پیش به سوی پاریس

جان کری وزیر خارجه آمریکا ایالات‌متحده و چین دو قدرت بزرگ اقتصادی در جهان هستند، دو کشور بزرگ مصرف‌کننده انرژی و دو کشور بزرگ ساطع‌کننده گازهای گلخانه‌ای. این دو کشور در مجموع حدود ۴۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای جهانی را تولید می‌کنند و انتشار می‌دهند. هر دو کشور باید دست در دست هم این مشکل را حل کنند و هیچ کدام به تنهایی نمی‌تواند از پس چنین مشکلی بر آید. حتی اگر آمریکا یک جورهایی انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را در داخل از میان ببرد، باز هم برای خنثی کردن آلودگی کربنی که از چین و سایر کشورهای دنیا برمی‌خیزد کافی نخواهد بود. به همین ترتیب، حتی اگر چین به سوی به صفر رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای برود تفاوت چندانی نخواهد کرد؛ اگر ایالات‌متحده و سایر کشورهای دنیا مسیر خود را تغییر ندهند. این واقعیتی است که ما در برابر آن قد علم کرده ایم. به همین دلیل، این مساله مهم است که این پراهمیت‌ترین رابطه در جهان پیامدهای بزرگی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی خواهد داشت. رئیس‌جمهور اوباما و رئیس‌جمهور «شی» در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که هدفشان کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در دوره پس از ۲۰۲۰ است. در انجام این کار- دست در دست هم و پیش از تایید مهلت زمانی از سوی جامعه بین‌المللی- کشورهای دیگر را تشویق می‌کنیم تا اهداف بلندپروازانه خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را اعلام کنند و بر شکاف‌های سنتی فائق آیند تا بتوانیم به توافق جامع آب و هوایی در سال ۲۰۱۵ دست یابیم. اعلامیه ما می‌تواند نقطه عطفی در مذاکرات مربوط به تغییرات جهانی آب و هوا باشد که کمتر از سه هفته دیگر در لیما- پرو- از سر گرفته شده و سال آینده در پاریس به اوج می‌رسد. تعهد دو رئیس‌جمهور برای اتخاذ اقدامی بلندپروازانه در کشورهایشان و همکاری نزدیک در راستای زدودن موانع در مسیر حرکت به سوی پاریس، نشانه‌ای مهم می‌فرستد که باید این توافق را به سرانجام برسانیم و می‌توانیم چنین کنیم و چنین هم خواهد شد.

این مرحله مهمی در روابط ایالات‌متحده- چین خواهد بود و نتیجه تلاشی هماهنگ است که سال گذشته در پکن شروع شد آنگاه که «یانگ جیچی» مشاور حکومتی چین و من «گروه کاری تغییرات آب و هوایی چین- آمریکا» را آغاز کردیم. این تلاشی بود که محرک آن نه فقط نگرانی‌های مشترک ما در مورد تاثیر تغییرات آب و هوایی بلکه این باور بود که دو کشور با دو اقتصاد بزرگ، دو کشور بزرگ مصرف‌کننده انرژی و ساطع‌کننده گازهای گلخانه‌ای مسوولیت رهبری در این زمینه را باید در دست گیرند. نفس این هدفگیری مهم است. اقدام بلندپروازانه از سوی کشورهایمان مبنایی است برای ایجاد اقتصادی جهانی که دارای کربن کمتری است و برای مقابله با تغییرات آب و هوایی لازم است.

ایالات‌متحده در نظر دارد تا شبکه انتشار گازهای گلخانه‌ای را ۲۶ تا ۲۸ درصد زیر سطح سال ۲۰۰۵ تا سال ۲۰۲۵ کاهش دهد؛ هدفی که هم بلندپروازانه و هم شدنی است. این مساله تقریبا سرعت کاهش کربن در بازه ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ را در قیاس با دوره زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ دوبرابر می‌سازد. این ما را در مسیر متحول کردن اقتصادمان قرار داده و انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا سال ۲۰۵۰ حدود ۸۰ درصد کاهش می‌دهد. این در تحلیل گسترده‌ای از ظرفیت‌ها برای کاهش انتشار در تمام بخش‌های اقتصادی مان ریشه دارد و مزیت‌های فوق‌العاده‌ای برای بهداشت، هوای سالم و امنیت انرژی دارد. این خبر خوبی خواهد بود که تلاش‌های دیپلماتیک ما منتج به توافقات سودمندی با چین شود.

اهداف ما بر پایه هدف بلندپروازانه‌ای قرار دارد که پرزیدنت اوباما در سال ۲۰۰۹ برای حذف انتشار گازهای گلخانه‌ای تعیین کرد؛ هدفی که بر اساس آن انتشار این گازها تا سال ۲۰۲۰ باید به ۱۷ درصد زیر سطح سال ۲۰۰۵ برسد. ما در مسیر رسیدن به آن هدف هستیم در حالی که با کمک بخش در حال رشد انرژی پاک شغل ایجاد کرده و اقتصاد را رشد می‌دهیم. از زمانی که رئیس‌جمهور قدرت را در دست گرفت، تولید انرژی بادی سه برابر شده و انرژی خورشیدی با فاکتور ۱۰ افزایش یافته است. تابستان سال جاری «آژانس حفاظت از محیط‌زیست» اولین استاندارد آلودگی کربن برای نیروگاه‌های موجود برق را اعلام کرد که شامل یک سوم از آلودگی کربنی در آمریکا می‌شود.

اهداف چین هم معرف پیشرفتی چشمگیر است. برای اولین بار این کشور «سال اوج» برای کاهش انتشار کربن را اعلام کرد - حدود سال ۲۰۳۰ - اما در عین حال متعهد شد که تلاش خود برای زودتر رسیدن به این اوج را افزایش دهد. این مساله مهم است چرا که طی ۱۵ سال گذشته چین حدود ۶۰ درصد از رشد انتشار دی اکسید کربن در جهان را تشکیل داده است. ما اطمینان داریم که چین می‌تواند و البته در پرتو تعهدات «شی» برای بازسازی اقتصاد، کاهش چشمگیر آلودگی هوا و ایجاد انقلاب انرژی به هدف تعیین شده خود در سال ۲۰۳۰ برای کاهش انتشار گازهای کربنی دست خواهد یافت.

چین همچنین اعلام کرد که سهم کلی مصرف انرژی از منابع تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای را تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۲۰ درصد افزایش خواهد داد و این پیامی قدرتمند به سرمایه‌گذاران و بازارهای انرژی در اقصا نقاط دنیا می‌فرستد و به تسریع‌گذار جهانی به سوی اقتصادی با انرژی‌های پاک کمک خواهد کرد. چین برای عملی کردن اهدافش باید ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ گیگاوات انرژی هسته‌ای، بادی، خورشیدی و سایر ظرفیت‌های تولیدی تجدیدپذیر را تا سال ۲۰۳۰ به‌کار گیرد؛ حجمی بسیار زیاد که تقریبا برابر است با تمام نیروگاه‌های برق حاصل از سوخت زغال‌سنگ در چین امروز و تقریبا برابر است با کل ظرفیت تولید برق در ایالات‌متحده.

شکی نیست که همه ما باید تلاش کنیم تا به سوی کربن‌زدایی از اقتصاد جهانی پیش برویم. اما در دیپلماسی آب و هوایی- همچون دیپلماسی زندگی- باید از آغاز شروع کنید و این موفقیت یک شروع تازه را نوید می‌دهد. این دو کشور که حدود ۲۰ سال رهبران دو اردوگاه مخالف در مذاکرات مربوط به آب و هوا بودند، این بار کنار هم نشستند تا زمینه‌ای مشترک بیابند و مصمم هستند تا به پیشرفتی پایدار در این چالش بی‌سابقه جهانی برسند. بیایید اطمینان یابیم که این اولین گام به پیش است که موفق‌تر و ایمن‌تر است.