ادامه اظهارنظر کارشناسان در خصوص حذف صفرهای پول ملی

گروه بازار پول- در حالی که وزیر امور اقتصاد و دارایی و رییس کل بانک مرکزی از روند اجرایی طرح حذف صفرها از پول ملی سخن می‌گویند، اظهار نظر کارشناسان در خصوص تبعات مثبت و منفی این طرح ادامه دارد. در همین رابطه رییس شورای رقابت تاکید کرد: در شرایطی که درشت‌ترین اسکناس کشور پنج عدد صفر بیشتر ندارد، حذف صفرها از اسکناس هیچ گونه مزیتی ندارد.

جمشید پژویان در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این که تغییر صفرهای اسکناس نقش قابل توجهی در شکل آن و هزینه‌ چاپ و نیز نسبت اسکناس به سکه دارد، گفت: در کل از نظر اقتصادی حذف صفرها تاثیری اساسی روی اقتصاد ندارد.

او با بیان این که حذف صفرها از پول ملی یک مساله‌ صوری است و بر متغیرهای واقعی اقتصاد بی‌اثر است، ادامه داد: ‌این کار در برخی از کشورها سال‌ها قبل انجام شد و آن زمان دورانی بود که اسکناس و مسکوک وسیله‌ عمده مبادله بودند، در حالی که امروز پول الکترونیک و نقل و انتقال الکترونیکی پول امری رایج است.

پژویان با بیان این ‌که امروز موضوعاتی مانند حجم زیاد اسکناس و یا بروز اشتباه در محاسبات به دلیل زیاد بودن صفرهای پول با الکترونیکی شدن امور بانکی و تجاری تقریبا کاهش یافته است، گفت: در شرایط کنونی اقتصاد کشور، حذف صفرها از پول ملی چندان ضرورتی ندارد.

رییس شورای رقابت تاکید کرد:‌ اگر دولت بتواند سیستم انتقال الکترونیکی پول را با سرعت توسعه بدهد، حذف صفرها هیچ گونه مزیتی ندارد و چندان به صرفه نیست.

کاهش نرخ تورم اولین پیش شرط حذف صفرها از پول ملی است

همچنین یک کارشناس اقتصادی با اشاره به تجربه کشورهای موفق در زمینه حذف صفر‌ها از پول ملی، گفت: اصلاح و حذف صفرها از واحد پولی در برخی از کشورها از جمله آلمان و ترکیه در شرایطی اعمال شد که نرخ تورم تک رقمی شده بود و منشا اصلی تورم از بین رفته بود. بنابراین حذف صفرها نیازمند کاهش نرخ تورم است.

فرید ضیاء الملکی در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه حذف صفر از پول ملی تاثیری در کاهش یا افزایش نرخ تورم ندارد گفت: این اقدام بیشتر موجب سهولت داد و ستدها و خریدهای مردم و فعالان اقتصادی خواهد داشت.

وی افزود: در مرحله اول باید به صورت ریشه‌ای تورم مهار شود و پس از آن برای حذف صفرها اقدام عملی صورت گیرد، زیرا اگر تورم حل نشود ممکن است تا چند سال آینده نیاز به حذف دوباره صفرها باشد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به تجربه موفق برخی از کشورها در حذف صفر خاطرنشان کرد: اصلاح و حذف صفرها از واحد پولی در برخی از کشورها از جمله آلمان و ترکیه در شرایطی اعمال شد که نرخ تورم تک رقمی شده بود و منشا اصلی تورم از بین رفته بود؛ بنابراین حذف صفرها نیازمند کاهش نرخ تورم است.

اسکناس‌ها به سکه تبدیل شوند

از سوی دیگر عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی ۲ اشکال اساسی را برای واحد پول ملی فعلی در کشور برشمرد و پیشنهاد کرد که اسکناس‌های فعلی کشور به سکه تبدیل شود.

مهدی تقوی استاد اقتصاد کلان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد حذف ۴ صفر از پول ملی کشور به مهر گفت: زمانی‌که نرخ تورم در کشور به هر دلیل بالا است، پول ملی دچار افت ارزش می‌شود، چراکه پول وسیله‌ای برای مبادله و واسطه‌ای بین مبادله تهاتری دو کالا است.

وی با بیان اینکه با افزایش قیمت کالاها باید پول بیشتری نیز پرداخت شود، دو اشکال اساسی و عمده برای وضعیت پول ملی کشور در زمان حاضر برشمرد و افزود: حجم عظیمی از پول برای خرید کالایی که قبلا با حجم کمتری خریداری می‌شد، باید پرداخت که همین امر باعث فرسوده شدن اسکناس‌ها می‌شود. بانک مرکزی هم مجبور به از بین بردن اسکناس‌های فرسوده و در نتیجه چاپ مجدد اسکناس می‌شود که همین امر هزینه‌های زیادی را دربردارد.

تقوی ادامه داد: همچنین اشکالاتی در دفاتر حسابداری کشور با روند فعلی پول ملی وجود دارد، به طوری‌که سه ستون برای ارقام در نظر گرفته شده که این ستون‌ها پاسخگو نیست و بنابراین اشکالاتی را ایجاد می‌کند. اگر صفرها از واحد پولی کشور حذف شود، محاسبه آنها هم راحت تر است.

کارشناس مسائل بانکی و پولی کشور حذف صفرها را منجر به کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس، صرفه‌جویی در زمان برای شمارش اسکناس‌ها و کاهش حجم پولی که حمل می‌شود، برشمرد و افزود: حجم بسیاری از اسکناس‌هایی که هم‌اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی از دستگاه‌های خودپرداز دریافت می‌شود، فرسوده است.

وی پیشنهاد کرد که اسکناس‌های فعلی کشور به سکه تبدیل شود، زیرا علاوه بر اینکه دیرتر فرسوده می‌شوند، هزینه ضرب کمتری نسبت به چاپ اسکناس دارند و تمام این موارد صرفه‌جویی محسوب می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی حذف صفرها را باعث تسهیل مبادلات دانست و عنوان کرد: ایران اولین کشوری نیست که برنامه حذف صفرها از پول ملی را اجرا می‌کند، بلکه برخی از کشورها پس از جنگ جهانی دوم همچون آلمان اقدام به حذف صفرها از پول ملی کردند، پس از آن هم فرانسه و کشورهای آمریکای لاتین بودند. آخرین کشوری که اقدام به حذف صفرها کرد ترکیه بود که ۶ صفر از پول ملی خود را حذف کرد.

وی با تاکید بر اینکه حذف صفرها همزمان با اجرای هدفمندی یارانه‌ها، ارتباطی با یکدیگر ندارند، تصریح کرد: دولت می‌تواند هم‌اکنون برنامه حذف صفرها را اجرا کند یا اینکه یک سال دیگر یا اینکه می‌توانست مثلا ۴ سال پیش انجام دهد.

تقوی این گفته برخی از کارشناسان که حذف صفرها با وجود پول الکترونیکی ضرورتی ندارد را غیرمنطقی دانست و تصریح کرد: هم‌اکنون بسیاری از مغازه‌ها، تاکسی‌ها، روستاها و حتی شهرستان‌ها چندان از پول الکترونیکی استفاده نمی‌کنند. حتی در بسیاری از موارد با قطعی برق در بانک‌ها، سیستم‌های الکترونیکی آنها قطع می‌شود و مشکلاتی را برای مردم ایجاد می‌کند.

نرخ تورم با واقعیت منطبق نیست

وی در پاسخ به این سوال که آیا حذف صفرها از پول ملی در زمانی که نرخ تورم تک رقمی نیست و در حال کاهش است، منطقی است؟ عنوان کرد: نرخ‌های تورمی که از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شود، با واقعیت منطبق نیست. اعلام نرخ تورم نقطه به نقطه اصلا اصولی نیست. این نرخ‌ها، نرخ تورم را پایین‌تر از واقعیت نشان می‌دهد.

استاد اقتصاد کلان اضافه کرد: اگر بخواهیم منتظر کاهش نرخ تورم برای حذف صفرها باشیم باید سال‌ها انتظار بکشیم، زیرا اگر کاهش نرخ تورم به تک رقمی ممکن بود تاکنون انجام شده بود؛ بنابراین می‌توان در حال حاضر صفرها را از واحد پولی کشور حذف کرد و ۲۰ سال دیگر هم چند صفر دیگر را برداشت. وی افزود: در خرید کالاها، پرداخت کرایه تاکسی‌ها، پرداخت قبوض و غیره افزایش نرخ تورم و قیمت‌ها کاملا محسوس است، نرخ تورم بر اساس فرمول خاصی محاسبه می‌شود که می‌توان هر نرخی را از آن برداشت کرد.