عامل جدید؛ ورود نفت ایران به بازار

مت اسمیت

خبرگزاری رویترز

درباره تغییرات قیمت نفت در ماه‌های آینده، دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده اما در اکثر آنها پیش‌بینی شده قیمت نفت در بهترین حالت اندکی بالاتر از ارقام کنونی خواهد بود.

عواملی که در ماه‌های اخیر به کاهش قیمت این ماده خام منجر شده عموما در ماه‌های آینده نیز بر قیمت‌ها تاثیر منفی خواهند داشت و بر همین مبنا است که نهادهای تحلیلگر و سازمان‌های بین‌المللی معتقدند قیمت نفت افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا نخواهد کرد. البته صرف نظر از عواملی نظیر رشد ارزش دلار، ضعف اقتصاد چین و رشد تولید، یک عامل جدید بر قیمت‌ها موثر است: احتمال افزایش عرضه نفت ایران به بازارهای جهان در صورت لغو تحریم‌های بین‌المللی. البته نهادهای تحلیلگر معتقدند در صورت لغو تحریم‌ها، افزایش عرضه نفت ایران زیاد نخواهد بود اما در هر حال بر مازاد عرضه به تقاضا می‌افزاید. کارشناسان بازار نفت معتقدند اگر زمینه برای افزایش عرضه نفت از سوی ایران فراهم شود بازار نفت بیش از گذشته تحت فشار قرار می‌گیرد، زیرا بر مازاد عرضه افزوده خواهد شد. بازار نفت از پیش با مازاد عرضه و رشد کند تقاضا مواجه است.

در ماه‌های اخیر نهادهای تحلیلگر و سازمان‌های بین‌المللی پیش‌بینی‌هایی درباره قیمت نفت در سال جاری و سال آینده میلادی مطرح کرده‌اند. بانک جهانی در گزارش جدید خود آورده است، امسال متوسط قیمت نفت خام ۵۷ دلار در هر بشکه خواهد بود. در ماه آوریل این رقم ۵۳ دلار پیش‌بینی شده بود. تنش‌های ژئوپلیتیک و تعطیلی فعالیت‌ها در تعداد بیشتری از چاه‌های نفت که هزینه تولید در آنها بالا است ممکن است قیمت نفت را به بالاتر از ۵۷ دلار برسد. در سه ماه دوم امسال، قیمت نفت ۱۷ درصد رشد کرد در حالی که قیمت دیگر حامل‌های انرژی نظیر گاز طبیعی و زغال سنگ کاهش یافت. به رغم افزایش رقم پیش‌بینی شده برای قیمت نفت در سال جاری، میزان بالای ذخایر نفت در آمریکا و رشد تولید نفت اوپک سبب خواهد شد در میان‌مدت وضعیت بازار نفت به شکل کنونی باقی بماند.

هم اوپک و هم تولیدکنندگان نفت غیرعضو اوپک، بیش از تقاضای جهان نفت تولید کرده‌اند و این امر به کاهش شدید قیمت‌ها منجر شده است. در صورتی که تقاضای نفت از سوی چین و هند افزایش یابد، قیمت نفت در ماه‌های آینده رشد خواهد کرد. البته به دلیل ظرفیت بالای تولید نفت، نباید انتظار داشت قیمت‌ها خیلی رشد کند. رشد ارزش دلار در ماه‌های آینده همزمان با کاهش ارزش ارزهای معتبر دیگر و بالا رفتن نرخ‌های بهره در آمریکا، عاملی برای فشار بر قیمت نفت خام است. این عاملی مهم است که از رشد قیمت‌ها جلوگیری خواهد کرد.

در گزارش بانک جهانی همچنین آمده است، نرخ رشد اقتصادهای در حال توسعه در سال جاری میلادی و سال آینده به ترتیب ۴/ ۴ و ۲/ ۵ درصد است. در گزارش ماه ژانویه این دو رقم ۸/ ۴ و ۳/ ۵ درصد ذکر شده بود. بانک جهانی در گزارش جدید خود با عنوان چشم‌انداز اقتصاد جهان که ۶ ماه یک بار منتشر می‌شود، پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصاد جهان در سال جاری میلادی را از ۳ درصد به ۸/ ۲ درصد کاهش داده است. نرخ رشد اقتصادهای در حال توسعه در سال جاری میلادی و سال آینده به ترتیب ۴/ ۴ و ۲/ ۵ درصد پیش‌‌بینی شده است. در گزارش ماه ژانویه این دو رقم ۸/ ۴ و ۳/ ۵ درصد ذکر شده بود.

از سوی دیگر، بانک سیتی گروپ در گزارش جدید خود، پیش‌بینی قیمت نفت در سال جاری میلادی و سال ۲۰۱۶ را کاهش داده است. این بانک پیش‌بینی کرده امسال و سال آینده میلادی، متوسط قیمت نفت برنت به ترتیب ۵۴ و ۵۳ دلار در هر بشکه خواهد بود. این دو رقم در گزارش قبلی به ترتیب ۵۸ و ۶۳ دلار پیش‌بینی شده بود. متوسط قیمت نفت آمریکا برای سال جاری و سال آینده میلادی ۴۸ دلار پیش‌بینی شده است. در گزارش قبلی سیتی گروپ، این رقم به ترتیب ۵۳ و ۵۶ دلار پیش‌بینی شده بود. تحلیلگران موسسه تحقیقاتی کپیتال اکونومیکس می‌گویند، ارزش دلار در برابر دیگر ارزها حداقل تا ۱۸ ماه آینده روند صعودی خواهد داشت و این امر حاصل سیاست‌های متضاد بانک مرکزی آمریکا و بانک‌های مرکزی دیگر است. بانک مرکزی آمریکا قصد دارد در سال جاری میلادی سیاست‌های حمایتی خود را محدود کند در حالی که دیگر بانک‌های مرکزی به اجرای سیاست‌های حمایتی بزرگ ادامه خواهند داد. رشد ارزش دلار فشاری مضاعف بر قیمت نفت وارد خواهد کرد.

تحلیلگران بانک اچ‌اس‌بی‌سی در تازه‌ترین اظهارنظر خود اعلام کرده‌اند، وضعیت بازار نفت در چند ماه باقی‌مانده از سال جاری میلادی امیدبخش نخواهد بود، زیرا درباره بهبود وضعیت اقتصاد چین تردیدهای جدی وجود دارد و نیز بانک مرکزی آمریکا تا پایان امسال حداقل یک بار نرخ‌های بهره را بالا می‌برد و این عامل به رشد ارزش دلار و کاهش قیمت نفت منجر خواهد شد. به این ترتیب انتظار می‌رود قیمت نفت برنت و نفت آمریکا به سمت ارقام سال ۲۰۰۸ یعنی به ترتیب ۲/ ۳۶ دلار و ۴/ ۳۲ دلار در هر بشکه حرکت کند. البته قیمت‌ها در این سطوح باقی نخواهند ماند اما هر گونه رشد قیمت‌ها محدود است. بانک جی‌پی مورگان پیش‌بینی کرده قیمت نفت برنت در سه ماه کنونی و سه ماه چهارم سال جاری میلادی به ترتیب ۶۵ و ۶۷ دلار است.

همچنین بانک بارکلیز پیش‌بینی کرده متوسط قیمت نفت در سه ماه کنونی و سه ماه چهارم سال جاری میلادی به ترتیب ۶۱ و ۶۶ دلار باشد. بانک مریل لینچ در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی قیمت نفت برنت در سال آینده میلادی را از ۵۸ دلار به ۶۲ دلار افزایش داده و اعلام کرده در سال جاری متوسط قیمت نفت آمریکا ۵۷ دلار خواهد بود. این رقم نسبت به پیش‌بینی قبلی این نهاد تغییری نکرده است. در گزارش مریل لینچ آمده است، متوسط قیمت نفت برنت و نفت آمریکا در سال جاری میلادی به ترتیب ۵۸ و ۵۳ دلار خواهد بود. تحلیلگران مریل لینچ معتقدند مازاد عرضه نسبت به تقاضا برای نفت، ضعف تقاضا در اقتصادهای نوظهور، احتمال توافق ایران و مذاکره‌کنندگان و در نهایت افزایش مجدد تولید نفت شیل در آمریکا عوامل اصلی فشار بر قیمت نفت خام هستند. البته رشد ارزش دلار نیز عاملی مهم در کاهش قیمت نفت است. در زیر نمودار تغییرات قیمت نفت برنت در سه ماه اخیر نشان داده شده است:

عامل جدید؛ ورود نفت ایران به بازار