تشدید انتشار گازهای گلخانهای و افزایش دمای جهان موجب شده است تا از حدود یکدهه قبل تلاشها برای مهار تغییرات اقلیمی به شکل چشمگیری افزایش پیدا کند. این موضوع باعث شده تا مساله انتشار کربن و ردپای این آلاینده در اقتصاد به محور کار بسیاری از اقتصادها بدل شود. مالیات کربن، مساله ETS و اعطای سهمیه کربن، ابزارسازیهای مالی پایدار و ایجاد صندوقهای مالی برای تشویق کشورهای جهان به کاهش انتشار آلایندهها از مهمترین روندهایی است که حول محور آلایندهها یک وضعیت اقتصادی ایجاد کرده است. «باشگاه اقتصاددانان» به همین بهانه پروندهای حول چالشها و فرصتهای اقتصاد آلودگی تهیه کرده است. شواهد موجود نشان میدهد ایران برای تحقق اهداف خود در زمینه کاهش کربن راهی طولانی در پیشرو دارد.
پرهام پهلوان/ دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی دانشگاه تهران
محیطزیست و مبارزه با آلایندگیها از موضوعاتی در اقتصاد است که تا امروز عمدتا به عنوان یکی از مصادیق شکست بازار، نیاز به ورود مستقیم قانونگذار در آن احساس و سعی شده است با دخالت مستقیم و دستوری دولت کنترل شود. در سالهای گذشته این نیاز به صورت جهانی پررنگتر شده است و کشورها به این نتیجه رسیدهاند که بدون همکاری با یکدیگر و به صورت انفرادی نمیتوانند به مبارزه با آلایندههای آبوهوایی بپردازند.
آذین شریفی / پژوهشگر دکترای مالی پایدار در دانشگاه تورنتو
اکنون در لحظهای تاریخی قرار داریم؛ نسل ما بهعنوان نخستین نسلی شناخته میشود که با آگاهی کامل از خطرات تغییرات اقلیمی روبهروست و در عین حال، آخرین نسلی است که توانایی دارد روند فعلی را تغییر دهد و اصلاح کند. این چالش بزرگی برای ماست و همزمان، فرصتی استثنایی برای بازیابی پایداری و تعادل در آینده زمین فراهم میآورد؛ چشماندازی که هر یک از ما نقشی در آن داریم.
محمدرضا آریافر / دانشجوی دکترای علوم اقتصادی منابع و انرژی دانشگاه فردوسی مشهد
در سالهای اخیر، با توجه به تغییرات آبوهوایی و نیاز مبرم به کاهش گازهای گلخانهای، مفهوم مالیات کربن بهعنوان یکی از راهکارهای اصلی برای محدود کردن انتشار این گازها و تشویق به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است. ایران با دارا بودن منابع غنی انرژی مانند نفت و گاز، نیازمند تحولی عمیق در سیاستهای انرژی خود است و مالیات کربن به عنوان یکی از ابزارهای موثر در این راستا مطرح میشود.