مهدی آقایی، در گفت وگویی که مشروح آن در سایت بازتاب موجود است، در مورد پیش‌فروش بلیت قطار برای سفرهای نوروزی توضیح داده است. سیستم فروش بلیت قطارهای مسافری شما به نظر نارضایتی‌های زیادی را برانگیخته است چراکه در باجه‌های فروش بلیت، مردم هر زمان که مراجعه می‌شود، با پاسخ «بلیت تمام شده» روبه‌رو می‌شوند و سایت اینترنتی شما هم که برای فروش آنلاین است بسیار کند و در بیشتر موارد قابلیت استفاده را ندارد. این نابسامانی ناشی از چیست؟ آیا اقداماتی برای رفع آن انجام نمی‌دهید؟

سؤال شما دو بخش دارد که باید از هم تفکیک شود. اول بخش اجتماعی و عمومی و دیگری فنی. با توجه به نظرات بینندگان شما به نظر می رسد سایت اینترنتی «رجا» زیاد خوب عمل نکرده چراکه گلایه زیاد شده است. اما این نکته را نیز باید در نظر داشت که ما در اول بهمن، یعنی اولین روز فروش اینترنتی، ۴۲‌هزار بلیت فروختیم. ولی من به نظرات احترام می‌گذارم و می پذیرم که خیلی‌ها هم مراجعه کرده‌اند و پاسخ نگرفته‌اند اما این را نیز در نظر بگیرید که این سایت اولین کار جدی و تعامل اقتصادی اینترنتی است که در کشور ایجاد شده است. به تازگی هم ما اقدام به تغییر و بازنویسی برنامه و طراحی سایت فروش بلیت کرده‌ایم. البته همین الان هم ما از متخصصانی بهره گرفته‌ایم که در نوع خود از تخصص بالایی برخوردارند ولی به خاطر اینکه تجربه چنین کاری در گذشته نبود، ما با مشکلاتی روبه‌رو شده‌ایم. با همه این اوصاف، وضعیت فروش اینترنتی ما نسبت به سال گذشته، از ۱۰‌درصد به ۲۰‌درصد افزایش پیدا کرده است.

همکاری و تعامل بانک‌ها و سیستم‌های پرداخت پول اینترنتی با سایت شما چگونه بوده است؟

در حال حاضر با دو بانک خصوصی مشغول به کار هستیم و امسال هم یکی از بانک‌های دولتی حاضر به همکاری با فروش اینترنتی ما شده است.

شما چرا با سیستم شتاب بانک‌ها همکاری نمی‌کنید؟

اشکال از پروتکلی است که سیستم شتاب دارد و توسط بانک مرکزی ابلاغ شده است. این پروتکل اجازه بازپرداخت و استرداد پول را نمی‌دهد. یعنی اگر کسی در سیستم شتاب، بلیت بخرد و بعد بلیت را باطل کند، شتاب اجازه نمی‌دهد که دوباره آن پول به داخل کارت برگردد. ممکن است در صورتی که ما با شتاب همکاری کنیم، مشتریان ما بتوانند بلیت بخرند ولی برای مسائلی که به وجود می‌آید، به مشکل برمی‌خورند. اما اینکه در باجه‌های فروش بلیت، بلیت گیر نمی‌آید. دلیلش این است که ما هشتاد‌ میلیون تقاضای بلیت قطار داریم در حالی که ظرفیت ما بیست‌میلیون در سال است. کلید حل این مشکل هم دست مسوولان ارشد کشور است. یعنی عزم و اراده جدی در دولت و مجلس می‌خواهد. ولی واقعا آن عزم و اراده جدی که مشکل ریلی کشور را حل کند، به چشم نمی‌خورد چراکه تغییر رویه جدی در نگاه بودجه‌ریزان کشور مشاهده نمی‌شود.

در حال حاضر بودجه‌های هزینه‌شده در شرکت «رجا» از چه راهی تامین می‌شود؟ یعنی آیا شما شرکتی سودده و شرکتی که روی پای دخل و خرج خود ایستاده هستید یا از دولت هم کمک و یارانه می‌گیرید؟

ما زیان‌ده هستیم و بیش از ۵۰‌درصد هزینه‌های شرکت را دولت تقبل کرده و یارانه پرداخت می‌کند، به خاطر بهای ارزان بلیت، یعنی هر کدام از مردم کشورمان که با قطارهای دولتی سفر می‌کنند، هر چقدر پول بلیت می‌دهند به همان مقدار هم دولت کمک می‌کند. اما مساله اصلی ما در «رجا» این نیست. چراکه با همین وضعیت توانسته‌ایم تاکنون «رجا» را سر پا نگه داریم و هر ساله ۱۰ تا ۱۲‌درصد رشد حمل‌ونقل داشته‌ایم. مساله اصلی آن است که همه ساله تقاضای مردم برای سفر با قطار افزایش می‌یابد به دلیل تبعات سفرهای هوایی و زمینی و پی آمد آن افزایش شکاف هشتاد‌میلیون تقاضا و بیست‌میلیون ظرفیت است.

راهکار مد نظر شما چیست؟ ساماندهی و عرضه کافی و به اندازه نیاز جامعه چه سیستمی را می‌طلبد؟

همان‌گونه که در حمل‌ونقل عمومی شهری، دولت و مجلس از چند سال گذشته عزم خود را جزم کرده‌اند که مسائل مربوط به آن را حل کنند. مثلا شما می‌بینید که بودجه این بخش در سال گذشته شش برابر می‌شود. در حمل‌ونقل ریلی هم اگر مسوولان بخواهند که ساماندهی شود باید انقلابی در آن رخ بدهد. خطوط یک خطه دو خطه شود، سیستم‌های راه‌آهن به سیستم‌های علایم و ارتباطات مجهز شود، لوکوموتیوها و ناوگان‌های نو خریداری شود، مسیر اهواز ما هنوز حداکثر سرعتش در برخی محورها هشتاد‌کیلومتر است. با تغییر ۱۰‌درصدی و یا ۲۰‌درصدی در بودجه و یا وضعیت یارانه‌ها ما نهایتا می‌توانیم وضع موجود را اداره کنیم و نمی‌توانیم آن را ارتقا بخشیم.

در موضوع افزایش و یا ثبات قیمت بلیت‌ها، برخلاف شرکت‌های دولتی، قطارهایی که متعلق به شرکت‌های خصوصی هستند، چرا در برابر افزایش چند برابری قیمتی که دارند، کیفیت مناسبی در خدمات ارائه‌شده خود، عرضه نمی‌کنند؟ آیا به افزایش قیمت این شرکت‌ها، نظارت خاصی صورت می‌گیرد؟

بله قیمت‌‌های آنها کنترل می‌شود و همواره در حال انجام محاسبات آنها هستیم. با همه افزایش قیمتی که در سال گذشته داشتیم، در قطارهای خصوصی بین ۸ تا ۱۳‌درصد زیر نرخ عمومی تورم، افزایش قیمت داشته‌ایم و در قطارهای دولتی هم افزایش قیمت نداشته‌ایم. درباره کیفیت خدمات‌رسانی هم چون این شرکت‌ها یارانه‌ای از دولت نمی‌گیرند، به تبع مجبورند با تنظیم تمامی دخل و خرج‌های خود به نوعی سرپا بایستند. یا ما به نوعی خواهان فعالیت بخش خصوصی هستیم. که در آن صورت باید تبعات قیمتش را هم تحمل کنیم و آن را با حداقل سودآوری‌اش ببینیم و یا اگر می‌خواهیم یک شرکت شل و زیان‌ده داشته باشیم، آن را یارانه‌ای و با قیمت کم ارائه کنیم.

درباره عرضه بلیت‌ها خصوصا در ایامی مانند پیش‌فروش بلیت‌های نوروزی، برخی بینندگان پیام داده‌اند که به عنوان مثال، روز اول پیش‌فروش نوروزی، ساعت ۹ صبح وقتی مراجعه کرده‌اند، جواب گرفته‌اند که بلیت ۲۰ تا ۲۹ اسفند تمام شده است یعنی در عرض نزدیک به دو ساعت فروش تمام بلیت‌ها. جدای کمبود امکانات و واگن، بخشی از این معضل به نظر شما ناشی از تخلفات برخی از فروشندگان بلیت و عرضه‌کنندگان آن نیست که با ایجاد شبکه مافیایی بلیت‌ها را به چند برابر قیمت نگه داشته و بعد می‌فروشند؟

در چنین ایامی، حتی اگر هشت صبح هم می‌رفتید، شاید بلیت گیر نمی‌آمد. ببینید ما در سراسر کشور، پانصد آژانس داریم که آنها هم‌زمان به شبکه فروش بلیت، دسترسی دارند و در هر ثانیه، سی بلیت به فروش می‌رسانند یعنی ظرف یک ساعت اول، ۱۰۸‌هزار بلیت به فروش می‌رسد مثلا در مسیر تهران ـ بندرعباس ما روزی دو قطار داریم و در طی ۹ روز آخر اسفند می‌شود هجده قطار و هر قطار قریب ششصد مسافر. ببینید نسبت به این حجم بالای فروش آنلاین، طبیعی است که بلیت گیر نیاید.