می‌شود، کمترین ارتباط را داشته باشد.»

این پنج پیشنهاد

در بخش پایانی این گزارش هم پنج پیشنهاد از سوی کنفدراسیون صنعت مطرح شده تا بلکه استراتژی توسعه صنعتی با رویکردی متناسب با طراحی آن تهیه شود.پیشنهاد اول اینکه شورایی با عنوان «شورای عالی راهبری استراتژی توسعه صنعتی» متشکل از بالاترین و موثرترین مقامات و مدیران صنعتی بخش دولتی و خصوصی سازماندهی شود. ماموریت این شورا هم شفاف کردن برنامه تدوین استراتژی توسعه صنعتی و تعیین نقش و میزان درگیری مدیران صنعتی در بخش دولتی و خصوصی خواهد بود.

دوم اینکه، استراتژی و موضوعات استراتژیک کلان که توسط این شورا تعیین و تصویب می‌شود، از طریق کمیته‌ها و گروه‌های عملیاتی متشکل از بخش خصوصی و دولتی که زیر مجموعه شورای عالی راهبری خواهند بود، به برنامه‌های عملیاتی تبدیل شود. این بدان معنا است که نقشه‌های استراتژی در حوزه‌های مختلف صنعتی ترسیم شود. سومین پیشنهاد هم اینکه، کلیه ذی‌نفعان حوزه صنعت برای تحقق استراتژی صنعت هم‌سو شوند.چهارم اینکه، عمل به استراتژی از سوی تک‌تک بازیگران بخش صنعت و ایجاد قابلیت‌ها و مزیت‌های رقابتی لازم در هریک از حوزه‌های صنعتی در دستور کار قرار بگیرد.

ایجاد برخی زیرساخت‌ها همچون تشکیل دفتر مدیریت استراتژی توسعه صنعت، یکپارچه‌سازی اهداف استراتژی و بودجه اختصاصی به بخش صنعت، ایجاد پیوند ارگانیک میان تامین و بهره‌گیری از سرمایه‌های انسانی و اطلاعاتی حوزه صنعت با استراتژی توسعه صنعتی نیز به عنوان پیشنهاد پنجم کنفدراسیون صنعت مطرح شده است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» باید منتظر ماند و دید، آیا وزارت صنایع که ظرف یک ماه آینده می‌خواهد در یک گردهمایی سه روزه، استراتژی توسعه صنعتی را با حضور فعالان صنعتی اصلاح کند، واقعا پیشنهادها و نقطه نظرات صنعتگران را اعمال خواهد کرد؟ یا اینکه قرار است این گردهمایی بدون اینکه خروجی قابل ملاحظه‌ای داشته باشد، برگزار شود و دست آخر همان استراتژی که پیش‌نویس آن مدتی است آماده شده، تحویل مجلس شود؟