بازدهی ۴/۲، ریسک ۴/۵ و پی بر ئی ۱/۵
گزارش رسمی ۹ماهه بانک مرکزی از بازار ۵۸هزار میلیارد ریالی
گزارش گروه بورس دنیای از اقتصاد از بهترین بخش‌های منتشر شده گزارش رسمی بانک مرکزی (محصول اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی در بهمن ماه) حکایت از آن دارد که در نه ماه سال جاری شاخص‌های قیمتی در بورس تهران در برخی از گروه‌ها با کاهش و در برخی دیگر با افزایش مواجه بوده‌اند.
گزاره‌های مهم گزارش
۱ - در آذر سال ۱۳۸۶ شاخص‌های قیمت «کل»، «مالی»، «صنعت» و «پنجاه شرکت فعال‌تر» بورس تهران نسبت به پایان سال ۱۳۸۵ با کاهش همراه بودند. این در حالی است که شاخص‌های «بازده نقدی» و «قیمت و بازده» نسبت به پایان سال گذشته با افزایش همراه بود.
2 - شاخص کل قیمت سهام در آذر ماه سال 1386 به 9700 واحد رسید که نسبت به آبان ماه به میزان 6/2درصد و نسبت به پایان سال 1385 به میزان
۲/۱درصد کاهش یافت.
همچنین شاخص قیمت مالی نسبت به آبان ماه 7/2درصد و نسبت به پایان سال گذشته 10درصد کاهش یافت. شاخص قیمت صنعت نیز در آذر ماه نسبت به ماه گذشته 6/2درصد و نیز نسبت به پایان سال 1385 معادل 5/0درصد کاهش یافت.
۳ - در نه ماه سال‌جاری به‌طور متوسط بازده
سرمایه گذاری روی سهام (تغییرات شاخص قیمت و بازده نقدی) به میزان 3/11درصد بود. در دوره دوازده ماهه منتهی به پایان آذر سال جاری متوسط بازده سرمایه‌گذاری روی سهام 8/9درصد بود. این رقم برآیند رشد 0/14درصدی شاخص بازده نقدی و کاهش 8/3درصدی شاخص قیمت سهام بود.
۴ - ارزش معاملات بورس در ۹ ماه سال مورد بررسی به رقم ۶/۵۷۸۸۷میلیارد ریال رسید که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۱/۶۱درصد افزایش داشت. تعداد سهام داد‌وستد شده در این دوره ۳/۱۹۰۱۸میلیون سهم بود که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل ۳/۹۶درصد افزایش نشان می‌دهد.
همچنین ارزش جاری بازار سهام در آذر ماه سال 1386 نسبت به ماه مشابه سال قبل 6/ 21درصد افزایش یافت.
۵ - در ۹ ماه سال‌جاری مبلغ ۱۵۵۰۰ میلیارد ریال اوراق مشارکت دولت منتشر شد که مبلغ ۵/۱۳۴۳۳میلیارد ریال آن (۸۷درصد) به فروش رسیده است. در دوره مزبور ۳۴۰۰۰میلیارد ریال اوراق مشارکت توسط بانک مرکزی منتشر شد که ۸/۲۰۶۱۹میلیارد ریال آن (۶۱درصد) به فروش رسید.
6 - در آذر ماه سال 1386 موجودی اوراق مشارکت نزد شبکه بانکی با 48درصد افزایش نسبت به پایان سال قبل و کاهش 9/3درصدی نسبت به ماه قبل به 41152میلیارد ریال رسید. بیشترین میزان مانده اوراق نزد شبکه بانکی مربوط به بانک های دولتی با سهمی معادل 1/70درصد است. همچنین بیشترین مانده اوراق مشارکت نزد بانک‌های دولتی مربوط به اوراق مشارکت بانک مرکزی به میزان 8/34درصد و بیشترین مانده اوراق مشارکت نزد بانک‌های خصوصی مربوط به اوراق مشارکت دولتی با سهمی برابر 9/13درصد است.
۷ - در آذر ماه سال‌جاری ارزش بازار سهام در صنایع «ساخت فلزات اساسی» و «استخراج کانه‌های فلزی» به ترتیب با ۲/۲۸ و ۹/۱۰درصد، بیشترین سهم را از ارزش بازار سهام به خود اختصاص دادند.
8 - صنعت «خودرو ساخت قطعات» با حدود 2/4درصد افزایش نسبت به آبان ماه، بیشترین افزایش ارزش بازار سهام را در صنایع منتخب نسبت به ماه گذشته به خود اختصاص داد. ارزش بازار سهام این صنعت در آذر ماه 44152میلیارد ریال بوده است.
۹ - میانگین بازدهی ماهانه در شش ماهه منتهی به آذر ماه برای کل بازار، گروه مالی و گروه صنعت به ترتیب به میزان ۴/۲، ۹/۰ - و ۹/۰درصد بود.
همچنین ریسک کل بازار، گروه مالی و گروه صنعت در این دوره به‌ترتیب 4/5، 4/2 و 6/4 بوده است. بنابراین ریسک سرمایه‌گذاری در گروه مالی (شامل شرکت‌های هلدینگ سرمایه‌گذاری) از گروه صنعت (که مستقیما به فعالیت‌های تولیدی می‌پردازد) در دوره مورد بررسی، کمتر بوده است. نسبت بازدهی تعدیل شده به انحراف معیار (نسبت شارپ) برای کل بازار 2/0، مالی 9/0 - و صنعت 1/0 - به دست می‌آید.
۱۰ - در آذر ماه سال‌جاری نسبت P بر E کل بازار ۱/۵ بود. بیشترین نسبت P بر E مربوط به صنعت «پیمانکاری صنعتی» معادل ۷/۱۱ و کمترین نسبت مزبور مربوط به صنعت خودرو و ساخت قطعات به میزان ۴/۲ بود.
11 - شاخص بتا در این دوره برای گروه مالی 2/0 بوده و بیانگر این است که با تغییر نرخ بازدهی بازار به یک مقدار معین، نرخ بازدهی گروه مالی در همان جهت، اما به میزانی کمتر از آن و در حدود 20درصد تغییر بازدهی کل بازار تغییر می‌کند. شاخص آلفا یا بازده نظام‌مند گروه مالی در حدود 3/0 - بوده و بدین معنا است که این گروه در دوره مذکور مستقل از نوسانات بازار دارای زیان بوده است.
۱۲ - شاخص بتا برای گروه صنعت حدود ۹/۰ بوده و نشان می‌دهد این گروه حساسیت بیشتر و در حدود ۹۰درصد تغییرات بازار و هم جهت با نوسانات بازار داشته است. شاخص آلفا گروه صنعت ۳/۰ - است و بیانگر این است که زیان ماهانه این گروه مستقل از نوسانات بازار حدود ۳/۰درصد بوده است.
13 - با توجه به بازدهی و ریسک صنایع منتخب در شش ماه منتهی به آذر ماه جاری، نسبت شارپ برای صنعت «ساخت فلزات اساسی» و «استخراج کانه‌های فلزی» به ترتیب 5/0 و 3/0 بود و مابقی صنایع دارای نسبت شارپ منفی بوده‌اند که کمترین آن به ترتیب متعلق به صنایع «سرمایه‌گذاری‌ها»، «سیمان، آهک و گچ»، «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» به میزان منفی یک و منفی 9/0 و 8/0 بود.
میانگین زیان ماهانه این صنایع در دوره مورد بررسی به ترتیب ۸/۰ - ،۳/۲ و ۹/۱درصد بوده است. در این دوره گروه «ساخت فلزات اساسی» با ۱/۶درصد سود به عنوان سودآورترین صنعت و گروه «سایر واسطه‌گری‌های مالی» با ۷/۵درصد زیان به عنوان زیان‌آورترین صنعت در بازار سهام بودند.
14 - طی نه ماه سال‌جاری تعداد 2/7698میلیون سهم از سهام سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی به ارزش تقریبی 8/19364میلیارد ریال توسط بخش عمومی عرضه شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد و ارزش افزایش قابل توجه و بیش از 100درصد داشته است.
حدود ۲/۹۹درصد از کل ارزش سهام عرضه شده (۴/۱۹۲۱۶میلیارد ریال) متعلق به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران است.
15 - ارزش و وزن معاملات بورس فلزات تهران در آذر ماه سال 1386 به ترتیب به رقم 8/3254میلیارد ریال و 302 هزار تن رسید که نسبت به ماه قبل به ترتیب با 3/24 و 8/40درصد کاهش همراه بود.
طی نه ماه اول سال‌جاری فولاد با سهمی معادل ۱/۷۳درصد از ارزش و ۱/۹۵درصد از وزن کل معاملات بیشترین سهم از ارزش و حجم مبادلات را به خود اختصاص داد.
16 - در آذر ماه سال‌جاری در بورس کالای کشاورزی حدود 5/19هزار تن انواع محصولات کشاورزی به ارزش 6/58میلیارد ریال مورد مبادله قرار گرفت که در مقایسه با ماه قبل به ترتیب با 2/55 و 7/43درصد افزایش مواجه شده است، در نه ماه سال 1386 بیشترین سهم از ارزش و وزن مبادلات بورس مذکور متعلق به ذرت بود.
۱۷ - با تداوم حضور عواملی که دارای آثار منفی بر شکل‌گیری انتظارات سرمایه‌گذاران هستند، مانند چالش‌های سیاسی بین‌المللی ناشی از برنامه صلح آمیز هسته‌ای کشور، اجرای سیاست تثبیت قیمت‌ها و باقی ماندن تعدادی از کالاها از جمله سیمان در سبد حمایتی، انتظار می‌رود رکودی که از ابتدای سال‌جاری وجود داشته همچنان بر بورس اوراق‌بهادار حاکم باشد. تنها در صورت توجه ویژه دولت و پایبندی به مبانی اقتصادی بازار محور و تقویت نظم و انصاف در بازار، امکان برون رفت از رکود حاکم بر بورس مهیا خواهد شد.
خردادماه کمترین بازدهی
در ادامه این گزارش رسمی آمده است: بازار سهام از ابتدای سال‌جاری با زیان مواجه بوده است. بیشترین زیان بازار در نه ماه نخست سال در خرداد ماه به میزان 8/0درصد بوده است. به تدریج از خرداد تا مهر ماه میانگین بازده شش ماهه رو به افزایش بوده است که از مهر ماه مجددا میانگین بازدهی بازار رو به کاهش گذاشته است. در عین حال با توجه به افزایش بازدهی، ریسک بازار نیز رو به افزایش بود.
جو بورس
در بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی آمده است: به نظر می‌رسد به دلیل نااطمینانی کلی حاکم بر اقتصاد کشور، پایین بودن نقدشوندگی بسیاری از سهام موجود در بازار ناشی از وجود صف فروش و رونق بازار سایر دارایی‌ها از قبیل بازار زمین و مسکن و برخی اقلام بادوام، اقبال سرمایه‌گذاران به بورس همچنان قابل ملاحظه نیست. با توجه به تلاش‌های صورت گرفته جهت تداوم واگذاری سهام شرکت‌های دولتی، رفع موانع و گره‌های معاملاتی مانند کاهش حجم مبنا، بازگشایی سریع نهادها بعد از برگزاری مجامع و... ارسال نشانه‌های اطمینان‌بخش بیشتری از سوی مدیریت کلان اقتصاد کشور به فعالان این عرصه و در صورت تحقق شرایط با ثبات‌تر سیاسی، انتظار می‌رود شاهد عملکردهای بهتری در این بازار باشیم.
مقایسه بازده دارایی‌ها
در چند سال اخیر، بازار دارایی‌ها در ایران به طور چشمگیری گسترش یافته است. رشد بالای نقدینگی و ایجاد تقاضای قابل توجه برای برخی دارایی‌ها موجب افزایش سریع‌تر قیمت آنها شده است.
این افزایش قیمت در مورد دارایی‌هایی نظیر ساختمان و مسکن که از ضریب اطمینان بالاتری برخوردار هستند، بیشتر بوده است.
علاوه بر دو معیار نرخ بازدهی و ریسک، درجه نقدشوندگی دارایی‌ها نیز مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. در شرایط اقتصادی کشور، به دلیل عدم تقارن گسترده اطلاعات، ضعف زیرساخت‌های حقوقی در مورد تنظیم و اجرای قراردادها، انگیزه‌‌های فراوان برای فرار مالیاتی، هزینه‌های معاملاتی بالا در دادوستدهای رسمی و اختلاف زیاد بین طبقات درآمدی بالا و متوسط جامعه که شکل‌دهنده پس‌انداز و تقاضای موثر آنها برای انواع دارایی‌های واقعی و مالی است.
درجه نقدشوندگی انواع دارایی‌ها با یکدیگر بسیار متفاوت است. با در نظر گرفتن مجموع شرایط، به نظر می‌رسد درجه نقدشوندگی دارایی‌هایی نظیر مستغلات، کالاهای سرمایه‌ای و اتومبیل نسبتا پایین، درجه نقدشوندگی دارایی‌هایی مانند سهام، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانکی در حد متوسط و درجه نقدشوندگی دارایی‌هایی مانند سکه بهار آزادی و ارز در حد بالایی باشد.
با این حال، هر چه بازارهای مالی توسعه‌یافته‌تر باشند، درجه نقدشوندگی دارایی‌ها بالاتر بوده و آربیتراژ بین انواع دارایی‌های همگن (به لحاظ نرخ بازده و ریسک) کمتر خواهد بود.
در این صورت فعالان اقتصادی می‌توانند متناسب با درجه ریسک‌پذیری خود، دارایی مورد نظر خود را برای فعالیت سوداگرانه و یا به عنوان یک گزینه پس‌اندازی انتخاب کنند.
افزون بر این، سرمایه‌گذاران افق‌های دید متفاوتی برای سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های مختلف داشته و متناسب با آن بین بازده و ریسک توازن برقرار می‌کنند.
افق سرمایه‌گذاری
در افق بلندمدت (۱۲ماه منتهی به آذر ۱۳۸۶) با توجه به متوسط نرخ تورم ماهانه طی یکسال گذشته (۵/۱درصد)، سرمایه‌گذاری تنها روی مسکن دارای بازده واقعی مثبت بودند. این در حالی است که سرمایه‌گذاری در بازار ارز (دلار و یورو)، اتومبیل سواری (پیکان و پراید) و سپرده‌گذاری در بانک‌های دولتی و غیردولتی و اوراق مشارکت با زیان واقعی و سرمایه‌گذاری روی سکه طلا بدون بازدهی بوده‌اند. ارقام نسبت شارپ دارایی‌ها نیز گویای این است که سرمایه‌گذاری در بازار مسکن و طلا موجه‌ترین نوع سرمایه‌گذاری در دوره مورد بررسی بوده است.
دامنه رکود
رکود دامنه‌دار بورس تهران تاکنون زیان بسیاری را متوجه سرمایه‌گذاران و سهامداران (به ویژه سهامداران جزء) کرده است.
تداوم نااطمینانی و کاهش مستمر شاخص‌های بورس اوراق بهادار طی سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ و کم‌تحرکی این بازار در سال ۱۳۸۵، موجب نگرانی پس‌اندازکنندگان، خروج نقدینگی از بازار سهام، رونق دلالی و واسطه گری در بازار کالاهای بادوام و مصرفی، ایجاد تورم در بازار کالاها و خدمات، محدود شدن منابع شرکت‌ها جهت تامین سرمایه و نقدینگی و محدود شدن منابع بودجه دولت از محل واگذاری شرکت‌های دولتی شده است.
ارسال نظر