به قول یکی از مقام‌های دیپلماتیک، مکرون که در داخل کشور به‌لیل تصمیمش برای افزایش سن بازنشستگی زیر بار فشار و انتقاد است و تلاش‌های مکررش برای منصرف کردن همتای روس خود از دنبال کردن یک جنگ طولانی با درهای بسته مواجه شده، اکنون به چین به‌عنوان «تنها کشور در جهان» روی آورده است که می‌تواند محاسبات مسکو را درباره اوکراین تغییر دهد.«راجر کوهن» در گزارش ۵آوریل در نیویورک‌تایمز نوشت، این مقام که مطابق با رویه دیپلماتیک فرانسه خواست نامش فاش نشود، گفت: «فقط چین می‌تواند اثر دگرگون‌کننده در تغییر بازی داشته باشد. ما می‌دانیم که چینی‌ها روسیه را محکوم نمی‌کنند؛ اما رئیس‌جمهور تلاش زیادی کرده تا ببیند چگونه با چین می‌توانیم به نفع اوکراینی‌ها عملکرد مفیدی داشته باشیم.» اینکه مکرون دقیقا چه چیزی در ذهن دارد، مشخص نیست. چین هرگز حمله روسیه به اوکراین را محکوم نکرده است. این کشور از استفاده از کلمه «جنگ» برای توصیف حمله روسیه اجتناب کرده است. این کشور شراکت «بدون محدودیت» و ضدغربی با مسکو را پذیرفته است که ماه گذشته با سفر رئیس‌جمهور «شی جین‌پینگ» به روسیه و اعلام مشترک «عصر جدید» رهایی از آنچه دو کشور آن را سلطه آمریکا می دانند، تقویت شد.

اما رهبر فرانسه دوست دارد سوزن‌هایی را نخ کند که برای دیگران نامرئی باشد. به نظر می‌رسد که او به اندازه کافی نگرانی چینی‌ها درباره جنگ پوتین را با نبوغ دیپلماتیک تشخیص داده است. همان‌طور که پوتین در ماه سپتامبر اذعان کرد، چین «پرسش‌ها و نگرانی‌های» خود را درباره جنگ ابراز کرده است. برخلاف پوتین، این کشور علاقه‌ای به مانور قدرت هسته‌ای ندارد و این کشور بر اساس پیشنهاد ماه گذشته ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین مبنی بر اینکه چین می‌تواند در تلاش برای حل‌وفصل «شریک شود»، درها را نبست. ایالات متحده نقش چین در قضیه صلح اوکراین را نادیده گرفته و به شکلی کوچک‌انگارانه به آن می‌نگرد. ایالات متحده دست رد به سینه طرح مبهم ۱۲ماده‌ای چین که در فوریه ارائه شده بود، زد.

اما در بیانیه ریاست‌جمهوری فرانسه آمده است که مکرون در آستانه عزیمت به پکن با همتای آمریکایی خود صحبت کرد و دو رهبر «آرزوهای مشترک خود را برای مشارکت چین در تسریع در پایان دادن به جنگ در اوکراین» را اعلام کردند. با این حال، تفاوت‌های واضحی درباره رویکردهای چین وجود دارد. اینکه چین موضع مستقل خود را حفظ می‌کند برای مکرون جذابیت سیاسی قوی دارد؛ زیرا توسعه اروپا به‌عنوان یک قدرت جهانی برای او موضوعی تکراری است. مکرون از موضع تند دولت بایدن در قبال چین انتقاد کرده و معتقد است که هرگونه جداسازی یا «قطع پیوند» با توجه به منافع اقتصادی گسترده‌ای که در خطر قرار می گیرد، برای اروپا خوب نیست. صنعت خودروی آلمان به‌طور عمده به بازار چین وابسته است؛ توافق احتمالی با چین برای فروش ده‌ها هواپیمای ایرباس اروپایی در حال مذاکره است.

برای چین نیز، در زمانی که روابط با ایالات متحده در پایین‌ترین سطح خود در دهه‌های اخیر قرار دارد، یافتن شرکایی در اروپا، به‌ویژه فرانسه و آلمان، منافع اقتصادی و استراتژیک قابل‌توجهی را در ادامه مسیر بازگشایی چین پس از کووید به دنبال دارد. «فو کونگ» سفیر چین در اتحادیه اروپا، در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز قبل از سفر مکرون، از اروپا خواست تا از ایالات متحده مستقل‌تر باشد و گفت که نزدیکی چین به روسیه بیش از حد مورد توجه قرار گرفته است. او درباره دوستی «بدون محدودیت» بین دو کشور گفت: «بدون محدودیت» چیزی جز شعار نیست. «شی» در طول سفر سه روزه مکرون بیش از شش ساعت با او دیدار کرد - رفتاری استثنایی که به منزله ابراز قصد دیپلماتیک جدی است- از جمله دیدار مشترک از شهر جنوبی گوانگژو، جایی که رهبر چین ارتباطات خانوادگی قوی در آنجا دارد.

ماه گذشته، رئیس‌جمهور چین ایالات متحده را متهم کرد که کشورهای غربی را در یک کارزار «مهار، محاصره و سرکوب همه‌جانبه» علیه چین رهبری می‌کند. واضح است که او فرانسه را به‌عنوان یک طرف مهم می‌بیند؛ زیرا دولت بایدن کنترل‌های شدید صادرات را با هدف قطع دسترسی چین به فناوری‌های حیاتی اعمال می‌کند. از طریق گسترش همکاری اقتصادی با اروپا از نوعی که ایالات متحده آمادگی ارائه آن را ندارد، مکرون ممکن است اهرمی در متقاعد کردن چین برای ایفای نقش دیپلماتیک سازنده‌تر در اوکراین داشته باشد. دستاورد اخیر چین در میانجی‌گری برای توافق غیرمحتمل بین عربستان سعودی و ایران برای احیای روابط دیپلماتیک، نشانه روشنی از جاه‌طلبی جدید این کشور بود. برای حزب کمونیست چین، رشد قوی ضامن ضروری اقتدار آن است. اما رشد سال گذشته به ۳درصد کاهش یافت که پایین‌ترین نرخ در سال‌های اخیر است. اروپا می‌تواند بیشتر از روسیه در رونق اقتصادی چین سهیم باشد، باوجود همه صحبت‌هایی که درباره شراکت «بدون محدودیت» می‌شود.

اخبار مرتبط