مهم‌ترین تحولات بازار خودرو در سه سال اخیر

گروه خودرو - در مقالات مختلفی که در بیشتر نشریات دنیا به چاپ رسیده، از ورشکستگی خودروسازان آمریکایی و به دنبال آن تضعیف بازار خودرو در سراسر دنیا به خصوص در کشورهای صنعتی، به عنوان مهمترین تحولات صنعت خودروسازی نام برده شده است. این در حالی است که دیک اسلانسکی رییس مرکز مطالعات ارک (arc) که مطالعه روی تحولات بزرگ اقتصادی در کشورهای مختلف را بر عهده دارد، مهمترین تحول در صنعت خودروسازی را بازسازی این صنعت در سال ۲۰۱۰ میلادی و بعد از رکود بزرگ دو سال گذشته می‌داند.

وی در این مورد می‌گوید: شرکت‌های خودروسازی موفق شدند تا خود را بازسازی کنند و دوباره به فعالیت اقتصادی باز گردند. این مساله سبب شد تا فروش خودرو در آمریکا رشد کند و انتظار می‌رود این روند تا انتهای سال جاری میلادی هم ادامه داشته باشد.

دیک اسلانسکی می‌افزاید: در سال ۲۰۱۰ میلادی دو شرکت جی ام و کرایسلر با استفاده از کمک‌های مالی دولت از ورشکستگی خارج شدند و شرکت فورد با استفاده از منابع مالی بخش خصوصی به بازسازی بخش‌های آسیب‌دیده پرداخت. البته سرمایه‌گذاری روی بازارهای در حال توسعه هم از همین سال آغاز شد و هم اکنون دو کشور چین و روسیه بزرگترین بازارهای در حال توسعه در دنیا محسوب می‌شوند.

در سال ۲۰۱۰ میلادی برای اولین بار طی بیست سال گذشته سهم کشورهای در حال توسعه در بازار خودروی دنیا به مرز ۵۱ درصد رسید، یعنی بیش از نصف بازار خودروی دنیا به بازارهای در حال توسعه اختصاص یافت. این در حالی است که در سال ۲۰۰۵ میلادی سهم کشورهای در حال توسعه در بازار خودروی دنیا کمتر از ۳۰ درصد بود.

اسلانسکی در مورد بازسازی شرکت‌های خودروسازی آمریکایی بعد از رکود سال ۲۰۰۷ میلادی می‌گوید: در سال ۲۰۱۰ میلادی نه تنها خودروسازان شاهد افزایش فروش خود در بازار بودند بلکه برای کاهش هزینه‌ها اقدام به حذف برخی از برندهای مطرح و شناخته شده خود از چرخه تولید کردند.

به عنوان مثال جنرال موتورز برندهای پونتیاک و ساتورن و‌هامر و ساب را تعطیل کرد و فورد از طریق تعطیل کردن برخی از کارخانه‌ها و خطوط تولید خود در سراسر آمریکا شمار مدل‌های خود را از ۱۸۰ مدل به۲۰ مدل تقلیل داد. رییس مرکز بین‌المللی مطالعات خودرو پیش‌بینی می‌کند تا ده سال آینده بازار خودروهای نو در دنیا به مرز ۱۰۰ میلیون دستگاه می‌رسد که بخش اعظم این تقاضا به کشورهای در حال توسعه واقع در آسیا و اقیانوسیه اختصاص دارد.

همچنین پیش‌بینی‌هایی در مورد فروش بیش از ۵۰ میلیون دستگاه خودرو در چین تا سال ۲۰۲۰ میلادی ارائه شده است و برخی از کارشناسان معتقدند تا سال ۲۰۲۰ میلادی رکورد فروش در هند و برزیل هم شکسته می‌شود.

به هر حال در صورت تحقق هر یک از دو پیش‌بینی ارائه شده نیاز برای تولید خودروهای جدید و متناسب با نیاز کشورهای در حال توسعه کلیدی‌ترین ابزار در جهت باقی ماندن در بازار است، بازاری که تا به امروز به کشورهای صنعتی تعلق داشت و حال سهم کشورهای در حال توسعه در آن زیادتر شده است. اسلانسکی می‌گوید: پیش‌بینی فروش بیش از ۱۰۰ میلیون دستگاه خودروی جدید تا سال ۲۰۲۰ میلادی بود که سبب شد شرکت‌های خودروسازی بزرگ سرمایه‌گذاری خود در بازارهای در حال توسعه را افزایش دهند.

به عنوان مثال فورد ۳۵۰ میلیون دلار و جنرال موتورز ۲۳۰ میلیون دلار در کارخانه‌های کشور چین سرمایه‌گذاری کردند و تلاش برای تصاحب سهم بیشتری از بازار روسیه توسط این دو برند آمریکایی ادامه دارد. رشد تقاضا برای انواع خودرو در کشورهای هند و اندونزی هم خیل بزرگی از سرمایه‌گذاران در صنعت خودروسازی را به این دو بازار روانه کرده است. هند و اندونزی از پرجمعیت‌ترین کشورهای آسیا هستند و هر ساله میلیونها نفر بر جمعیتی که متقاضی خرید خودرو هستند اضافه می‌شود. اسلانسکی در این مورد می‌گوید: رقم ۱۰۰ میلیون دستگاه خودرو تا ده سال اینده رقم وسوسه‌کننده‌ای است به خصوص که بیش از ۵۱ درصد از آنها به کشورهای در حال توسعه اختصاص دارد. شاید همین مساله سبب شد تا سیر بازسازی صنعت خودروسازی در دنیا بیش از دیگر صنایع باشد و این صنعت زودتر از اقتصاد دنیا و حتی دیگر صنایع از رکود خارج شده است.

مصرف کنندگان چه می‌خواهند

هم اکنون مهمترین مشکل صنعت خودروسازی عرضه خودرویی است که مصرف‌کنندگان متقاضی آن باشند. تغییر بزرگ صنعت خودروسازی و تولید خودروهای الکتریکی به جای خودروهایی که با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند، در روزهای اخیر بسیار مورد توجه بود.

اما آیا مصرف‌کنندگان به راستی خواستار خرید خودروهای الکتریکی هستند یا اینکه خودروهای بنزینی را ترجیح می‌دهند؟ مطالعات نشان می‌دهد خودروهای الکتریکی نسل جدید خودروهای مورد استفاده در دنیا هستند ولی هزینه تمام شده برای تولید آنها به خصوص هزینه تولید باتری‌های لیتیوم یونی بسیار زیاد است و مردم در دنیای امروزی نمی‌توانند این هزینه را پرداخت کنند. بنابراین تا یک دهه آینده همچنان خودروهای بنزینی مورد استفاده بشر خواهند بود و به همین دلیل خودروهای کم مصرف نقش بزرگی در بازار ایفا می‌کنند و تقاضا برای خودروهای هیبریدی و کم مصرف زیاد تر از خودروهای الکتریکی است. توجه به نیاز بازار مصرف کلیدی‌ترین مساله در هر بازاری است و بازار خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین نه تنها بازار کشورهای صنعتی و بازار آمریکا بلکه تمامی بازارهای در حال توسعه دنیا نیز شاهد تغییر بزرگی هستند که نشان‌دهنده تفاوت در سلیقه مردم است. شرکت‌های خودروسازی هم برای پاسخگویی به همین تغییر در سلیقه، اقدام به تعطیل کردن برخی برندها و حتی انتقال کارخانه‌های خود به کشورهای در حال توسعه و در نهایت کاهش قیمت محصولاتشان کرده‌اند.