گروه بورس کالا- حدیث موسوی: چندی است که افزایش بی‌امان نرخ ارز به چالشی جدی و گریزناپذیر بر سر راه تولید‌کننده‌های مصنوعات فولادی بدل شده، به گونه‌ای که هر روز آنها را با مشکل تازه‌تری در امر تولید مواجه می‌سازد. پیرامون همین موضوع مرتضی ابراهیمی یکی از کارشناسان حوزه مقاطع فولادی در مصاحبه با خبرنگار «دنیای اقتصاد» می‌گوید: طی ۵ سال گذشته بخشی از تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های تولید مقاطع از سوی کارخانه‌های داخلی رو به کاهش بوده است و به همین دلیل برخی از واحدهای تولیدی از قبیل تولیدکننده‌های لوله و پروفیل دست به دامان واردات یا خرید ورق‌های مورد نیاز خود از بازار آزاد شده‌اند. در این میان افزایش نرخ ارز که طی یکسال گذشته بی‌سابقه بوده است تامین خارجی مواد اولیه را غیراقتصادی کرده، به گونه‌ای که بسیاری از تولیدکننده‌ها چاره‌ای به جز خرید از بازار داخلی ندارند. در واقع زمانی که دلار ۱۲۲۶ تومان بود، متوسط قیمت انواع ورق کیلویی تا ۱۲۰۰ تومان می‌شد، اما در حال حاضر با نرخ ارز آزاد این قیمت به ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان افزایش یافته است. البته این موضوع در حالی است که واحدهای تولیدی هم قیمتی را که برای خرید از بازار آزاد مجبور به پرداخت هستند چیزی در حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از قیمتی است که از طریق کارخانه‌ها می‌توانند تهیه کنند. به هر طریق تامین نیاز مواد اولیه از بازار داخل یا از طریق واردات، نقدینگی زیاد کارخانه‌های اینچنینی را به منظور جلوگیری از توقف خطوط تولیدی می‌طلبد که این مهم برای بسیاری از واحدهای تولیدی کم‌توان و جدیدتر غیرممکن شده است. وی می‌افزاید: این امر سبب شده تولید‌کننده‌های خصوصی چاره‌ای به جز افزایش قیمت محصول نداشته باشند که این موضوع نیز به سبب قرارگیری در فضای رقابتی تولید مصنوعات فولادی راهکاری صحیح و اقتصادی نیست؛ چرا که متقاضی تنها تا بخشی از این افزایش قیمت را می‌تواند تحمل کند و از بخشی بیشتر مصرف‌کننده قید خرید را می‌زند. به گفته ابراهیمی، از آنجا که ساختار تکنولوژی بسیاری از ماشین‌آلات کارخانه‌ها ی تولیدکننده لوله و پروفیل متعلق به کشورهای آلمان و ژاپن و از سوی دیگر قطعات یدکی ماشین آلات هم مربوط به کشورهای انگلیس، هند یا کره جنوبی است در حال حاضر به علت مشکلات تامین ارز و همراهی نکردن اتاق مبادلات ارزی بسیاری از تولید‌کننده‌ها به ناچار به شیوه‌های زمان‌بر و اغلب سختی برای تامین قطعات یدکی و ماشین آلات مورد نیاز خود تن می‌دهند. به عنوان مثال در حالی که پیش‌تر برای تامین یک قطعه یدکی از کشوری همچون آلمان نهایت ۳ هفته زمان صرف می‌شد، در حال حاضر این زمان به ۳ تا ۶ ماه افزایش یافته و این موضوع در کنار نیاز به واسطه قرار دادن برخی کشورها در امر خرید، مشکلات دوچندانی را برای تولیدکننده‌ها به وجود آورده است. این کارشناس فولادی می‌افزاید: برخی کارخانه‌های داخلی هم هستند که با قیمت ارزا‌ن‌تر اقدام به تولید و فروش قطعات یدکی و ماشین‌آلات مورد نیاز کارخانه‌های لوله و پروفیل می‌کنند، اما متاسفانه خروجی این کارخانه‌ها از عمر مفیدی نهایت ۶ ماهه برخوردارند که این کیفیت پایین‌تر نسبت به مشابه خارجی آن- اغلب با عمر مفید ۵ ساله یا در بدترین حالت ۲ ساله- موجب شده متقاضیان چندان رغبتی به خرید نوع ایرانی این قطعات نشان ندهند. به اعتقاد ابراهیمی، تحریم‌ها، نبود ماشین‌آلات و قطعات یدکی مورد نیاز کارخانه‌ها را موجب شده‌اند و در سوی دیگر مشکل تامین و افزایش قیمت ارز زمان رسیدن به مواد اولیه و ماشین‌آلات را سخت‌تر کرده‌اند. از سوی دیگر در شرایط سخت و پیچیده فعلی که گریبان واحدهای تولیدی لوله و پروفیل را گرفته تقریبا طی سه سال گذشته هیچ تقاضای جدیدی نیز وارد این صنعت نشده و این در حالی است که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد تقاضا از این حوزه هم خارج شده است. به گفته ابراهیمی بخشی از خروج تقاضا از صنعت تولید ورق و لوله و پروفیل فولادی بازمی‌گردد به کاهش مصرف در صنعت خودرو، دوچرخه و موتور سیکلت‌سازی و بخش دیگر مربوط به افت پروژه‌های عمرانی است که خود را در قالب کاهش نیاز به لوله‌های فولادی برای شرکت‌های نفت و گاز و خطوط لوله گاز بین شهری نشان می‌دهد. بنابراین سهم بازار این صنعت رابطه مستقیمی با رقم محقق شده بودجه عمرانی دارد که متاسفانه میزان آن نیز سال به سال کاهش بیشتری می‌یابد. ابراهیمی خاطرنشان کرد: در شرایطی که تسهیلات اعطایی از سوی بانک‌ها نسبت به گذشته کاهش یافته و بسیاری از واحدهای تولیدی خصوصی برای تامین نقدینگی مجبورند روی پای خود بایستند، بنابراین یا اقدام به تعدیل نیرو می‌کنند یا رو به پیمانکاری تولید کردن آورده‌اند به این مفهوم که سفارش‌های خرید را با این پیش فرض که خریدار، مواد اولیه را همچون ورق خود تهیه می‌کند و کارخانه سازنده لوله و پروفیل تولیدی را در اختیار خریداران قرار می‌دهند به فعالیت خود ادامه می‌دهند. در نهایت باید افزود اگر هرچه سریع‌تر فکری به حال این صنعت آسیب‌پذیر نشود در ماه‌های آتی مشکلات به نسبت بیشتری پای این صنعت مادر را خواهد گرفت و در آن هنگام نه تنها صنعت فولاد، بلکه صنایع پایین دستی هم متضرر و شکننده خواهند شد. نگاهی به معاملات روز گذشته رینگ فولاد و بازار آزاد در حالی که سایه رکود همچنان بر معاملات بازار آزاد سنگینی می‌کند روز گذشته تنها عرضه رینگ فولاد با استقبال چشمگیری از سوی خریداران مواجه شد. در این روز سبد میلگرد A۳ سایز ۱۴ تا ۲۸ از سوی فولاد خراسان به میزان ۳۰ هزار و ۳۶۰ تن عرضه شد که تقاضای بی‌سابقه ۱۱۳ هزار و ۳۰۰ تنی قیمت پایه آن را از ۱۷ هزار و ۸۵۰ ریال به ۱۹ هزار و ۱۷۷ ریال افزایش داد. به گفته فعالان آگاه، با پیچیدن این خبر در بازار که هفته آتی فولاد خراسان عرضه سبد میلگرد خواهد داشت، بسیاری از متقاضیان به امید برگشت قیمت‌ها به ابتدای هفته گذشته دست از خرید کشیدند که به همین سبب یکشنبه این عرضه نقدی با رقابت بیش از پیش خریداران مواجه شد. از سوی دیگر در حالی که انواع سایزهای میلگرد به سبب رونق معامله بورس کالا در بازار آزاد افزایش یافته بودند قیمت‌های شاخه‌های سبک و سنگین تیرآهن هم با کاهش نسبی و ثبات قیمت‌‌ها در بازار آزاد همراه شدند.

نرخ ارز و سربالایی تولید مقاطع فولادی!