سایه تنش‌های منطقه‌ای بر بازار

گروه بازار پول- همزمان با دور تازه تحولات در منطقه خاورمیانه، بازار داخلی ارز و سکه در واپسین ساعات معاملات دیروز به نوسان افتاد و قیمت‌ها از مدار نزولی ساعات ابتدایی دیروز بازگشت. با اینکه در ساعات ابتدایی دیروز، معاملات ارز و سکه با افت قیمت‌ها همراه بود؛ اما بازتاب سخنان جان کری وزیر امور خارجه آمریکا پیرامون بحران منطقه خاورمیانه، علاوه‌بر اینکه قیمت طلا در بازارهای جهانی را تحت‌تاثیر قرار داد؛ در بازار داخلی نیز، به صعودی شدن نرخ ارز و سکه انجامید. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در اظهاراتی، شواهدی از حضور نیروهای دولتی سوریه در به کارگیری سلاح شیمیایی اخیر این کشور ارائه کرد و با ادبیات بی‌سابقه‌ای، جنگ با سوریه را «حتمی» دانست؛ هر چند عنوان کرد که «حمله به سوریه به صورت محدودی خواهد بود.» این اظهارات موجب شد تا قیمت هر اونس طلا به ۱۳۹۶دلار برسد. همزمان در بازار داخلی نیز که طی روزهای اخیر از فضای پرتنش منطقه تاثیر مستقیمی پذیرفته، قیمت‌ها در ابتدای ساعات معاملات ارز و سکه، نسبت به روز پنج‌شنبه اندکی افت کرد. حتی در میانه‌های روز، با توجه به کاهش قیمت‌ها، محمد کشتی آرای رییس اتحادیه کشوری فروشندگان طلا و جواهر نیز از تداوم کاهش قیمت‌ها در بازار ارز و سکه خبر داد و گفت: «نوسان این نرخ‌ها متناسب با تحولات جهانی است و با توجه به کاهش قیمت جهانی طلا، در داخل هم افت قیمت‌ها ادامه خواهد داشت.» او افزوده بود: «همه نرخ‌ها کاهش را نشان می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود باز هم کاهش یابد.» با این حال این پیش‌بینی رییس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر چندان طولی نکشید که درست از آب در نیامد و بازار تحت‌تاثیر فضای روانی موجود که بیشتر ناشی از سایه جنگ در منطقه است؛ بار دیگر به روند صعودی هفته گذشته خود بازگردد. به گونه‌ای که در ابتدای معاملات بازار غیر‌رسمی، دلار با قیمت ۳۲۵۰ تومان؛ یعنی ۱۰ تومان کمتر از نرخ دیروز قیمت خورد؛ اما در ساعت ۱۶، قیمت دلار به ۳۲۷۰ تومان نیز رسید و در کف بازار تا مرز ۳۳۰۰ تومان نیز فروخته می‌شد. فعالان بازار، فضای انتظاری برای وخیم‌تر شدن اوضاع در خاورمیانه و ادامه خشونت‌ها را در منطقه سوریه موجب بروز چنین نوسانی تنها در دو سه ساعت پایانی روز کاری خود می‌دانند و عنوان می‌کنند در شرایطی که اقدامات و برنامه‌های دولت جدید با استقبال بازار مواجه شده؛ تنها عامل بر هم زننده آرامش و ثبات قیمتی کنونی در بازار، فاکتورهای بین‌المللی است. شرایط بغرنج طلا در بازارهای جهانی، با اینکه افزایش ارزش دلار به بالاترین حد خود در یک ماه اخیر و کاهش نگرانی‌ها نسبت به حمله احتمالی آمریکا به سوریه موجب شد تا قیمت جهانی طلا در آخرین ساعات مبادلات روز جمعه به کمتر از ۱۴۰۰ دلار در هر اونس برسد. در ادامه اظهارات جان کری وزیر امورخارجه آمریکا در خصوص سوریه موجب شد تا قیمت طلا به ۱۳۹۷ دلار در هر اونس برسد. قیمت طلا چهارشنبه گذشته به بیش از ۱۴۳۳ دلار رسید که این رقم در ۳ ماه اخیر بی‌سابقه بوده است. کارشناسان اقتصادی در تحلیلی به بررسی علل افت اخیر قیمت اونس جهانی طلا و عدم‌توانایی این فلز در حفظ سطح بالای ۱۴۰۰ دلار پرداخته‌اند. به گزارش سایت طلا به نقل از آسوشیتدپرس، تشدید تنش‌ها در خاورمیانه و رشد تقاضای خرید جواهرات در چین و هند قیمت جهانی طلا را تا ۱۴۲۰ دلار در هفته گذشته افزایش داد و به بالاترین حد خود طی سه سال اخیر رساند. بهای جهانی طلا از ۱۲۱۲ دلار در ژوئن ۲۰۱۳ (خرداد ۹۲) به ۱۳۹۶دلار در روز جمعه گذشته رسید که از آن زمان تاکنون بهای این فلز ۱۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. ۲۰ درصد رشد دیگر قیمت می‌تواند درخشش طلا را دوباره به بازار معاملات بازگرداند. آسوشیتدپرس اضافه کرده است که با وجود کاهش نرخ تورم، طی سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی، چشم‌انداز بهبود کامل اوضاع اقتصاد جهانی موجب افت حدود ۵ درصدی قیمت طلا شده است. چندین سال است که سرمایه‌گذاران بزرگ صندوق‌های سرمایه‌گذاری جهان طلا را به عنوان کالایی برای حفظ ارزش پول خود خریداری می‌کنند. ترس این افراد از این بود که طرح محرک پولی بانک مرکزی آمریکا موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود، اما نرخ تورم در حد پایین باقی ماند و نیاز به خرید طلا را کاهش داد. البته در ماه ژانویه (دی ماه) نشانه‌هایی از اینکه ارزش دلار تقویت می‌شود میزان تقاضای خرید طلا را کاهش داد. در ماه آوریل (فروردین‌ماه) خبر انتشار فروش ذخایر طلای قبرس به منظور پرداخت بدهی و به‌دنبال آن نگرانی‌ها نسبت به فروش ذخایر طلای کشورهای دیگر عضو منطقه یورو از قبیل اسپانیا و ایتالیا سقوط شدید قیمت طلا را رقم زد. سرمایه‌گذاران در ماه آوریل ذخایر طلای خود را از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارج کردند و بهای این فلز در ۱۵ آوریل تا ۹ درصد؛ یعنی ۱۴۰ دلار کاهش یافت که این میزان بیشترین افت قیمت طی ۳۰ سال اخیر به شمار می‌رود. قیمت طلا از آغاز سال‌جاری میلادی تاکنون ۱۷ درصد کاهش یافته؛ اما بهای این فلز در حال حاضر رو به افزایش است. کارشناسان اقتصادی چند دلیل دیگر را برای رشد قیمت طلا ذکر کرده‌اند. یکی از دلایلی که افراد اقدام به خرید طلا می‌کنند این است که سرمایه‌گذاران این فلز را به منزله جایگزینی برای دارایی خود می‌دانند. با توجه به اینکه شاخص‌های سهام در سال‌جاری میلادی تا ۲۰ درصد افزایش یافت این سرمایه‌گذاران نیاز کمتری به نگهداری طلا حس کردند، اما این حس طی ۴ هفته اخیر تغییر کرد. سرمایه‌گذاران در حال حاضر نگران این موضوع هستند که بانک مرکزی آمریکا کی و تا چه میزان محرک پولی را کاهش می‌دهد، محرکی که تاکنون رشد بهای طلا را رقم زده است. تشدید تنش‌ها در مصر و سوریه هم سرمایه‌گذاران را به این فکر واداشته است که اوضاع اقتصادی و سیاسی جهان خطرناک است و جنگ می‌تواند منجر به افزایش قیمت طلا شود و به اقتصاد کشورها و شاخص‌های سهام آسیب برساند. کارشناسان اقتصادی بر این باورند زمانی که اوضاع اقتصاد جهان به بهبود کامل برسد، افراد دیگر نیازی به خرید طلا ندارند. به نظر می‌رسد بانک مرکزی آمریکا به کاهش میزان خرید اوراق قرضه ماهانه ۸۵میلیارد دلاری نزدیک شده است. گمانه‌زنی‌ها به کاهش محرک پولی آمریکا موجب شده سرمایه‌گذاران ذخایر طلای خود را از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارج کرده و به دلار تبدیل کنند.