شمشیر داموکلس  بر سر رفح

او حتی همین چند روز پیش هشدار داد که «تاریخی برای این حمله وجود دارد.»  هدف او از این سخنان و مواضع، تحت فشار قرار دادن حماس است تا این گروه را وادار به تغییر موضع یا عدول از موضع خود در مذاکرات آتش‌‌‌بس و مبادله زندانیان با گروگان‌‌‌ها کند. نتانیاهو با این روش قصد دارد شرکای افراطی خود را راضی نگه دارد و بالاتر از همه، حمله به رفح را به عنوان آخرین مرحله از «پیروزی مطلق» که به گفته او «در دسترس است» جا بزند. شمشیر داموکلس چند اینچ پایین‌تر آمده است. ارتش هزاران نیروی ذخیره را برای «فعالیت‌‌‌های عملیاتی در جبهه غزه» فراخوانده است و یوآو گالانت، وزیر جنگ، نیز روز دوشنبه (۲۷فروردین‌ماه ۱۴۰۳) دیداری ترتیب داد تا در مورد «یک‌سری اقداماتی که در آماده‌‌‌سازی برای عملیات در رفح است با تاکید بر تخلیه غیرنظامیان» بحث کند. او همچنین گسترش فعالیت‌های مربوط به ارسال مواد غذایی و تجهیزات پزشکی به غزه را هم مورد بحث قرار داد. براساس نظرسنجی‌های منتشرشده از سوی دانشگاه عبری اورشلیم تا ۱۷ آوریل (برابر با ۲۹فروردین‌ماه ۱۴۰۳)، در مجموع ۴۴‌درصد اسرائیلی‌ها موافق حمله به رفح هستند؛ حتی اگر این حمله روابط با ایالات‌متحده را تیره کند، در حالی که براساس همین نظرسنجی، ۲۵‌درصد مخالف حمله و ۳۱‌درصد بلاتکلیف هستند.

palestine_gazaconflict_9october2023_01_1_pressrelease_1200x800 copy
تخمین‌ها درباره وضعیت آوارگان فلسطینی نشان می‌دهد بیش از یک میلیون زن و کودک فلسطینی با بحران غذایی شدید دست و پنجه نرم می‌کنند                   ابوعلوف/ سازمان ملل  

در ماه فوریه، «کریستوفر لاکی‌یر»، دبیرکل پزشکان بدون مرز (MSF) به شورای امنیت سازمان ملل هشدار داد که مردم در رفح «در ترس از تهاجم» زندگی می‌کنند و خواستار آتش‌بس فوری شد. یک‌ماه بعد، او به مدت چهار روز به رفح رفت تا پروژه‌های غزه را بررسی کند و وضعیت را در صحنه ببیند. او با این نتیجه برگشت: «حمله زمینی در رفح به‌شدت وحشتناک خواهد بود؛ قتل عام.»  لاکی‌یر اصرار داشت که مشکل در نحوه مدیریت حمله زمینی با نیروها و خودروهای زرهی در چنین مکان شلوغی نیست، بلکه خود این ایده است: «هیچ سناریویی در مورد تهاجم زمینی به رفح نمی‌بینم که فاجعه‌آمیز نباشد. نمی‌توان جز فاجعه نام دیگری بر تمام آنچه رخ خواهد داد گذاشت.» به دلیل جابه‌جایی مکرر جمعیت، مشخص نیست که چه تعداد در رفح زندگی می‌کنند و در تلاش برای زنده ماندن هستند. سازمان ملل متحد این رقم را بین ۱.۴ تا ۱.۵میلیون نفر تخمین می‌زند که اکثر آنها در برخی موارد چند بار از سایر مناطق غزه آواره شده‌اند. تمام جاده‌ها با چادرها و پناهگاه‌های موقت پوشیده شده است. لاکی‌یر گفت: «سفری که قبلا ۱۰دقیقه طول می‌‌‌کشید، اکنون یک‌ساعت یا حتی بیشتر طول می‌‌‌کشد.»

رفح در جنوب غزه و در مرز مصر قرار دارد. اینجا دقیقا همان جایی است که ارتش اسرائیل در آغاز جنگ به بیش از یک‌میلیون نفر از ساکنان شمال دستور داد تا به آنجا بروند. ساختمان‌‌‌هایی که قبلا در آنها زندگی می‌‌‌کردند امروز عمدتا آوار یا غیرقابل سکونت هستند. علاوه بر این، بحران انسانی وحشتناکی است که با وجود ورود کمک‌های بیشتر به غزه، همچنان می‌تازد و قربانی می‌گیرد. ایالات‌متحده پس از آن اسرائیل را مجبور کرد استفاده از گرسنگی را به عنوان سلاح جنگی کنار بگذارد.  لاکی‌یر، بریتانیایی ۴۴ساله، معتقد است که جابه‌جایی همه فلسطینی‌ها در رفح عملا غیرممکن است. حتی اگر با وجود همه وخامت‌ها جابه‌جا هم شوند، آسیب زیادی به سلامت آنها وارد می‌شود. او می‌گوید: «من با افرادی که در چند ماه گذشته دو، سه یا چهاربار آواره شده‌اند صحبت کردم. یکی از احتمالاتی که در مورد آن صحبت می‌شود بردن مردم به ساحلی است که بسیار باریک است. بدون آب لوله‌کشی، بدون شرایط بهداشتی، بدون توالت و... کاملا احمقانه است که فکر کنیم می‌توان ۱.۵میلیون نفر را بدون آسیب جدی به سلامتشان جابه‌جا کرد. نمی‌توانم هیچ احتمال عملی‌ای را ببینم.»

بیمارستان‌‌‌هایی که در حال حاضر فراتر از ظرفیتشان پر هستند، نمی‌‌‌توانند با این حجم از جمعیت مقابله کنند. لاکی‌یر در سفر خود از چند جا بازدید کرد. او پس از یک‌شب بمباران شدید در این منطقه به یکی از این جاها -الاقصی در دیرالبلح، در مرکز نوار غزه- رفت. لاکی‌یر گفت که جرات شمارش اجساد در سردخانه بیمارستان را ندارد و این مرکز مملو از آوارگان است و راهروها «از دو طرف پر از افرادی است که منتظر پانسمان زخم‌‌‌هایشان هستند.» او گفت: «هوا گرم و تاریک بود و به دلیل تراکم بالای بیماران، سعی می‌کردم پا روی مردم نگذارم.»