تلاش برای ثبت جهانی راه‌آهن جمهوری اسلامی

مدیرکل دفتر مهندسی و نظارت بر تاسیسات زیربنایی راه‌آهن در نشست چهارم معماری راه با عنوان مروری بر ارزش‌های ماندگار و میراث فرهنگی در راه‌های کشور از تلاش برای ثبت جهانی راه‌آهن جمهوری اسلامی در مدیریت جدید این شرکت خبر داد. به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی، وحیدعلی قارداشی، مدیر کل دفتر مهندسی و نظارت بر تاسیسات زیربنایی راه‌آهن در نشست چهارم دفتر سیزدهم معماری راه گفت: در دوره مدیریت اخیر شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی چند پروژه شروع شده که یکی شناخت سازه‌های راه‌آهن بوده و درکنارش برای ثبت جهانی راه‌‌آهن به‌عنوان اقدامی بنیادین به جای پرداختن به تک تک المان‌ها تلاش شده است. ضمن اینکه درصدد هستیم گردشگری ریلی را توسعه دهیم و موزه ریلی را نیز راه‌اندازی کنیم. قارداشی با بیان اینکه تلفیق وزارتخانه‌های راه و مسکن برای دولت تدبیر و امید فرصتی بود تا از توان معماران و شهرسازان خادم در راه‌آهن برای طراحی جذاب‌تر ایستگاه‌های راه‌آهن استفاده شود، گفت: بسیاری از بناهای معاصر کلنگی ساخته شده‌اند و درسال‌های بعد ارزش تاریخی نخواهند داشت. همچنین در این نشست، اسکندر مختاری معمار و پژوهشگر در سخنانی گفت: تا زمانی که مسخ نفت و تکنولوژی نبودیم نگاه آمایشی به سرزمین داشتیم. فلات ایران ترکیب دشت و کوه است و انسان گذشته موانع را به مواهب تبدیل می‌کرده است. اقدام آریایی با ورود به فلات ایران به انتخابی اصلح دست زدند و شناخت سرزمین اصلی‌ترین عامل حیات درایران قبل از اختراع خط بوده است.

مختاری با بیان اینکه تاسیسات راه درایران زمان هخامنشیان ایجاد شد، افزود: جست‌وجو برای یافتن سرزمین‌های جدید، مبادله کالا و جنگ درکنار تعامل فرهنگی از عوامل اصلی ایجاد راه بوده است. راه درگذشته عملکردی مثل اینترنت داشته و مردم و فرهنگ‌ها را به هم مرتبط می‌کرده است. این معمار با تاکید بر اینکه شهر، زاده راه است، عنوان کرد: بزرگ‌ترین دستاورد راه، شهر است و اگر شهرها شکل گرفته‌اند به دلیل راه‌های ارتباطی بوده و اهمیت راه تا آنجاست که الواح پیروزی شاهان و فرامین آنها روی تاسیسات راه قرار می‌گرفته است. این پژوهشگر با بیان اینکه تاسیسات راه در دوره‌های مختلف تنوع زیادی یافته و به شکل‌های آب‌انبار، قدمگاه، دارالضیافه، رباط و کاروانسرا متجلی بوده، افزود: تاسیسات راه دارای تنوع مکانی، تاریخی و سبکی هستند و کاروانسراها را می‌توان طبقه‌بندی کرد. وی با بیان اینکه معماری راه در دوره صفوی شانیت یافت، گفت: در دوره صفوی دو کاروانسرای شبیه هم نداشتیم.

همچنین هما کرمانیان، پژوهشگر و کارشناس ارشد مرمت ابنیه درسخنانی عنوان کرد: مسیرهای فرهنگی از دهه ۹۰ شکل گرفته و شامل راه‌هایی است که بر مبنای اراده بشری و به نوعی دربرگیرنده تعاملات جوامع مختلف و دارای اهمیت اجتماعی هستند. همچنین دراین نشست، فرامرز پارسی، معمار و پژوهشگر درسخنانی عنوان کرد: راه را می‌توان از پایه‌های مدنیت دانست و مدنیت تنها وابسته به شهرها نیست و راه‌گاهی خود زاینده شهر و عامل توسعه آن است. پارسی با تاکید بر کمبود محسوس منابع مکتوب درحوزه راه گفت: راه یک مفهوم است نه کالبد صرف و شامل مسیر حرکتی و ابنیه و عناصر وابسته درکنار هم و قابل ثبت ملی شدن است. این معمار با تاکید بر اینکه راه‌آهن نه تنها حاصل مدرنیته، بلکه حامل آن نیز هست، افزود: راه‌آهن توانسته رویکردهای مدرن و امکانات زندگی مدرن را وارد شهرها کند و منجر به تغییرات در زیرساخت‌های تمدنی شود. این پژوهشگر تاکید کرد: متاسفانه بسیاری از ساختمان‌های جنبی ایستگاه‌های ریلی رها شده تغییر نما داده‌اند که این امر نتیجه مداخلات غیراصولی است. این بناهای رها شده می‌توانند تبدیل به هتل و مرمت شوند. نشست مروری بر ارزش‌های ماندگار و میراث فرهنگی در راه‌های کشور ۲۵ بهمن در شرکت عمران و بهسازی شهری ایران برگزار شد.