هر نفر یک جاسوس

پای شرکت استیو جابز هم به رسوایی شنود کشیده شد گروه بین‌الملل- رسوایی جاسوسی از آمریکا به دیگر کشورها سرایت کرده است. پس از آنکه برزیل اعلام کرد که در حال شنود از ایران، روسیه و ایالات‌متحده بوده است، این‌بار پای بریتانیا نیز به میان کشیده شده است. به نوشته یورونیوز، فاش شده است که سرویس اطلاعاتی بریتانیا تجهیزات الکترونیکی جاسوسی در نزدیکی پارلمان و دفتر صدر اعظم آلمان در برلین کار گذاشته بود. این عمل؛ اما با واکنش آلمان مواجه شده است و وزیر خارجه آلمان از بریتانیا خواسته است در این مورد توضیح دهد. آنها همچنین به سفیر بریتانیا اعلام کرده‌اند که چنین حرکتی خلاف مقررات بین‌المللی است. در این راستا روزنامه بریتانیایی ایندیپندنت، روز سه‌شنبه ضمن افشای این خبر با استناد به تصاویر هوایی افزود: این تجهیزات فوق پیشرفته جاسوسی در سقف سفارت بریتانیا در برلین نصب شده است و امکان کنترل و رصد کردن تماس‌های پارلمان و دفتر صدر اعظم آلمان را فراهم می‌سازد. این اطلاعات توسط ادوارد اسنودن، پیمانکار سابق آژانس امنیت آمریکا در اختیار روزنامه ایندیپندنت قرار گرفته است. انتشار این گزارش در حالی صورت می‌گیرد که افشای جاسوسی آمریکا از شهروندان و مقامات بلندپایه آلمانی همچنان بر مناسبات این دو کشور سایه افکنده است. پس از آنکه هفته‌نامه آلمانی اشپیگل از شنود تماس‌های شخصی صدراعظم آلمان توسط سازمان امنیت ملی آمریکا گزارش منتشرکرد، بی‌اعتمادی اروپا به ایالات‌متحده آمریکا آغاز شد. در پی آن، ده روز پیش، رهبران آلمان و فرانسه با هدف بازیابی اعتماد از دست رفته، از آمریکا خواستند تا واشنگتن با برلین و پاریس به توافقنامه‌ای مبنی بر «منع جاسوسی» دست یابند. همزمان با افشای جاسوسی بریتانیا از دفتر صدراعظم آلمان توکیو نیز اعلام کرد دولت ژاپن نیز در لیست جاسوسی‌های آژانس امنیت ملی آمریکا بوده است. به گزارش «ایسنا»، بنا بر گزارش‌های روزنامه نیویورک تایمز و افشاگری‌های ادوارد اسنودن، مشخص شد که ژاپن نیز در میان فهرستی از کشورهایی بوده که این آژانس از آنها اطلاعات جمع‌آوری می‌کرده است. این آژانس به جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات اقتصادی، نظامی و سیاست خارجی ژاپن دست زده است. دولت واشنگتن هنوز به این مساله در رابطه با جاسوسی از ژاپن پاسخ نداده است اما سایر کشورها چون برزیل و آلمان که قربانی جاسوسی آمریکا شده‌اند، اعلام کردند اعتمادی که میان ‌آنها و آمریکا بوده دچار تزلزل شده و روابط بین کشورشان با واشنگتن به شدت تخریب شده است. شبکه خبری دولتی ژاپن «ان اچ کی» گزارش داد، آژانس امنیت ملی آمریکا به صورت منظم ارتباطات و داده‌های تمام متحدان آمریکا را از طریق فناوری‌های پیچیده و شنود مکالمات تلفنی رهگیری می‌کند. در سایر اخبار منتشر شده همچون گزارش نیویورک تایمز آمده که سفارتخانه‌ها و پایگاه‌های نظامی آمریکا از تجهیزات پیشرفته برای رهگیری و ضبط و شنود مکالمات تلفنی و جاسوسی استفاده می‌کنند. «ایتسونوری اونودرا»، وزیر دفاع ژاپن روز سه‌شنبه در مصاحبه‌ای گفت که تنها درباره برنامه جاسوسی آمریکا از ژاپن از طریق رسانه‌ها مطالبی را شنیده و نه مستقیما از جانب دولت واشنگتن. او افزود: چنین اقداماتی تنها باعث مخدوش شدن اعتماد میان کشورهای دوست از جمله آمریکا و ژاپن می‌شود و اصلا مورد قبول نیست. ما نمی‌خواهیم چنین گزارش‌هایی را باور کنیم. کمپانی اپل، اما در میان افشای رسوایی‌ها، به عنوان موردی تازه مطرح شده است. این کمپانی جزئیات مربوط به درخواست‌های مکرر کشورهای مختلف جهان برای دستیابی به اطلاعات کاربرانش را افشا کرد. شبکه خبری بی‌بی‌سی می‌گوید که دولت آمریکا با ارسال یک هزار تا دو هزار درخواست در شش ماهه نخست سال جاری میلادی تا ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳، در صدر این فهرست کمپانی اپل قرار دارد. این کمپانی با اعلام اینکه درخواست‌های دریافتی از سوی دولت واشنگتن بر ۲ تا ۳ هزار حساب کاربری تاثیرگذاشته، اضافه کرد که از صفر تا یک هزار داده‌های حساب کاربری را منتشر کرده است. این کمپانی در ادامه اعلام کرد که اکثر درخواست‌ها از جنب افسران پلیس برای یافتن افراد گمشده یا سرقت‌ها و سایر جرایم بوده است. همچنین معمولا این کمپانی تنها به ارائه نام و آدرس افرادی که اطلاعاتشان درخواست شده بود، پرداخته است. کمپانی اپل در ادامه افزود: در برخی از موارد نادر از ما ایمیل یا تصویر کاربر را می‌خواهند. ما این درخواست‌ها را به دقت بررسی می‌کنیم و در شرایط بسیار نادر این اطلاعات را ارائه می‌دهیم. انگلیس دومین دولت درخواست‌کننده حساب کاربری دارندگان اپل با ۱۲۷ درخواست است و بعد از آن، اسپانیا، آلمان و استرالیا قرار دارند. بازخوردهای شنود در معاملات تجاری بی اعتمادی به وجود آمده پس از رسوایی شنود، برخی از اقتصاددانان را نگران به هم خوردن توازن معاملات تجاری کرده است. در حالی که خبر می‌رسد بیشتر جاسوسی‌ها نه در حوزه امنیتی، بلکه در حوزه اقتصادی؛ یعنی تجاری و صنعتی بوده است، برخی تحلیلگران را نگران کرده است که معاملات تجاری در این اقتصاد شکننده آسیب‌پذیرتر شود. جان کری، وزیر امورخارجه ایالات‌متحده، نیز در پاسخ به این نگرانی‌ها می‌گوید مذاکرات تجاری نباید تحت‌الشعاع نگرانی‌های ایجاد شده در اثر افشای شنود اطلاعاتی آمریکا قرار گیرد. او در دلجویی از اروپایی‌ها این نگرانی‌ها را به حق اعلام کرد و گفت که این نگرانی‌ها نباید مانع از سرگیری معاملات تجاری فی‌مابین شود. کری در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای لهستانی خود، گفت: «شراکت تجاری بین دو سوی اقیانوس اطلس متفاوت از دیگر موضوعاتی است که ذهن مردم را به خود مشغول کرده است. این موضوع به اشتغالزایی مربوط است و رقابت اقتصادی در عرصه جهانی». به گفته کری، توافقنامه تجاری بین آمریکا و اتحادیه اروپا قدرتمندترین بازار جهانی را ایجاد خواهد کرد. هیات‌های مذاکره‌کننده آمریکا و اتحادیه اروپا از یازدهم نوامبر، پنج روز دیگر، دور دوم گفت و گوهای تجاری خود را در بروکسل آغاز می‌کنند. این گفت‌وگوها که از سال ۲۰۱۱ در جریان است، با هدف امضای توافق‌نامه‌ای صورت می‌گیرد که موانع تجاری را بین دو طرف حذف می‌کند. ارزش سالانه تجارت بین آمریکا و اتحادیه اروپا حدود ۶۱۳ میلیارد دلار ارزیابی می‌شود. به گفته مقام‌های اروپایی، با امضای توافقنامه جامع تجاری با آمریکا، نیم درصد به رشد اقتصادی سالانه کشورهای عضو افزوده می‌شود. این مذاکرات در حالی برگزارمی شود که اعضای اتحادیه اروپا، به خصوص آلمان، فرانسه و اسپانیا خواهان پاسخگویی آمریکا به نگرانی‌های خود درباره فعالیت‌های محرمانه شنود از مکالمات دیجیتال مقام‌ها و شهروندان کشورهای خود شده‌اند.