همان گونه که در تحلیل پیشین با عنوان کاهش ممتد قیمت‌ها و جرقه‌های بهبود در تاریخ ۳ تیرماه و شماره ۳۲۳۰ روزنامه«دنیای اقتصاد» به صراحت عنوان شد، قیمت سنگ‌آهن با جرقه‌هایی از بهبود رو‌به‌رو شد، ولی مجددا قیمت‌ها با کاهش ممتدی مواجه شدند تا جایی که قیمت‌های ۸۸ تا ۹۲ دلاری پیش‌بینی شده محقق شد. این در حالی بود که نهایتا قیمت‌ها تا پیش‌بینی ۸۷ دلار در هر تن در پایان روز سه شنبه کاهش یافت. با توجه به افزایش شدید حجم تولید و بالابودن موجودی انبارها، شرایط سخت اقتصادی در چین و ضعف بازار فولاد این کشور به نظر می‌رسد این روند ضعیف ادامه یابد. محمدحسین بابالو: از ابتدای تیرماه تاکنون سنگ آهن جهانی افزایش و سپس کاهش مجددی را ثبت کرد و از کف قیمتی ۵ سال گذشته خود یعنی از فوریه ۲۰۰۹ تاکنون و کمتر از ۹۰ دلار به بیش از ۹۶ دلار در هر تن برای عیار ۶۲ درصد در هفته‌های گذشته رسید. پس از آن به تبع افزایش بی‌سابقه حجم تولید جهانی سنگ‌آهن با محوریت برزیل و استرالیا و بالابودن موجودی انبارها، ضعف مبرم داده‌های اقتصادی مخصوصا در حوزه چین، قیمت‌های پایین در بازار فولاد، کاهش مجدد قیمت نفت، کاهش شاخص مدیریت خرید و ضعف بازار مسکن چین با کاهش قیمت‌ها رو به رو شدیم که باعث شد به مدت ۱۰ روز پیاپی قیمت‌ها نزولی شده تا جایی که طولانی‌ترین دوران کاهش نسبی قیمت‌ها در ۲ سال اخیر به ثبت برسد. بر‌اساس آمارهای متال بولتن قیمت سنگ‌آهن عیار ۶۲ درصد در ابتدای هفته با ۱/۰درصد کاهش به ۸۷/۶۲ دلار در هر تن رسید. این کاهش به نسبت ماه قبل نشان‌دهنده ۴/۸درصد کاهش ماهانه قیمت‌ها است، البته در آخرین معاملات، قیمت سنگ‌آهن اندکی رشد کرد و با ۷/۰درصد افزایش به ۸۷.۹۰ دلار در هر تن رسید، اما باز هم به ۸۷.۷۹ دلار بازگشت که هنوز هم در سطوحی بسیار نزدیک به کف قیمتی ۵ ساله خود قرار دارد. آخرین خبرها برای ساعات پایانی روز سه‌شنبه از قیمت‌های ۸۷.۱۰ دلار حکایت می‌کرد که نشان‌دهنده آغاز روند نزولی جدیدی است.

با توجه به کاهش قیمت‌های سنگ‌آهن در ماه‌های قبل شاهد بسته شدن بسیاری از معادن کوچک‌تر مخصوصا ذخایری با عیار کمتر و هزینه تولید بالاتر هستیم که در فصل بارش باران‌های موسمی این روند تسریع شده بود. از طرفی با توجه به سیاست‌های حفظ محیط زیست

دولت چین استفاده از سنگ‌آهن با عیار بالاتر و اغلب وارداتی توسعه بیشتری پیدا کرده که می‌توان به‌عنوان نقاط مثبت محدودی برای بازار به شمار آورد. با توجه به نزدیک شدن به پایان روزهای گرم سال و پایان زمان تعمیر و نگهداری واحدهای بزرگ همچنین نزدیکی به روزهای سرد سال و زمان افزایش حجم تولید فولاد خام در جهان با محوریت چین در کنار انتظار برای کاهش حجم تولید و کاهش بسیار آرام موجودی سنگ‌آهن در بنادر شاید بتوان به افزایش محدود و آرام تقاضا امیدوار بود. هم‌اکنون دولت چین یک بسته حمایتی به ارزش ۱۰۰۰ میلیارد یوآن برای تحریک بخش مسکن به کار گرفته که به نظر می‌رسد به دلیل شرایط سخت اقتصادی این کشور بسته‌های دیگر یا بزرگ‌تری هم در راه باشد. شرایط بازار فولاد چین به‌عنوان بازار مصرف اصلی سنگ‌آهن در جهان چندان مطلوب نیست. حجم تقاضای داخلی فولاد این کشور اصلا جذاب نیست تا جایی که حجم صادرات محصولات فولادی به نسبت حجم تولید داخلی چین به بالاترین حد از سال ۲۰۰۹ تاکنون رسیده که نشان‌دهنده شرایط سخت تقاضای داخلی و بهبود بازار فولاد در دیگر کشورها است. با توجه به پایین بودن قیمت آتی و سلف انواع مقاطع فولادی در چین انتظار بهبود بازار در ماه‌های آینده نیز چندان معقول به نظر نمی‌رسد. از طرفی در ماه جولای قیمت مسکن در چین کاهش یافت که پنجمین کاهش ماهانه و ممتد خود را تجربه کرده است. تمامی این موارد شرایط تقاضای سنگ‌آهن را تضعیف کرده که در کنار موجودی بسیار بالای انبارها، نمی‌توان دورنمای مثبتی را برای تحریک تقاضا پیش‌بینی کرد. از طرفی زمان باران‌های موسمی در شرق با محوریت مناطق شمالی چین که اغلب معادن سنگ‌آهن این کشور در این حوزه زمین شناسی قرار دارد به پایان رسیده که می‌تواند پتانسیلی برای افزایش حجم تولید سنگ‌آهن باشد.

موجودی انبارهای سنگ‌آهن بعد از ثبت رکورد تاریخی ۱۱۳/۷ میلیون تن در ماه جولای در ۲۲ آگوست به ۱۰۹/۷ میلیون تن رسید که ۲۷ درصد بالاتر از مدت مشابه سال قبل است. با توجه به برآوردهای بلومبرگ رشد اقتصادی سال جاری چین به ۴/۷درصد خواهد رسید، در حالی که نرخ هدف‌گذاری‌شده دولت این کشور ۵/۷درصد است. رشد فعلی کمترین حد از سال ۱۹۹۰ تاکنون است که نشان‌دهنده کندی سرعت رشد مصرف سنگ‌آهن در چین خواهد بود. با توجه به این موارد و روند رو به کاهش قیمت‌ها، خریداران اصلی تمایلی به افزایش موجودی انبارهای خود نداشته و استراتژی صبر و انتظار Wait & See را برگزیده‌اند؛ بنابراین به دورنمای حجم انبارها نمی‌توان چندان دل بست، زیرا هنوز پیش بینی افزایش موجودی انبارها وجود دارد. هم‌اکنون قیمت سنگ‌آهن به نسبت سال قبل، ۳۵ درصد کاهش داشته که افزایش حجم تولید در برابر تقاضای نه‌چندان قدرتمند بازار فولاد چین را می‌توان دلیل اصلی این رخداد دانست.

از‌طرفی سرمایه‌گذاری‌های عظیم در بخش‌های معدنی مخصوصا در سال‌های قبل و به کمک سیاست‌های تسهیل پولی قدرت‌های اقتصادی بزرگ باعث شده که حجم تولید و عرضه افزایش شتابانی داشته باشد که تاکنون به کاهش قیمت تمام‌شده سنگ‌آهن انجامیده است. ریوتینتو را می‌توان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار سنگ‌آهنی دانست، زیرا با افزایش حجم تولید و سرمایه‌گذاری بر حمل‌و‌نقل توانسته قیمت تمام‌شده سنگ‌آهن خود را شدیدا کاهش دهد. در برخی از گمانه‌زنی‌ها قیمت تمام‌شده سنگ‌آهن این شرکت را حتی تا ۴۴ دلار در هر تن برآورد کرده‌اند. با وجود این در کنار هزینه حمل دریایی و فله (نزدیک به ۷ دلار از استرالیا تا چین) می‌توان شرایط فعلی را برای تولیدکنندگان بزرگ چندان سخت قلمداد نکرد، اما این تمام ماجرا نیست.

این کاهش قیمت‌ها تاکنون موجبات کاهش ارزش سهام تولید‌کنندگان بزرگ معدنی را فراهم کرده است. به‌عنوان مثال، قیمت سهام شرکت ریوتینتو (NYSE:RIO) در پایان هفته میلادی اخیر با کاهش رو به رو شد تا جایی که ارزش این سهم مهم معدنی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ‌آهن استرالیا ۵ درصد کاهش هفتگی را تجربه کرد. واله برزیل (NYSE:VALE) به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ‌آهن در جهان هم شرایط مشابهی داشت و با کاهش ۳/۵درصدی هفته گذشته را پشت سر گذاشت. BHP بیلتون (ASX:BHP) به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت معدنی جهان و دومین تولیدکننده بزرگ سنگ‌آهن در استرالیا هم در بازار سیدنی با ۴۵/۱درصد کاهش هفتگی رو‌به‌رو شد. با توجه به این کاهش قیمت‌ها و وجود بورس به‌عنوان دماسنج قیمت‌ها، می‌توان گفت که هنوز پتانسیل کاهش بیشتر قیمت سنگ‌آهن وجود دارد.

با‌توجه به تمامی این موارد، به نظر می‌رسد قیمت سنگ‌آهن باز هم کاهش یابد. قیمت‌های فعلی و نزدیک به ۸۷ دلار هنوز کف بنیادین قیمت سنگ‌آهن نیست و عقب‌نشینی خریداران به دلیل کاهش قیمت‌ها و انتظار کاهش بیشتر آن احتمال افت بیشتر قیمت‌ها را تقویت می‌کند.

به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت رسیدن به ۸۵ دلار منطقی باشد، ولی برای میان مدت به اطلاعات بیشتری از شرایط اقتصادی چین و داده‌های فنی نیاز داریم که هم‌اکنون در دست نیست، اما می‌توان به ادامه روند نزولی فعلی امیدوار بود.پس از گذشت این دوران نزولی انتظار برای بهبود اقتصاد چین و رونق بخش مسکن این کشور، همچنین اتخاذ بسته‌های حمایتی دولتی وجود خواهد داشت که می‌تواند بازار سنگ آهن را اندکی بهبود بخشد.

عقب‌نشینی خریداران و کاهش بیشتر قیمت‌ها