دنیای اقتصاد - همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران شهریور ماه و به ویژه در آخرین هفته، رفتاری فوق‌العاده از خود به نمایش گذاشت و با ثبت ۲/ ۴ درصد رشد در کل ماه و ۸/ ۲ درصد در آخرین هفته، توانست معامله‌گران را راضی به فصل پاییز برساند. با رشد کنونی بازار بازدهی شاخص در سال جاری به ۱/ ۱۱ درصد رسیده که بازدهی امیدوارکننده‌ای در مقایسه با بازار پول به جای گذاشته است. با این رشد معامله‌گران می‌توانند پس از مدت‌ها به پیشی گرفتن بازار سهام از بازار پول امیدوار باشند. بهبود بازارهای جهانی به ویژه در مورد فلزات و مواد معدنی، افزایش ارزش دلار در برابر ریال و همچنین کاهش نرخ سود بانک‌ها و اوراق مشارکت موجب شده است تا بازار سهام شاهد بهبود معاملات و افزایش نقدینگی باشد. هرچند که بازار همچنان از چند مساله از جمله تداوم رکود اقتصادی و نگرانی سیاسی از منازعات سیاسی و آینده برجام در تهدید است.

در مهمترین تحول سیاسی سخنان رئیس‌جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد دارای اهمیت بود. در هفته گذشته در تحولات مهم اقتصادی معامله‌گران شاهد افزایش نگران‌کننده وضعیت بحرانی بنگاه‌های اقتصادی و برخوردهای رو به تزاید کارگری بودند. اوج این اتفاقات در شهر اراک و دو شرکت بورسی آذرآب و هپکو رخ داده است. وجود ده‌ها شرکت که قادر به پرداخت حقوق پرسنل خود نیستند نگرانی‌ها را در این مورد تشدید می‌کند. در همین حال بروز بحران در آذرآب بار دیگر خلأ وجود قوانین حاکمیت شرکتی در کشور را گوشزد می‌کند. بازار سهام تاکنون به‌صورت مکرر شاهد بروز تقابل میان منافع سهامداران عمده و جزء در بازار بوده که همین امر به مشکلات جدی منجر شده است. در همین حال کمبود نظارت اعتباری بر بازار که البته اینک با ارائه دستورالعمل اعتباری جدید بهبود یافته، یکی از بسترهای بروز بحران اخیر بوده است. در صحنه بازار جهانی بهای نفت برنت با جهشی جالب به ۴۸/ ۵۶ دلار رسیده است. بهای سه فلز روی، سرب و مس نیز به ترتیب ۳ هزار و ۷۰ دلار، ۲ هزار و ۴۷۵ دلار و ۶ هزار و ۴۵۵ دلار گزارش شده است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه بازاری مثبت بود که در آن شاخص کل با رشد ۴۸۸واحدی معادل ۵۷/ ۰ درصد به رقم ۸۵ هزار و ۸۳۱ واحد رسید. از مهم‌ترین‌ نکات جالب بازار روز چهارشنبه که آخرین روز شهریور ماه بود، حرکت قیمتی نمادهای خودرویی و تشکیل صف‌های خرید برای این نمادها بود. بخشی از تحولات روز چهارشنبه البته ناشی از پایان سال مالی برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری بود که در آخرین روز کاری فصل تابستان آخرین تحولات را برای ثبت آخرین قیمت‌ها در مورد پرتفوی سهام خود حداکثر تلاش را کردند. در روز چهارشنبه نمادهای سرمایه‌گذاری غدیر، مپنا، گل گهر، سایپا، ایران خودرو، هلدینگ نفت و گاز پارسیان و فولاد مبارکه بیشترین سهم را در رشد ۴۸۸واحدی شاخص کل داشتند. در این روز نماد معاملاتی شرکت‌های صنایع و معادن احیا سپاهان و حق تقدم خرید سهام لبنیات پاستوریزه پاک از سوی ناظر بازار سهام در حالی بازگشایی شد که حق تقدم شرکت دارویی و بهداشتی لقمان متوقف شد. از مهم‌ترین تحولات روز چهارشنبه انتشار آگهی عرضه اولیه سهام شرکت تولید و صادرات ریشمک بود که در روز شنبه (امروز) عرضه می‌شود؛ این شرکت کوچک دارویی در کار تهیه و تولید محصولات دارویی از شیرین بیان فعالیت دارد. به این ترتیب امروز ۱۰ درصد از این نماد در فرابورس ایران عرضه خواهد شد. در گروه دارویی شرکت سرمایه‌گذاری شفادارو با نماد «شفا» در فهرست نرخ‌های بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران درج شد.

در گروه مسکن نیز در پی مصوبه هیات مدیره بانک مسکن در ۲۸ شهریور ماه ۹۶ مبنی بر تمدید مدت اجرای اعطای تسهیلات ۲۰میلیون تومانی جعاله مسکن، مدت اجرای طرح موسوم به ۱۶۰ورقه‌ای اوراق تسهیلات مسکن تا پایان آذر ماه امسال تمدید شد. در گروه پتروشیمی در مجمع سالانه و فوق‌العاده تاپیکو ضمن تقسیم سود ۱۰ تومانی هر سهم، با افزایش سرمایه ۸۷ درصدی موافقت شد تا عنوان بزرگترین شرکت بورس از لحاظ سرمایه اسمی تغییر کند؛ محمدحسن پیوندی مدیرعامل تاپیکو و به‌عنوان دبیر مجمع با اشاره به اینکه پروژه خلیج‌فارس یک پدیده عظیم است، گفت: اخذ ٥ درصد تخفیف در خوراک پروژه خلیج فارس را از دولت که یکی از برنامه‌های تاپیکو است به‌طور جد دنبال می‌کنیم. این مقام مسوول درباره خروج از صنعت سلولزی گفت: برای برون‌رفت از صنعت سلولزی باید به حد مطلوبی در این صنعت دست یابیم. از این رو، باید به استانداردهای لازم برای خروج برسیم و سپس از این صنعت که میراثی قدیمی برای تاپیکو است و با صنعت نفت و گاز سنخیتی ندارد، خروج کنیم. درخواست ١٠٠میلیون دلار کمک از صندوق توسعه دولت برای نوسازی این صنعت داریم تا بتوانیم بعد از نوسازی صنعت سلولزی را واگذار کنیم. در گروه فلزی ذوب آهن اصفهان درآمد هر سهم سال جاری را با تعدیل ۱۱۴ درصدی همراه کرد و با تغییر ۱۸۰ درجه‌ای، از زیان به سود نشست.

براساس این گزارش، «ذوب» اولین درآمد هر سهم سال مالی جاری را با سرمایه بیش از ۳۳۰۰ میلیارد تومانی، ۳۵ ریال زیان پیش‌بینی کرده و در عملکرد سه ماه اول سال هم برای هر سهم ۲۰ ریال زیان محقق کرده بود. اما در گزارشی که روز چهارشنبه منتشر شده، برای هر سهم ۵ ریال سود پیش‌بینی کرده است. این رویداد در حالی منجر به توقف نماد مزبور در پایان معاملات روز چهارشنبه شد که دلایل این تغییر ۱۸۰ درجه‌ای درآمد «ذوب» مربوط به ۵ عامل افزایش نرخ فروش محصولات اصلی و فرعی، مغایرت در تولید محصولات فرعی (شمش چدن تولیدی)، پیش‌بینی میزان فروش دارایی‌های غیر مولد، افزایش نسبی مواد اولیه آهن‌دار و کاهش میزان تولید و فروش ریل اعلام شده است. در این گروه همچنین تولید فولاد ایران در ۸ ماه نخست سال جاری میلادی ۷/ ۱۵ درصد رشد کرد و به ۱۳ میلیون و ۴۴۷ هزار تن رسید. انجمن جهانی آهن و فولاد در جدیدترین گزارش خود تولید فولاد ایران که در ماه‌های ژانویه تا اوت ۲۰۱۶ بالغ بر ۱۱.۶۲۱ میلیون تن اعلام شده بود در مدت مشابه سال جاری میلادی را ۱۳.۴۴۷ میلیون تن گزارش کرد. در گروه غذایی قند پیرانشهر در گزارش ۱۲ماهه منتهی به پایان تیرماه خود ۸۸۰ریال سود محقق کرد. این میزان سود بیش از ۱۰۰درصد بیشتر از سال قبل است. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری مثبت بود که در آن ارزش معاملات در بورس به ۲۹۰میلیارد تومان و در فرابورس به ۲۵۴میلیارد تومان رسید. با این کارنامه کل معاملات بورس در هفته گذشته بالغ بر هزار و ۱۷۹میلیارد تومان بود که ۳۴درصد نسبت به هفته ماقبل آن رشد داشته است.