بدترین عملکرد اقتصاد جهان طی یک دهه
بنابر اعلام آنکتاد، حجم تجارت جهانی در مقایسه با سال قبل ۲۲ درصد کاهش پیدا کرده است. بخش خدمات بیش از سایر بخشهای اقتصادی در جهان از شیوع کرونا آسیب دیده و در بین قسمتهای مختلف بخش خدمات، گردشگری بدترین وضعیت را تجربه کرده است. به گفته کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل، در مقایسه با سال قبل رشد بخش گردشگری جهان به منفی ۴/ ۱۵ درصد رسیده که بدترین عملکرد از دهه ۱۹۹۰ تاکنون بوده است.
بنابر اعلام این نهاد بینالمللی، کرونا باعث تغییر ماهیت کسب و کارها نیز در سطح جهان شده و دشواری جمعآوری اطلاعات باعث وقفه در انتشار آمارهای حیاتی شده است. برخلاف سالهای گذشته، آمارهای اقتصادی و تجاری منتشرشده توسط نهادهای مختلف با یکدیگر دارای تفاوتهای زیادی بوده که همین مساله نیز سیاستگذاران را دچار سردرگمی کرده است. در حال حاضر رشد اقتصادی بسیاری از اقتصادهای بزرگ جهان به پایینترین سطوح تاریخ معاصر خود رسیده است و دولتها مجبور به اعمال قرنطینه و محدودیتهای رفت و آمد گسترده شدهاند. چین که نخستین کانون عمده شیوع کرونا در جهان بود در شرایطی متفاوت به سر میبرد و شرایط در این کشور تقریبا به حالت عادی بازگشته است. انتظار میرود رشد اقتصادی امسال چین بالای ۲ درصد باشد اما سال آینده با رشدی چشمگیر به بالای ۱۰ درصد برسد.
این اتفاقها در حالی رخ داده است که وضعیت اقتصادی در اروپا هم رو به بهبود گذاشته است. مرکز آمار اتحادیه اروپا گزارش نهایی خود از رشد اقتصادی کشورهای اروپایی در سومین فصل سال ۲۰۲۰ را منتشر کرد که بر این اساس متوسط رشد اقتصادی ۱۹ کشور عضو منطقه یورو و ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به ترتیب مثبت ۵/ ۱۲ درصد و مثبت ۵/ ۱۱ درصد بوده است که این رشد در مقایسه با متوسط رشد سه ماه قبل در منطقه یورو ۳/ ۳۴ درصد و در سطح اتحادیه اروپا ۸/ ۲۲ درصد افزایش پیدا کرده است. این بهترین عملکرد اقتصادی کشورهای اروپایی از زمان تاسیس اتحادیه اروپا محسوب میشود. در چین هم اوضاع اقتصادی بهتر شده است. آمارهای منتشرشده ازسوی وزارت بازرگانی چین نشان میدهد صادرات این کشور در ماه نوامبر به بالاترین سطح خود از فوریه ۲۰۱۸ رسیده است که این مساله میتواند رشد اقتصادی این کشور را بیش از پیش تشدید کند. این اتفاق در حالی رخ میدهد که تراز حساب تجاری این کشور با آمریکا نیز در این ماه مجددا به نفع چین افزایش یافته است. با توجه به این رشد محسوس انتظار میرود اقتصاد چین در سه ماه پایانی سال رشدی فراتر از سایر رقبای خود از جمله آمریکا داشته باشد. ذخایر ارزی چین نیز به لطف افزایش صادرات ماه نوامبر به بالاترین سطح خود در چهار سال اخیر رسیده و آن طور که دفتر مدیریت ذخایر ارزی چین اعلام کرده، میزان ذخایر ارزی این کشور با ۵۰ میلیارد دلار افزایش نسبت به ماه قبل به ۳ تریلیون و ۱۷۸ میلیارد دلار رسیده است.
چنین اتفاقاتی در حالی مطرح شده است که اوضاع در آمریکا چندان مساعد نیست.
نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات هنوز نتوانستهاند به توافقی با یکدیگر بر سر جزئیات لایحه حمایتی جدید برسند و نانسی پلوسی، رئیس کنگره گفته است احتمالا از سرگیری مذاکرات به پس از تعطیلات کریسمس موکول خواهد شد. بسته دوم حمایت از اقتصاد در برابر پیامدهای کرونا حدود ۹۰۰ میلیارد دلار اعتبار در بر خواهد داشت و قرار است جایگزین بسته حمایتی ۳ تریلیون دلاری قبلی شود. تمرکز بسته جدید روی حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط و پرداخت یارانه نقدی مستقیم به افراد بیکارشده خواهد بود.
برخلاف تلاشهای بانک مرکزی آمریکا برای افزایش تورم آمریکا، متوسط نرخ تورم بزرگترین اقتصاد جهان در ۱۲ ماه منتهی به نوامبر بدون تغییر نسبت به دوره مشابه منتهی به ماه قبل به سطح ۲/ ۱ درصد رسید که این نرخ تورم ۱/ ۰ درصد کمتر از نرخ مورد انتظار قبلی و کمترین سطح تورمی ثبت شده در آمریکا در سه ماه اخیر محسوب میشود. بانک مرکزی آمریکا رسیدن به تورم بالای ۲ درصد را هدفگذاری کرده است. از طرف دیگر شمار متقاضیان دریافت مزایای بیکاری در آمریکا به ۸۵۳ هزار نفر رسیده که بالاترین رقم ثبت شده سه ماه اخیر بوده است. با بالا باقی ماندن آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا در آمریکا، بسیاری از کسب و کارها به ویژه کسب و کارهای کوچک با حداقل ظرفیت کار میکنند و استخدام نیروی جدید را متوقف کردهاند.
بنبست برگزیت
بنبست در مذاکرات برگزیت کماکان ادامه دارد و نشریه سان از احتمال پایان دادن به مذاکرات توسط دولت بوریس جانسون خبر داده است. در صورتی که طرفین به توافق مشخصی بر سر چارچوب روابط خود در آینده نرسند باید به قوانین سازمان تجارت جهانی مراجعه کنند. با وجود این مساله، رشد اقتصادی در اروپا به میزان قابل توجهی تقویت شده است و نظرسنجی صورت گرفته توسط اتاق بازرگانی آلمان نشان میدهد خوشبینی فعالان اقتصادی این کشور در ماه دسامبر تحتتاثیر اخبار مثبت واکسن کرونا به اوج خود در طول هفت ماه اخیر رسیده است.