علائم بهبود
یکی از عوامل بهتر شدن چشمانداز اقتصاد جهان، بهبود وضعیت تجارت بینالمللی است. ماه آگوست کسری تجاری آمریکا ۶۷ میلیارد دلار یعنی بیشترین میزان ماهانه در بیش از یک دهه اخیر بود. افزایش کسری تجاری همزمان با رشد مصرف کالا از سوی خانوارهای آمریکایی رخ داده است. ماه آگوست صادرات کالا و خدمات آمریکا رشدی نداشت. تابآوری تجارت جهانی به اقتصادهای بزرگ نظیر چین و آلمان کمک کرده است به وضعیت اقتصاد خود سامان دهند. همچنین اکنون درباره این احتمال که همهگیری کرونا برای همیشه زنجیره جهانی عرضه را مختل کند، هراس کمتری وجود دارد. آمارها نشان میدهد کشورها در سراسر جهان اکنون شاهد بهبود غیریکپارچه اقتصاد خود هستند، به این معنا که بخشهای تولید کارخانهای و تجارت به سرعت درحال بازگشت به وضعیت قبل از بحران کرونا هستند، زیرا خانوارها همچنان به خرید کالاهای وارداتی ادامه دادهاند و سیاستهای حمایتی دولتها به این رونق کمک کرده است. اما روند بازگشت بخش خدمات به وضعیت قبل از بحران کند بوده است و بخشهایی نظیر هتلداری، رستورانها، سینما و ... جزو بخشهایی هستند که همچنان تحتتاثیر تدابیر محافظتی برای مقابله با همهگیری کرونا قرار دارند و فعالیتشان محدود باقی مانده است.
سازمان تجارت جهانی در گزارش اخیر خود آورده است، سالجاری میلادی میزان تجارت جهانی کمتر از حدی که قبلا تصور میشد کاهش خواهد یافت. این نهاد اکنون معتقد است حجم تجارت کالا در جهان سالجاری میلادی ۲/ ۹ درصد کاهش مییابد. در ماه آوریل این رقم حدود ۱۳ درصد پیشبینی شده بود، البته سازمان تجارت جهانی معتقد نیست سال آینده حجم تجارت جهان به سطوح مربوط به قبل از بحران کرونا باز خواهد گشت. در بخش دیگری از گزارش این نهاد آمده است، با توجه بهشدت بحران کرونا و اثرات آن بر اقتصاد جهان، رشد تجارت جهانی در سالجاری سریعتر از رشد تجارت پس از بحران مالی یک دهه پیش جهان بوده است. علت این تفاوت، حجم عظیم برنامههای حمایتی است که دولتها و بانکهای مرکزی برای جبران زیانهای حاصل از بحران کرونا در اقتصادها اجرا کردهاند. در آمریکا واردات کالاها و مواد غذایی در ماه آگوست به بالاترین میزان رسید. اقتصاددانها معتقدند این میزان بالای واردات حاصل هزار میلیارد دلار پولی است که دولت آمریکا به خانوادهها داده است. این کمک از ماه مارس به شکل نقدی و به شکل کاهش مالیاتها صورت گرفته است.
از دید بانک مرکزی آمریکا، اگر برنامه جدید حمایتی از سوی دولت اجرا شود، روند بهبود شرایط اقتصادی این کشور قدرتمندتر و سریعتر خواهد بود. در چین نیز که کارخانههای آن زودتر از کارخانههای دیگر اقتصادها فعالیتشان را آغاز کردند، صادرات در ماههای اخیر رشد کرده است. در سه ماه دوم سالجاری میلادی سهم چین در تجارت کالای جهان به بیش از ۱۷ درصد افزایش یافت. در سه ماه پایانی سال قبل این سهم ۶/ ۱۳ درصد بود. علت رشد صادرات چین، قدرتمند بودن بخش تولید کارخانهای این کشور و نیاز به فعالیت این بخش برای مقابله با همهگیری کروناست.