اعراب و رویای افزایش ظرفیت تولید نفت - ۲۵ مرداد ۸۵

گروه بین‌الملل- بهای جهانی نفت برای دومین روز پیاپی در بازارهای جهانی کاهش پیدا کرد. آرامشی که آتش‌بس خاورمیانه به جهان نفت هدیه کرده است بسیار بر قیمت‌ها تاثیر گذاشته و معامله‌گران نفتی را نسبت به آینده تامین نفت‌‌خام امیدوار کرده است. براساس گزارش پایگاه خبری - تحلیلی بلومبرگ، دیروز قیمت نفت‌خام به زیر ۷۳دلار سقوط کرده و به ۸۲/۷۲دلار در هر بشکه رسید. نفت وست‌تگزاس اینترمدیت در حالی دو روز پی‌در‌پی با کاهش قیمت روبه‌رو می‌شود که همچنان در آینده عرضه آن شک و تردید وجود دارد. ماه سپتامبر بحرانی‌ترین ماه در خلیج‌‌های آمریکا برای وقوع بحران است و هنوز تکلیف نفت خلیج پرودهو نیز مشخص نشده است. اما تحلیلگر بلومبرگ با برشمردن تمامی این دلایل همچنان آنها را در مقابل آتش‌بس خاورمیانه ناچیز می‌داند. خاورمیانه در حال حاضر نزدیک به ۵/۳۴درصد از نیاز ۸۴ میلیون بشکه‌ای نفت‌خام جهان را تولید می‌کند و این مساله به هیچ عنوان با تولید نفت ایالات‌متحده یا دیگر تولیدکنندگان نفت قابل قیاس نیست. شاید تنها مشابهی که بتوان برای آن پیدا کرد قطع صادرات گاز روسیه به اروپا باشد. روسیه نزدیک به ۲۵درصد گاز اروپا را تامین می‌کند و قطع ارسال گاز از روسیه به اروپا می‌تواند فرجامی نامطلوب داشته باشد. اما از کاهش قیمت نفت به دلیل آتش‌بس خاورمیانه که بگذریم، بقیه اخبار رسیده از بازار نفت نیز اخبار مثبت و امیدوارکننده‌ای است. اولین خبر خوب برای بازارهای نفتی کاهش میزان تقاضا برای گازوئیل در آمریکا است. براساس گزارش دیروز دپارتمان انرژی آمریکا، میزان تقاضا برای گازوئیل نسبت به هفته گذشته به طور چشمگیری کاهش یافته است به همین دلیل هر گالن آمریکایی گازوئیل معادل ۷۵/۴لیتر با کاهش ۳۸/۷سنتی روبه‌رو شد.

خبر خوش دوم برای بازارهای نفتی بازگشت نیمی از تولید شرکت بریتیش پترولیوم به مدار از روز جمعه بود. براساس گزارش دفتر بی‌پی در آلاسکا از روز جمعه تولید این شرکت از میدان نفتی پرودهو به میزان روزانه ۲۰۰هزار بشکه آغاز خواهد شد. این میزان ۵۰هزار بشکه بیشتر از میزان عنوان شده در روز دوشنبه است. هر چند این تولید تنها نیمی از ظرفیت بی‌پی در میدان پرودهو است اما باید در نظر گرفت که همین افزایش عرضه هم به طور فیزیکی بازار را تامین می‌کند و هم به جو روانی بازار نفت حالت مثبت می‌دهد. زیرا شایعاتی که پیرامون زمان راه‌اندازی این میدان نفتی در آینده نامعلوم به وجود آمده بود اندکی کاهش پیدا خواهد کرد. براساس گفته‌های نیل چاپمن، سخنگوی بریتیش پترولیوم ادامه عملیات مرمت خط لوله آلاسکا همچنان ادامه خواهد یافت.

افزایش توان نفتی اعراب

در حالی که بسیاری از تحلیلگران ضعف عرضه‌کنندگان نفت در این روزها را عدم سرمایه‌گذاری در سال‌های قبل می‌دانند، دیروز گلف‌نیوز چاپ امارات متحده عربی، از افزایش توان نفتی اعراب در آینده خبر داد.

براساس نوشته این روزنامه، اعراب سال‌ها است که بر روی ساخت پالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و به همین دلیل در ۵ سال گذشته ظرفیت پالایشگاه‌های آنها روزانه ۶۰۰هزار بشکه افزایش یافته است.

اعراب و در راس آنها عربستان، کویت و قطر طرح‌های توسعه‌ای را در دست احداث دارند که می‌تواند ظرفیت پالایشگاه‌های عربی را به طور چشمگیری افزایش دهد.

در صورت آماده شدن این طرح‌های توسعه ظرفیت پالایشگاه‌های عربی نزدیک به ۲میلیون بشکه اضافه خواهد شد.

عربستان به عنوان مسلط‌ترین چهره نفتی جهان توانسته است از سال ۲۰۰۱ تاکنون ظرفیت پالایش خود را از ۷۹/۱میلیون بشکه در روز به ۱۲/۲میلیون بشکه برساند.

کویت دیگر امیرنشین نفت‌خیز حاشیه خلیج‌فارس نیز توانسته در همین مدت ظرفیت پالایشگاهی خود را از ۶۵۵هزار بشکه در روز به ۹۳۰هزار بشکه برسند.

اما براساس آماری که گلف‌نیوز ارائه کرده است ظرفیت پالایشگاه‌های کل جهان عرب در بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ از ۶میلیون و ۸۶۰هزار بشکه به ۷میلیون و ۴۸۰هزار بشکه رسیده است.

این آمار نشانگر آن است که اعراب در این سال‌ها بیش از آن که به فکر استفاده از نفت و صادرات محصولات نفتی بوده باشند، به دنبال فروش هرچه بیشتر نفت خام بوده‌اند و این در حالی است که فروش مشتقات نفتی می‌تواند میلیاردها دلار بیشتر به خزانه‌های آنها سرازیر کند.

براساس برنامه زمانبندی اعراب، ظرفیت تولید پالایشگاه‌های این کشورها تا سال ۲۰۱۰ میلادی به بیش از ۵/۹میلیون بشکه خواهد رسید که این مساله می‌تواند بخشی از زیان این کشورها را جبران کند.

براساس برآوردهای سازمان بین‌المللی انرژی، مجموع کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا تا پایان سال ۲۰۳۱ بیش از ۱۱۱میلیارد دلار در بخش‌های مختلف پالایشگاهی سرمایه‌گذاری خواهند کرد.

تنها در این صورت است که این کشورها می‌توانند به صادرکننده قابل قبول محصولات نفتی تبدیل شده و سود واقعی ذخایر عظیم نفتی خود را به دست آورند.

در حال حاضر امارات متحده عربی و برخی دیگر از کشورهای عرب تنها یک یا دو پالایشگاه نفت با ظرفیت روزانه کمتر از ۵۰۰هزار بشکه دارند که این مساله اصلا به سود آنها نیست.