دفاع اوباما از توافق در آستانه نطق جنجالی

گروه دیپلماسی: با شروع دور جدید گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و آمریکا، نبض مذاکرات در دهکده زیبای مونترو سوئیس تندتر شده است. همگام با رسیدن طرفین به خط پایانی گفت‌وگوها در سه هفته مانده به پایان اولین ضرب‌الاجل (۳۰ مارس-۱۱ فروردین)، هیاهوهای نخست‌وزیر افراطی اسرائیل نیز اگر‌چه پر‌سر‌و‌صداتر، اما کم فروغ تر از همیشه در حال شنیده شدن است. در همین ارتباط وزیر خارجه آمریکا و همچنین سخنگوی دستگاه دیپلماسی این کشور در هشدارهای جداگانه به نتانیاهو گفتند که از افشای اطلاعات مذاکرات هسته‌ای خودداری کند، چرا که افشای جزئیات توافق، خیانت آشکار به منافع آمریکا است. همزمان رئیس‌جمهوری آمریکا نیز با انتقاد از مواضع نتانیاهو و اذعان به پیشرفت‌های هسته‌ای گفت ایران باید برنامه هسته‌ای خود را دست‌کم به مدت ۱۰ سال به گونه‌ای که قابل راستی‌آزمایی باشد در سطح فعلی نگه دارد تا بتوان به یک توافق جامع هسته‌ای دست یافت. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری «رویترز» در واکنش به انجام سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی علیه مذاکرات هسته‌ای در کنگره که مورد مخالفت کاخ سفید قرار گرفته است، تاکید کرد: «شکافی که بر سر سخنرانی روز سه‌شنبه نخست‌وزیر اسرائیل در کنگره پیش آمده یک دردسر بود، اما این مساله تخریب دائمی روابط آمریکا و اسرائیل نیست.» رئیس‌جمهوری آمریکا با انتقاد از مواضع سخت نتانیاهو در این باره، گفت: «میان دولت آمریکا و اسرائیل اختلاف نظر قابل‌توجهی بر سر چگونگی رسیدن به هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای وجود دارد.» گفت‌وگوی اوباما با رویترز در حالی انجام شد که ساعاتی پیش از آن نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در لابی ایپک که بزرگ‌ترین لابی حامی صهیونیست‌ها در آمریکا به شمار می‌آید سخنرانی کرد. نتانیاهو دیروز سه شنبه هم در کنگره آمریکا که به دعوت جمهوری‌خواهان صورت گرفت، حضور یافت.

در پاسخ به این رفتار، رئیس‌جمهوری آمریکا بار دیگر مخالفتش را با سخنرانی نتانیاهو در کنگره اعلام کرد و گفت که نخست‌وزیر اسرائیل با مخالفتش با توافق اولیه ژنو که در سال ۲۰۱۳ حاصل شد اشتباه کرده است.» او ادامه داد: «نتانیاهو همه جور ادعایی را مطرح کرد. اینکه این توافق یک توافق بسیار بدی خواهد بود. اینکه ایران با این توافق توانسته است (با رهایی از تحریم‌ها) به سرمایه خود به ارزش ۵۰ میلیارد دلار دست پیدا کند و اینکه ایران به این توافق پایبند نخواهد بود، اما هیچ یک از آنها درست از آب درنیامد.» باراک اوباما در بخش دیگری از این گفت‌وگو به موضوع توافق هسته‌ای و محدودیت‌هایی پیش روی ایران اشاره کرد و ادامه داد: «ایران باید برنامه هسته‌ای خود را دست‌کم به مدت ۱۰ سال به گونه‌ای که قابل راستی‌آزمایی باشد در سطح فعلی نگه دارد تا بتوان به یک توافق جامع هسته‌ای دست یافت.» او افزود: «اگر در حقیقت ایران حاضر باشد که برنامه هسته‌ای خود را برای مدت چند سال که دو رقمی باشد در مرحله کنونی نگه دارد و درواقع بخش‌هایی از آن را به عقب برگرداند و اگر ما راهی برای راستی‌آزمایی آن داشته باشیم، هیچ گام دیگری وجود نخواهد داشت که بتوانیم برای اطمینان یافتن از عدم دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای برداریم.» اوباما تاکید کرد: «هدف آمریکا این است که اطمینان یابد دست‌کم یک سال میان زمانی که ما می‌فهمیم ایرانی‌ها برای سلاح هسته‌ای تلاش می‌کنند و درواقع می‌توانند آن را بسازند فاصله وجود داشته باشد.» طی هفته‌های اخیر گزارش‌هایی منتشر شده است مبنی بر اینکه ایران و آمریکا به توافقی رسیده‌اند که براساس آن تهران ابتدا به مدت دوره‌ای ۱۰ساله برنامه هسته‌ای‌اش را محدود می‌کند و سپس می‌تواند به تدریج فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را افزایش دهد. این در حالی است که کاخ سفید هفته گذشته حصول چنین توافقی را قویا تکذیب کرد.

اوباما در ادامه با انتقاد از تلاش جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در مجلس سنای آمریکا برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات تا ۳۰ ژوئن سال ۲۰۱۵ گفت که این اقدام می‌تواند روند مذاکرات را تضعیف کند. او تاکید کرد: «من نسبت به اظهارات بنیامین نتانیاهو کمتر از اقدامات احتمالی کنگره نگرانم چون این کار آنها می‌تواند مذاکرات را پیش از تکمیل آن نابود کند.» رئیس‌جمهوری آمریکا به‌‌رغم حصول پیشرفت‌های اخیر در مذاکرات هسته‌ای گفت که ارزیابی‌اش درباره احتمال به دست آمدن توافق جامع هسته‌ای تغییر نکرده و بر این باور است که شانس موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات کمتر از ۵۰ درصد است. اوباما در عین حال تاکید کرد: «احتمال اینکه اکنون به یک توافق برسیم بسیار بیشتر از ۳ یا ۵ ماه گذشته است.

پاسخ ظریف به اوباما

همزمان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در پاسخ به اظهارات اوباما تاکید کرد که ایران با صداقت وارد مذاکره شده و تا دستیابی به حقوق هسته‌ای مردم ایران به این مذاکرات ادامه خواهد داد و تسلیم زیاده‌خواهی‌ها و مواضع غیرمنطقی طرف مقابل نخواهد شد. وزیر امورخارجه درباره سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «سخنان اوباما به روشنی نشان‌دهنده این واقعیت است که ایالات متحده آمریکا در طول چند دهه گذشته تهدیدهای مستقیم و غیرمستقیم نظامی و تحریم‌های ظالمانه وغیرقانونی متعددی را علیه ایران اعمال داشته است.» ظریف تاکید کرد: «این سخنان همچنین نشان می‌دهد آمریکا به این نتیجه رسیده که سیاست تهدید و تحریم، سیاستی شکست خورده است و این گونه اقدامات قادر به مقابله با عزم راسخ و همت بلند ملت ایران در دستیابی به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و پیشرفت در زمینه بهره‌برداری از آن، نبوده و نخواهدبود.» وزیر امور خارجه افزود: «روشن است که مواضع اوباما برای جلب افکار عمومی آمریکا و مقابله با تبلیغات نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و سایر مخالفان تندرو مذاکرات و در قالب کلمات و عبارات غیرقابل قبول و تهدیدآمیز مطرح شده است.» وزیر خارجه همچنین در پایان دور اول گفت‌وگوها با وزیر خارجه آمریکا گفت: «این دوره از مذاکرات فرصت مناسبی است تا دو وزیر درباره موضوعات سیاسی به‌ویژه نحوه رفع فوری تحریم‌ها گفت‌وگو کنند.» ظریف گفت: «امیدواریم در این مذاکرات بتوانیم گام‌های اساسی برداریم.»

هشدار کری به نتانیاهو

در بحبوحه افزایش تنش‌ها بین آمریکا و رژیم صهیونیستی، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هشدار داد، افشای اطلاعات مربوط به مذاکرات هسته‌ای به احتمال موفقیت آن آسیب می‌زند. به گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، جان کری در سخنرانی در بیست و هشتمین نشست عادی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، ظاهرا در اشاره به سفر نتانیاهو به واشنگتن و سخنرانی‌اش در کنگره بدون نام بردن از وی به خبرنگاران گفت گزارش‌های منتشره درباره افشای جزئیات گزینشی مذاکرات هسته‌ای جاری در روزهای آینده وی را نگران کرده است. وزیر امور خارجه آمریکا افزود: «با صراحت می‌گویم علنی کردن چنین اطلاعات محرمانه‌ای، دستیابی به هدفی را که اسرائیل و دیگر کشورها برای امضای توافقی خوب خود را در آن شریک می‌دانند، دشوارتر می‌کند.» همزمان خبرگزاری رویترز گزارش داد که وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه به ریاض می‌رود تا به ملک سلمان اطمینان دهد هرگونه توافق هسته‌ای با ایران مطابق با منافع عربستان خواهد بود.

خیانت اسرائیل به اعتماد آمریکا

همگام با هشدار وزیر خارجه آمریکا به نتانیاهو، ماری هارف سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفت که انتشار اطلاعات مذاکرات هسته‌ای با ایران توسط اسرائیل خیانت به اعتماد واشنگتن به تل‌آویو است. به گزارش «ایرنا»، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه آمریکا، هارف در نشست خبری خود با اشاره به سفر جان کری وزیر امور خارجه این کشور به ژنو برای ادامه رایزنی‌های هسته‌ای گفت: یقینا به دلیل اینکه زمان برای رسیدن به توافق هسته‌ای رو به اتمام است، به‌سختی تلاش می‌کنیم در سطح وزرا و معاونان سیاسی هیات‌ها به پیشرفت برسیم. او در پاسخ به اینکه آیا حضور نتانیاهو در واشنگتن و سخنرانی‌اش در کنگره بر روند مذاکرات تاثیر می‌گذارد، گفت: «تمرکز ما در اتاق مذاکرات بر این است که آیا می‌توانیم برای رسیدن به توافق جامع پیشرفت کنیم، توافقی که یک سال آستانه رسیدن به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای ایران را به تعویق اندازد.» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین در این مورد که کری خواستار محرمانه بودن مذاکرات شده است، گفت: «به نظر من ناامید‌کننده است که بعضی مقامات اسرائیلی می‌گفتند نتانیاهو اطلاعات حساس را (در سخنرانی کنگره) منتشر می‌کند.» هارف ادامه داد: «به نظرم وزیر امور خارجه به این موضوع اشاره کرده است که ما مرتب اطلاعات حساس را در اختیار مقامات اسرائیلی قرار می‌دهیم تا آنها را از روند مذاکرات مطلع سازیم، اما انتشار اطلاعات به هر شکلی به معنای خیانت به اعتماد ماست و به نظر من کری به این نکته اشاره کرده است.»

دفاع رایس از توافق هسته‌ای

مشاور امنیت ملی آمریکا با دفاع از تلاش دولت این کشور برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای با ایران، تاکید کرد: دست نیافتن به توافق بهتر از یک توافق بد است. به گزارش «ایسنا»، به نوشته روزنامه واشنگتن پست، سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا روز دوشنبه در سخنرانی‌اش در لابی صهیونیستی ایپک از منطق دولت این کشور برای مذاکره با ایران برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای دفاع کرد و گفت: «به‌طور ساده باید بگویم که هیچ جایگزین بهتر یا طولانی‌تری برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای از توافق جامعی که ما به دنبال آن هستیم، وجود ندارد.» سوزان رایس که به همراه باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید با خبرگزاری رویترز گفت‌وگو کرده بود در این مصاحبه، تاکید کرد: «بهترین راه برای اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای توافقی است که ۱۰ سال یا بیشتر به طول بینجامد.» او در ادامه تاکید کرد که سروصدا کردن مانع از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نمی‌شود در حالی که دیپلماسی قوی با پشتوانه فشار می‌تواند این کار را انجام دهد.

گفت‌وگوهای عالی با طرف ایرانی داشتیم

وزیر انرژی آمریکا که در مذاکرات هسته‌ای حاضر است بیان کرد که گفت‌وگوهای بسیار عالی با طرف ایرانی داشتیم و مذاکرات به خوبی پیش می‌رود. به گزارش «فرارو» به نقل از بی‌بی‌سی، ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا که در مذاکرات هسته‌ای حاضر است دیروز بعد از پایان دور دوم مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا گفت که گفت‌وگوهای بسیار عالی با طرف ایرانی داشتیم و مذاکرات به خوبی پیش می‌رود. همزمان وزرای خارجه روسیه و آلمان نیز از پیشرفت خوب مذاکرات خبر دادند.