گزارش تسهیلات ماهانه بانک‌های بورسی بررسی شد
وام‌دهی در محدوده مجاز
در این میان مبلغی حدود 539هزار میلیارد تومان هم طی این دوره تسویه شده که در نتیجه میزان خالص تسهیلات اعطایی طی این دوره به عدد 79.3هزار میلیارد تومان می‌‌‌رسد. در نتیجه این امر مانده تسهیلات اعطایی این بانک‌ها مجموعا از 3347هزار میلیارد تومان به 3426هزار میلیارد تومان رسید که رشد 2.37 درصدی را در میزان مانده تسهیلات اعطایی بانک‌ها نشان می‌دهد. بر اساس این گزارش‌‌‌ها، بیشترین میزان رشد مانده تسهیلات اعطایی مربوط به بانک سیناست. هرچند که بیشترین میزان تسهیلات اعطا شده طی دوره را بانک پاسارگاد تجربه کرده است. بیشترین میزان درآمدهای کسب‌شده از تسهیلات اعطایی هم مربوط به همین بانک است. در ادامه گزارش شرایط بانک‌های بورسی در حوزه پرداخت تسهیلات با دقت بالاتری بررسی خواهد شد.
بررسی وضعیت تسهیلات اعطایی در گزارش‌‌‌های ماهانه
بر اساس اطلاعات صورت‌های مالی، بانک سینا در شهریور ماه بیشترین میزان رشد ماهانه مانده تسهیلات اعطایی را تجربه کرده است. مرداد هم بانک سینا بیشترین میزان رشد مانده تسهیلات اعطایی را تجربه کرده بود. مانده تسهیلات این بانک در انتهای مرداد سال‌جاری به‌طور خالص حدود 2.4هزار میلیارد تومان رشد داشته که این موضوع موجب شده مانده تسهیلات اعطایی این بانک از 51هزار میلیارد تومان به حدود 54هزار میلیارد تومان افزایش داشته باشد. در نتیجه رشد حدودا 4.76 درصدی در میزان مانده تسهیلات اعطایی این بانک دیده می‌شود. پس از این بانک، بانک کارآفرین مانند ماه قبل، در جایگاه دوم قرار دارد. مانده تسهیلات این بانک در ابتدای شهریور ماه حدود 47 هزار میلیارد تومان گزارش شده بود که طی این ماه شاهد رشد حدودا 1.9هزار میلیارد تومانی بوده است.
در نتیجه این امر مانده تسهیلات این بانک در انتهای مرداد با رشد حدودا 4.09 درصدی طی دوره به حدود 49.8هزار میلیارد تومان رسیده است. در جایگاه سوم بیشترین میزان رشد مانده تسهیلات اعطایی، بانک صادرات قرار گرفته است. میزان رشد مانده تسهیلات اعطایی طی دوره یک‌ماهه شهریور این بانک، حدود 3.14درصد بوده است. این بانک در ابتدای دوره به‌طور خالص حدود 47هزار میلیارد تومان رشد تسهیلات را در صورت‌های مالی خود تجربه کرده است. بر اساس این رشد، مانده تسهیلات اعطایی این بانک از 451 هزار میلیارد تومان در انتهای مرداد سال‌جاری به حدود 465هزار میلیارد تومان در انتهای شهریور ماه رسیده است.
طی دوره مورد بررسی، کمترین میزان رشد مانده تسهیلات اعطایی در این ماه مربوط به بانک دی است. میزان مانده تسهیلات این بانک در انتهای مرداد ماه 17.7هزار میلیارد تومان گزارش شده بود که در انتهای شهریور این رقم تقریبا ثابت مانده و تغییر خاصی نداشته است.
در بحث درآمد تسهیلات اعطایی، بانک‌های مورد بررسی حدودا 46هزار میلیارد تومان درآمد از این بخش کسب کرده‌‌‌اند. بیشترین میزان درآمد تسهیلات اعطایی هم مربوط به بانک پاسارگاد با مبلغ حدودا 12هزار میلیارد تومانی بوده است. پس از بانک پاسارگاد، بانک ملت با درآمد حدودا 11هزار میلیارد تومانی در جایگاه دوم قرار دارد. جایگاه سوم این رتبه‌‌‌بندی هم به بانک تجارت اختصاص دارد که درآمد 6.5هزار میلیارد تومانی از این حوزه کسب کرده است.
در بحث اعطای تسهیلات، بیشترین میزان تسهیلات اعطا شده مربوط به بانک تجارت است. این بانک طی دوره شهریور ماه حدود 200هزار میلیارد تومان تسهیلات در قالب‌‌‌های مختلف ارائه کرده است. پس از این بانک، بانک تجارت در جایگاه دوم قرار دارد که حدود 151هزار میلیارد تومان تسهیلات اعطا کرده است. جایگاه سوم هم به بانک ملت متعلق است که حدود 85هزار میلیارد تومان طی مرداد ماه ارائه کرده است.
نقش تسهیلات اعطایی در عملکرد بانک‌ها
درآمد از محل تسهیلات اعطایی یکی از مهم‌ترین اقلام درآمدی بانک‌هاست. اعطای تسهیلات و سپرده‌‌‌گیری از عملیات‌‌‌های اصلی بانک‌ها در هر کشوری محسوب شده و با توجه به ضعف جدی بانک‌های ایران در کسب درآمد از محل کارمزد خدمات دیگر، این قلم در ترازنامه اهمیت به مراتب بیشتری نسبت به اقلام دیگر ترازنامه پیدا می‌کند.
درآمد تسهیلات اعطایی برای بانک‌ها درواقع از محل همان سود تسهیلات تامین می‌شود، اما این آن چیزی نیست که در نهایت برای بانک باقی می‌‌‌ماند.از آنجا که بانک منابع این تسهیلات را از محل سپرده‌‌‌های بانکی تامین می‌کند، در نتیجه باید بخشی از این سود را به سپرده‌‌‌گذاران اعطا کند که معمولا این سود اعطایی در صورت سود و زیان با نام هزینه سود سپرده‌‌‌ها شناخته می‌شود. سود اصلی بانک از محل تسهیلات، در واقع شامل حق‌الوکاله‌‌‌ای می‌شود که سالانه معمولا بین 3 تا 4درصد وابسته به نوع بانک تعیین می‌شود.
میزان درآمدی که بانک از این محل دریافت می‌کند به نوعی می‌تواند نمایانگر عملکرد بانک در مدیریت سپرده‌‌‌های مشتریان باشد. البته تسهیلات تنها محلی نیست که بانک سپرده مشتریان را به آن اختصاص می‌دهد. سپرده‌‌‌گذاری‌‌‌ها و اوراق هم بخش‌‌‌های دیگر هستند که بانک سپرده مشتریان را به آن سمت حرکت می‌دهد. اما همواره بخش تسهیلات نسبت به دیگر بخش‌‌‌ها یکی از ریسکی‌‌‌ترین سرمایه‌گذاری‌‌‌های بانک به شمار می‌‌‌روند. این بخش همواره با ریسک عدم‌بازپرداخت مشتریان مواجه است. البته این ریسک متوجه سپرده‌‌‌گذاران نیست، چراکه بانک موظف است تحت هر شرایطی اصل سپرده و سود آن را به سپرده‌‌‌گذاران بازگرداند. اما درصورتی که این نهاد نتواند بازپرداخت اقساط وام‌‌‌ها را مدیریت کند، فشار سنگینی بر ترازنامه آن وارد شده و می‌تواند عملکرد بانک در بخش‌‌‌های دیگر را مختل کند.
