گروه تاریخ اقتصاد - لرد جرج کرزن، نایب‌السلطنه بریتانیا در هند، یکی از اولین کسانی به شمار می‌آید که فکر تقسیم ایران را به مناطق نفوذ دو قدرت روس و انگلیس برای حل برخی مناقشات و اختلافات موجود عنوان کرد. کرزن در سال 1898 در کتاب خود (ایران و مساله ایران) نوشت:
«برتری و تسلط نفوذ روسیه در شمال ایران باید با تفوق و تسلط بریتانیا در جنوب کشور ایران در حال تعادل و توازن باشد. الزامی وجود ندارد که به تقسیم ارضی کشور ایران بین دو قدرت بیندیشیم و به نظر می‌رسد که هیچکدام از دو قدرت بریتانیا و روسیه تمایلی ندارند تا باری دیگر بر مسوولیت‌های خود بیفزایند. اما تقسیم ایران به مناطق نفوذ و کنترل و نظارت بر آن مساله‌ای است که با وجود چنین کشور فرسوده و حکومت رو به زوال در آینده غیرقابل‌اجتناب به نظر می رسد... در مورد ایران، روسیه با انگلستان همکاری و همگامی نخواهد کرد. آیا نمی‌توان روسیه را وادار به تقسیم ایران به دو منطقه نفوذ کرد؟ روسیه مایل به اصلاح ایران نیست، بلکه در انتظار روزی است که ایران از فرط استیصال به دامن روسیه افتد. ما باید منطقه نفوذ خود را در ایران مشخص و معین کرده و اقداماتی را که برای حفظ مصالح بریتانیا در ایران و هندوستان لازم است بیدرنگ به عمل آوریم. اگر دست روی دست بگذاریم و این موضوع را به تعویق افکنیم، خطر هر روز بیشتر به دروازه‌های ما نزدیک خواهد شد. کتمان نمی‌کنم که چنین تقسیمی از ایران ممکن است سبب فنا و نابودی و اضمحلال همیشگی کشور شاهنشاهی ایران گردد.»
منبع: دکتر ایرج ذوقی، تاریخ روابط سیاسی ایران و قدرت‌های بزرگ، ۱۹۲۵ ـ ۱۹۰۰، انتشارات پاژنگ، ۱۳۶۸