هشدار واشنگتن به کشورهایی که سقف قیمتی نفت مسکو را نادیده می‌گیرند
آمریکا تحریم می‌کند یا تهدید؟
آمریکا در آستانه وضع تحریم‌های تازه؟
دولت ایالات متحده تهدید کرد تحریم‌های جدی علیه کشورهایی که به هر نحوی به کشورهای غربی وابسته بوده و در عین حال در خرید نفت روسیه مصوبه سقف قیمت کشورهای گروه ۷ را نادیده می‌گیرند، اعمال می‌کند؛ زیرا دولت بایدن متعهد شده است این سیاست را پس از تصویب نهایی، با جدیت هرچه تمام‌تر به اجرا بگذارد.
در دستورالعمل روز جمعه وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، تصریح شده است: «آن دسته از افرادی که مبادرت به خرید حجم قابل‌توجه نفت روسی بالاتر از سقف قیمت کنند، به‌علاوه افرادی که اطلاعات نادرست در مورد این نوع خریدها ارائه دهند، به احتمال قریب به یقین هدف اصلی برای اعمال تحریم‌های جدید خواهند بود.» به گزارش فایننشال تایمز، آماج پیکان تحریم‌های جدید دولت بایدن متوجه آن گروه از خریداران نفت روسیه در سراسر جهان خواهد بود که کماکان در مورد اجرا و تبعیت از سیاست سقف قیمت مصوب ۷ کشور صنعتی دنیا و احتمالا برخی دیگر از دولت‌های همراه، دچار شک و شبهه هستند. واقعیت این است که بسیاری از این کشورها در عرصه بین‌الملل وابسته به خدمات شرکت‌های غربی مانند شرکت‌های بیمه دریایی و نظیر آن برای جابه‌جایی محموله‌های تجاری خود هستند. بنابراین از منظر آمریکا و گروه ۷، آنها نیز ناچار به رعایت مصوبه سقف قیمت خواهند بود. دستورالعمل وزارت خزانه‌داری آمریکا تنها یک هفته پس از آن صادر شد که وزرای دارایی گروه ۷ متعاقب ماه‌ها بحث و تبادل نظر، بر سر موضوع تعیین سقف قیمت بر نفت صادراتی روسیه، به اتفاق نظر رسیدند.
هدف غایی طرح، محدود کردن درآمد روسیه از محل صادرات نفت خام و محصولات فرآوری‌شده، با پرهیز از ایجاد جهش در قیمت جهانی نفت است. شایان ذکر است واردکنندگان نفت مسکو که از خدمات حمل‌و‌نقل یا بیمه شرکت‌های غربی استفاده نمی‌کنند، مشمول طرح جدید تحریم‌های واشنگتن نخواهند بود. والی آدیمو، قائم‌مقام وزیر خزانه‌داری آمریکا، در سخنرانی روز جمعه خود در نشستی به میزبانی موسسه بروکینگز اظهار داشت: «رویکرد واشنگتن در اجرای مصوبه سقف قیمت بر اساس این اصل استوار است که نفت روسیه کماکان باید به بازار جهانی تزریق شود، البته مشروط بر اینکه خریداران و ارائه‌دهندگان خدمات مانند شرکت‌های حمل‌و‌نقل و بیمه، با حسن نیت مفاد این مصوبه را رعایت کنند.»
کشورهای عضو گروه ۷ که سرگرم رصد تحولات و مواضع سایر کشورها در خصوص مصوبه جدید هستند، هنوز در مورد رقم سقف قیمت نفت روسیه به توافق نظر و اجماع نرسیده‌اند. در عین حال، ایالات متحده تاکید دارد تعیین رقم سقف قیمت نفت روسیه، تنها از طریق اجماع دولت‌های عضو، صورت خواهد پذیرفت. به گزارش فایننشال تایمز ایالات متحده تاکید کرده است هر شخص یا نهادی که از سقف قیمت پیروی نکند، شامل دور جدید تحریم‌ها خواهد شد. با این وجود، اضافه کرده است در موارد خاص، تحریم متوجه شرکت‌های خدماتی مثل فعالان حوزه حمل‌و‌نقل که از روی ناآگاهی و بدون قصد و نیت قبلی مبادرت به ارائه خدمات کنند، نخواهد بود؛ مشروط بر اینکه از الزامات سخت‌گیرانه دولت آمریکا مبنی بر ثبت و نگهداری سوابق و تراکنش‌های عملیاتی خود، بدون چون‌وچرا تبعیت کنند.
چرخ گردان بر مراد روسیه
تحلیلگران باور دارند در شرایط کنونی مطرح کردن تحریم، بازار نفت را که در حال حاضر به دلیل چشم‌انداز رویارویی با کرملین بر سر صادرات نفت روسیه در التهاب به سر می‌برد، دچار تشویش بیشتر می‌کند. روز چهارشنبه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، هشدار داد چنانچه کشورهای غربی بر استمرار اقدامات خود برای محدود کردن قیمت نفت و گاز روسیه اصرار داشته باشند، مسکو در اقدامی متقابل، صادرات انرژی را متوقف خواهد کرد. او در ولادی وستوک گفت: «روسیه گاز، نفت، گازوئیل و زغال سنگ خود را عرضه نخواهد کرد و صادرات را به صفر خواهیم رساند.»
در اوایل هفته مسکو اعلام کرد تا زمانی که تحریم‌ها به طور کامل برچیده نشوند، خط لوله گاز طبیعی نورد استریم ۱ به اروپا را بازگشایی نخواهد کرد. به نظر می‌رسد مقامات ایالات متحده چشمان خود را به روی این خطر بالقوه که کرملین می‌تواند در مورد صادرات نفت خود نیز مانند گاز عمل کند، بسته‌اند. استدلال دولتمردان واشنگتن این است که روسیه چاره‌ای ندارد جز اینکه به فروش نفت خود ادامه دهد، چرا که توقف استخراج و بازگشایی میادین نفتی، برای این کشور به‌مراتب پر‌هزینه‌تر خواهد بود. به عقیده آدیمو: «روسیه محتمل است عکس‌العمل نشان داده و اعلام کند زیر بار سقف قیمت از‌پیش‌تعیین‌شده نخواهد رفت.» اما واقعیت این است که سیاست اعمال محدودیت بر تولید و توزیع نفت، در بلندمدت جوابگو نبوده و راه به جایی نمی‌برد. تاجران و تحلیلگران نفتی نسبت به موفقیت طرح اعمال سقف قیمتی تردید جدی دارند؛ چرا که هند و چین، از اصلی‌ترین واردکنندگان نفت روسیه، با این طرح همراه نشده‌اند.
واکنش اروپا
در عین حال بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، برونو لو مر، وزیر اقتصاد این کشور، لازمه موفقیت این تلاش‌ها را تعهد جامعه جهانی در سطحی فراگیر خواند. وی در نشستی در کشور ایتالیا ضمن دعوت از جامعه بین‌المللی، خطاب به شرکت‌کنندگان گفت: نمی‌خواهیم این مصوبه، صرفا به منزله یک تحرک غربی علیه روسیه باشد و باید به قامت اقدامی جهانی علیه جنگ درآید.
گروه هفت کشور صنعتی شامل آمریکا، کانادا، فرانسه، آلمان، انگلیس، ایتالیا و ژاپن هنوز شیوه تعیین سقف بهای نفت روسیه را نهایی نکرده‌اند؛ تصمیمی که لومر آن را بسیار دشوار ارزیابی می‌کند. در‌عین‌حال این شیوه نامه باید حداکثر تا ماه دسامبر (آذر‌ماه) و هم‌زمان با اعمال تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا بر واردات دریایی نفت خام روسیه، نهایی شود. وزیر اقتصاد فرانسه خاطر‌نشان کرد: «می‌دانیم برای تعیین و نهایی کردن سقف قیمت به همدلی و چراغ سبز ۲۷ عضو اتحادیه اروپا نیازمندیم، ضمن اینکه در مسیر اجرای این سیاست مستلزم مشارکت سایر اقتصادهای بزرگ جهانی هستیم.»
باب مک‌نالی، مشاور سابق جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور آمریکا و رئیس گروه انرژی راپیدان، گفت به‌رغم تهدید کشورها با ابزار تحریم، دولت ایالات متحده در تلاش است با پاسخ به ابهامات موجود، سردرگمی بازار را در مورد طرح جدید سقف قیمت نفت برطرف کند. او در ادامه افزود: هرچند احتمال می‌رود تجار نفت با شنیدن واژه تحریم دچار تشویش شوند، برداشت من از تصمیم مقامات این است که قصد آنها ایجاد زمینه تسهیل در مسیر اعمال سقف قیمت در مبادلات آتی نفتی است. البته آلمان هم یکی از مخالفان طرح اعمال سقف قیمتی بر گاز روسیه است.
