درگوشی آمریکا به اسرائیل

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، هشداری کوتاه اما شدید به ایران داشت؛ زیرا این کشور قول داده بود علیه اسرائیل به دلیل حمله هوایی به کنسولگری خود در دمشق انتقام بگیرد. بایدن گفت: «نکن».اما تحلیلگران می‌گویند که ایران به احتمال زیاد حمله خود را آغاز خواهد کرد که ترس از یک جنگ منطقه‌ای را افزایش می‌دهد و محدودیت تلاش‌های بازدارنده ایالات متحده در خاورمیانه را نشان می‌دهد. «علی حرب» در گزارش ۱۲آوریل در الجزیره نوشت، حاشیه‌ها و تنش‌های ناشی از آن فشار بیشتری بر سیاست خارجی واشنگتن وارد کرده است. در حال حاضر، ایالات متحده بین دو اولویت به ظاهر متضاد گرفتار شده است: ارائه حمایت بی قید و شرط از اسرائیل و جلوگیری از گسترش درگیری در غزه.

تریتا پارسی، معاون اجرایی موسسه کوئینسی، گفت: «بایدن فرمولی را به‌کار گرفته که تاکنون کاملا فاجعه‌بار بوده است.» پارسی گفت بایدن باید اسرائیل را به خاطر حمله به سفارت ایران در اول آوریل، نقض قوانین بین‌المللی و به خطر انداختن نیروهای آمریکایی در منطقه سرزنش می‌کرد. اما به گفته او، دولت بایدن به اسرائیل با وعده حمایت از این رژیم پاداش می‌دهد. ایالات متحده -برخلاف برخی از متحدان عرب و غربی خود- حمله اسرائیل به تاسیسات دیپلماتیک ایران در سوریه را که منجر به کشته شدن هفت تن از اعضای سپاه پاسداران از جمله دو ژنرال شد، محکوم نکرده است. با این حال، کاخ سفید به سرعت از حمله فاصله گرفت و تاکید کرد که ایالات متحده در آن دخالتی نداشته است.

گزارش شده که دیپلمات‌های آمریکایی این هفته با همتایان خود در سراسر جهان صحبت کرده تا خواستار خویشتنداری ایران شوند. مقامات ایالات متحده درحالی‌که خواستار کاهش تنش هستند، بر حمایت «آهنین» کشورشان از اسرائیل نیز تاکید کرده و نگرانی از رویارویی مستقیم واشنگتن و تهران را افزایش داده‌اند.بایدن روز جمعه گفت: «ما به دفاع از اسرائیل پایبند هستیم. ما از اسرائیل حمایت خواهیم کرد. ما به دفاع از اسرائیل ادامه خواهیم داد و ایران موفق نخواهد شد.» پنتاگون و وزارت امور خارجه نیز مواضع مشابهی را ابراز کرده‌اند. پارسی گفت: «این امر اسرائیل را از هرگونه انگیزه برای کاهش تنش بازمی‌دارد.»

پارسی افزود که حمایت بایدن از اسرائیل منعکس‌کننده رویکرد «آغوش خرس» او در برابر بنیامین نتانیاهو، در آغاز جنگ غزه است که به کشتارهای دسته‌جمعی و نقض حقوق در خاک فلسطین چراغ سبز نشان داد. پارسی به الجزیره گفت: «این به شکل‌گیری استراتژی اسرائیل که هیچ محدودیتی نمی‌شناخت و به قوانین بین‌الملل اهمیتی نمی‌داد، کمک کرد؛ زیرا آنها فهمیده بودند که بایدن از آنها حمایت خواهد کرد.» سینا طوسی، کارشناس ارشد اندیشکده مرکز سیاست بین‌الملل، رویکرد ایالات متحده به این بحران را «ریاکارانه و متناقض» خواند. طوسی به الجزیره گفت: «آنها از همه طرف‌های دیگر در منطقه می‌خواهند که خویشتن‌دار باشند و دائما به ایرانی‌ها می‌گویند بحران را تشدید نکنید؛ درحالی‌که اسرائیلی‌ها را تشویق می‌کنند تا با مصونیت کامل عمل کنند.»

ایران: اسرائیل باید مجازات شود

طوسی افزود: تعهد ایران به انتقام‌جویی تا حدی ناشی از این تصور است که آمریکا و اسرائیل معتقدند می‌توانند بدون واکنش شدید تهران که خواهان جنگ منطقه‌ای نیست، آسیب‌رسانی کنند. طوسی به الجزیره گفت، اما اکنون ایران می‌خواهد خطی استوار ترسیم کند: «خیلی دقیق می‌توان گفت که سیاست ایالات متحده ما را به این وضعیت کشانده است.» ارتش اسرائیل سال‌هاست که مکان‌های مرتبط با ایران در سوریه را هدف قرار داده؛ زیرا تهران حضور نظامی خود را در این کشور تقویت کرده است.

اما کارشناسان می‌گویند تهران بمباران یک مرکز دیپلماتیک را اقدامی وقیحانه می‌دانست که نباید بی پاسخ بماند. رهبر معظم ایران روز چهارشنبه گفتند: «وقتی به کنسولگری ما حمله می‌کنند، به این معنی است که به خاک ما حمله کرده‌اند. رژیم صهیونیستی اشتباه کرد و باید مجازات شود و مجازات خواهد شد.» باید دید آن مجازات وعده داده شده کجا و چگونه خواهد بود؛ اما اگر این اتفاق بیفتد، می‌تواند نقطه عطفی در گسترش درگیری غزه باشد. چندین کشور در این هفته به شهروندان خود نسبت به سفر به منطقه هشدار داده‌اند. جنگ غزه که بیش از ۳۳۰۰۰ فلسطینی را به شهادت رسانده، در حال حاضر فراتر از محدوده باریکه غزه گسترش یافته است.

حزب‌الله لبنان هر روز با نیروهای اسرائیلی تبادل آتش می‌کند. حوثی‌ها موشک‌ها و پهپادها را به سمت کشتی‌های مرتبط با اسرائیل در دریای سرخ شلیک می‌کنند و خواستار پایان جنگ هستند و ائتلاف به رهبری آمریکا این گروه یمنی را هدف قرار می‌دهد تا حملات آن را متوقف کند. اما بر اساس گزارش‌های متعدد رسانه‌ها، به نظر می‌رسد که پس از توقف حملات گروه‌های مسلح عراق به پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه -به درخواست تهران- روند تشدید تنش منطقه‌ای تا حدودی فروکش کرده است. حمله پهپادی گروه‌های عراقی، سه سرباز آمریکایی را در پایگاهی در نزدیکی مرز اردن و سوریه کشت. سپس ایالات متحده با یکسری حملات در عراق و سوریه تلافی کرد؛ اما بحران در نهایت مهار شد.

فشار بر آمریکا و اسرائیل

اکنون منطقه بار دیگر به چشم‌انداز یک درگیری گسترده خیره شده است. ولی نصر، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه جان هاپکینز می‌گوید: «اکنون به جای ایران، فشار بر اسرائیل و آمریکا است و اظهارات تهدیدآمیز زیادی متوجه ایران می‌شود به این امید که ایرانی‌ها اقدامی نکنند؛ اما این قالب برای اولین‌بار توسط اسرائیل ریخته شد.» بایدن نمی خواهد که ایالات متحده به جنگ با ایران کشیده شود، به‌ویژه که او به دنبال انتخاب مجدد در نوامبر است. نصر افزود: اما سیاست پیش‌فرض واشنگتن برای مدت طولانی حمایت از اسرائیل بوده است: «موضع آمریکا این است که آنها نمی خواهند جنگ گسترش یابد. آنها نمی‌خواهند به جنگ با ایران کشیده شوند. آنها نمی‌خواهند جنگ غزه به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل شود. آنها ممکن است در پشت پرده به اسرائیل چیزهایی بگویند، اما من فکر می‌کنم علنا می‌خواهند به ایران هشدار دهند که جنگ را نیز تشدید نکند.» اما وی افزود که هر کشوری باید در سیاست خارجی خود، سیاست داخلی را هم مد نظر داشته باشد و «در ایالات متحده، اعطای ضمانت‌های آهنین به دفاع از اسرائیل از قبل امری مسلم است.»